‘Uzun covid’ yeni bir tehlike mi? / Haberin Peşinde Urfa
Covid-19 belirtileri iyileşen kişilerde uzun süre devam ederken; Biyolog Prof. Dr. Çetin, “İşin en korkutucu yanı hastalığın yaşam boyu kalıcı olabileceği ihtimalidir” dedi.
Covid-19 salgınında bugüne kadar yaklaşık 121 milyon kişi hastalığa yakalandı ve yaklaşık 2.7 milyon kişi de hayatını kaybetti… Hız kesmeyen ve sürekli daha tehlikeli virüs mutasyonlarının görüldüğü birçok ülkede 3’üncü dalga endişesi gündemdeki yerini korurken, günlük vaka sayıları ve ölümlerde de 6-8 ay önceki rakamlara dönüldü. Öte yandan iyileşen çoğu hastada görülen hastalığın ilk döneminin ötesinde uzun süreli semptomlar ve komplikasyonlar endişeleri artırıyor. Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin’e ‘Uzun Covid’ olarak adlandırılan bu durumun olası etkilerini sordum. İşte yanıtı…
Prof. Dr. Barbaros Çetin
İŞTE YENİ KANITLAR
Uzun Covid’in belirtileri arasında nefes darlığı, öksürük, baş ağrısı, yorgunluk ve bilişsel bozukluk veya beyin sisi yer alırken, bazı kişilerin organ hasarı yaşadığına dair yeni kanıtlar da var. Dünya çapında milyonlarca Covid-19 vakası göz önüne alındığında, ‘Uzun Covid’ sıklığı önemli olacaktır ve yalnızca virüs bu hızla yayılmaya devam ettikçe artacaktır.
TEDAVİ SONRASI NÜKS YAŞAYANLAR VAR
Ankete katılanların minumum yüzde 85.9’u nüks yaşadığını bildirdi. Katılımcıların yüzde 30-50’si de uykusuzluk, kalp çarpıntısı, kas ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi, denge sorunu, konuşma zorluğu ve eklem ağrısı gibi sorunlar yaşamakta olduklarını açıkladı. Ankete göre hastaların çoğu, 6 aya kadar önceki iş seviyelerine geri dönemedi “Hafıza ve bilişsel işlev bozukluğu” anketteki en yaygın ve kalıcı nörolojik semptomlar oldu. Covid-19 hastalığının yaşam boyu kalıcı olabileceği düşüncesi, işin en korkutucu yanı olsa gerek!
ARAŞTIRMA YAPILIYOR
‘Uzun Covid’ hastalığının yaşam kalitesi ve sağlık sistemi üzerindeki olası yıkıcı etkilerinin doğurabileceği tehlikeli sonuçları öngörebilen bazı ülkeler şimdiden ciddi araştırma fonları ayırdı. Örneğin İngiltere hükümeti, ‘Uzun Covid’i araştırmak için 2.2 milyon sterlinlik büyük bir proje başlattı. Bu önemli araştırma, belirli ve uzun süreli semptomları olan kişilere en çok hangi tedavilerin fayda sağladığını belirlemeyi ve yaşam kalitelerini iyileştirmek için destekleyici tedavileri test etmeyi amaçlıyor. Son çalışmalar, Covid-19’lu hastaların sayısının giderek artacağını, profili ve zaman çizelgesi belirsiz kalan uzun süreli semptomlar yaşayacağını göstermektedir.
ULUSLARASI BİR ANKET
ABD/Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi ile UCL Araştırma Etik Komitesi tarafından onaylanan uluslararası bir çevrimiçi anket çalışması yapıldı. 257 sorudan oluşan ankete, 56 ülkeden 30-59 yaş arası 3 bin 762 Covid-19 hastası katıldı. Katılımcılar, ankette hastalıklarının seyri boyunca yaşadıkları 3 sorunu 1- Yorgunluk 2- Solunum sorunları ve 3- Bilişsel işlev bozukluğu şeklinde sıraladı.
