Yerli otomobilde emtia sıkıntısı / Haberin Peşinde Urfa
Bakır, lityum ve nikel gibi elektrikli araçlarda kullanılan minerallerin fiyatları hızla artarken, döviz kurları ile vergi yükü yerli otomobili ateş pahası yapacak.
Küresel piyasalarda rekor üstüne rekor kıran emtia fiyatları, sanayi ürünlerinde maliyetlerin katlanmasına neden oluyor. Bu durum, otomotiv sektörüne de fazlasıyla yansımış durumda. Günümüzde pazara hakim olan içten yanmalı motora sahip araçlarda belirli metaller kullanılırken, pazarda önümüzdeki yıllarda ağırlığını daha da artırması beklenen elektrikli araçlarda metal ve mineral çeşitliliği artıyor.
ARTAN DÖVİZ ETKİLİ
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayınladığı rapora göre, elektrikli araçların bataryasında ve ona bağlı diğer sistemlerde en fazla bakır, lityum, nikel, manganez, kobalt ve grafit kullanılıyor. Uluslararası piyasalarda ve borsalarda işlem gören bu minerallerin fiyatları artarken, döviz kurlarının da yükselmesi Türkiye’nin yerli elektrikli otomobilinin maliyetinin daha fazla artması manasına geliyor.
Emtia fiyatlarının artışında küresel ekonomide pandemiye rağmen toparlanma ve arz sıkıntısı endişesi önemli rol oynuyor. Sanayinin kullandığı önemli metallerden birisi olan bakır da artan talep doğrultusunda tarihi rekorunu kırarak ton başına 10 bin 700 dolar seviyelerini gördü. Bir elektrikli araçta ortalama 55 kilogram kullanılan bakırın maliyeti de günümüz fiyatlarıyla 600 doları buldu. Araçta en az 40 kilogram kullanılan nikelin maliyeti de 700 doları aşıyor. Elektrikli araçların bataryasının önemli parçalarından birisi olan lityumun da ton fiyatı 13 bin dolar civarında ve bir bataryada yaklaşık 10 kilogram kullanılıyor. Araç başına maliyeti de 130 doları buluyor.
FİYATLAR KATLANIYOR
IEA’nın belirttiği listenin dışında daha az ölçekte kullanılan minerallerin de maliyetlerinin arttığı ifade ediliyor. Ayrıca ham şekilde alınan bu minerallerin işlenip kullanıma hazır hale getirilmesi fiyatların katlanmasına neden oluyor.
VERGİLER YÜKÜ ARTIRIYOR
Türkiye’de elektrikli araçların üretim maliyetlerinin yanı sıra vergi yükü de oldukça yüksek. Elektrikli otomobillere uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranları bu yılın başında 3.3 ila 4 kat artırıldı. Yeni zamla birlikte en düşük elektrikli otomobilde ÖTV oranı yüzde 7’den yüzde 10’a, en yüksek elektrikli otomobilde ise yüzde 15’ten yüzde 60’a çıktı. Otomotiv sektörü yapılan zamma tepki gösterirken, bu durumun yapım aşamasındaki yerli elektrikli otomobili de olumsuz etkileyeceği, satış fiyatının bu şartlarda oldukça pahalı olacağı belirtildi.