Sözleşmeli Tütün Üreticileri Büyük Sigara Şirketlerinin İnsafına Terk Edilmiş Durumda
Sözleşmeli tütün üreticilerinin Türkiye genelinde alım yapan büyük sigara şirketlerinin insafına terk edildiğini söyleyen Milletvekili Tutdere, “AKP iktidarı döneminde, tarımdaki bütün kesimler yalnız bırakıldığı gibi sözleşmeli üretim yapan tütün üreticileri de yalnız bırakılmıştır. Şu anda sözleşmeli tütün üreticileri Türkiye genelinde alım yapan büyük sigara şirketlerinin insafına terk edilmiş durumdadır. Sözleşme, “Tarafların açık iradeleri doğrultusunda birlikte hazırlanan bir hukuksal metindir.” ancak sözleşmeli tütün üretiminde durum böyle mi? Kesinlikle değil. Büyük firmalar tek taraflı olarak bu sözleşmeleri imzalamakta. 3 nüsha olarak imzalanan bu sözleşmelerin 1 nüshasının çiftçiye, 1 nüshasının şirkete, 1 nüshasını da denetlemekle görevli olan Tütün Dairesine yani Tarım Bakanlığına verilmesi lazım. Ancak uygulamada tütün üst kuruluna verilmesi gereken nüshalar verilmiyor, çiftçiye verilmesi gereken nüshalar verilmiyor. Şubat ayında sözleşme imzalanıyor ancak sözleşmenin sureti Mart ve Nisan aylarında üreticiye veriliyor.” dedi.
Bunlar Vatandaştan Yana Değil Sermayeden Yana
Tütün Dairesi’nin çiftçiyi korumadığını, uluslararası sigara şirketlerinin vesayetinde olduğunu ifade eden CHP’li Tutdere, “Piyasayı kontrolünde tutan büyük firmalar aralarında anlaşıyorlar, bir fiyat belirliyorlar ve bu fiyatı sonradan sözleşmeye eklemek suretiyle çiftçilere dayatıyorlar. Dolayısıyla, piyasayı elinde tutan karteller çiftçinin, üreticinin alın terine bu şekilde göz dikmiş oluyor, müdahale etmiş oluyor ve hakkına girmiş oluyor. Tütün Dairesi niye kuruldu? Tütün üreticisinin hakkını, hukukunu korumak için kurulmadı mı? Eğer gerçekten üreticinin hakkını, hukukunu koruyacaksanız bu kartellere gerekli denetimleri yapmalısınız. Tütün üreticilerinin sözleşmelerini süresinde isteyip bunların haklarını korumak sizin göreviniz. Siz, bu görevinizi yapmıyorsunuz çünkü tütün üst kurulunda, bir vesayet var. Kimin vesayeti var? Uluslararası sigara şirketlerinin, büyük kartellerin vesayeti var. Bunlar vatandaştan yana değil, bunlar üreticiden yana değil; bunlar büyük sermayeden yanadır, bunlar kartellerden yanadır, kartellerden yana oldukları için de bu görevlerini yapmıyorlar.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de Tütün Alımı Yapan Büyük Firmalar Çiftçiye Emeğinin Karşılığını Vermiyor
Sözleşmeli üretimle tütün alımı yapan şirketlerin düşük ücretler dayattığını bundan dolayı da tütün üreticilerinin büyük mağduriyet yaşadığının altını çizen Milletvekili Tutdere, “Tarım girdilerindeki maliyetlerin yüksekliği tütün üreticisini de mağdur etmektedir. Bugün, Türkiye’de, sözleşmeli üretimde geçen yıl açıklanan fiyatlar gerçekten masrafları karşılamaktan uzaktır. Adıyaman başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu’da açıklanan alım fiyatları 45-50 lira, Ege’de 50-55 lira. Hâlbuki bütün dünyada sözleşmeli tütünde fiyatlar 4 dolara yani yaklaşık 75 liraya tekabül etmektedir. Ancak, bugün, Türkiye’de alım yapan büyük firmalar çiftçiye emeğinin karşılığını vermiyorlar, çok düşük oranda ücreti dayatıyorlar; bu konuda da herhangi bir denetim olmadığı için çiftçi mağdur. Çiftçi mağduriyetinden dolayı, emeğinin karşılığını alamadığından dolayı bugün Türkiye’de tütün üretiminde ciddi bir azalma var.” dedi.