Tavuk musun baykuş mu? / Haberin Peşinde Urfa
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, insanların uykuya meyilli oldukları zamana göre tavuklar ve baykuşlar şeklinde iki tipe ayrıldığını belirtti. İdeal uyku için neler yapılması gerektiğini sıraladı…
Bazı insanlar akşam saatlerinde daha aktif, her anlamda daha üretkendir ve gece geç saatlerde yatma eğilimi gösterirler. Bazıları ise erken yatıp, sabahları erkenden tüm enerjisiyle ofise girer ve işine başlar. Bu insanların uyku düzenlerinin kronotip (uykuya meyilli oldukları zamanlar) olarak sınıflandırıldığını, baykuşlar ve tavuklar şeklinde ikiye ayrıldıklarını belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, iki tiple ilgili şu bilgileri verdi:
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
HANGİSİ SAĞLIKLI?
Yapılan çalışmalara göre biyolojik olarak en sağlıklı insanlar tavuklar. Çünkü onlar düzenli bir gece uykusu ile sirkadiyen ritmlerini (biyolojik saat) ve hormon dengelerini koruyor. Çalışmalara göre ‘tavuklar’ geç uyudukları için melatonin ve serotonin miktarları düşük olan ‘baykuşlardan’ daha mutlu ve daha düzenli insanlar. Pandemi nedeniyle bir anda değişen düzen, tavukların bile uyku düzenini bozsa da birkaç istikrarlı adımla baykuşlar da yeniden bir tavuğa dönüşebilir. Ancak bu kolay bir süreç değil. Ciddi anlamda emek istiyor. İşte ideal uyku için dikkat etmeniz gereken noktalar…
GECELERİ TELEFONUNUZU ERKEN BIRAKIN
– Sirkadiyen ritm dediğimiz biyolojik saatimiz güneş ışığına duyarlı çalışır. Hatta tüm ışıklara karşı duyarlıdır. Akşamları cep telefonu gibi ekranlardan yansıyan mavi ışığa maruz kalmak gece melatonin hormonunun salgılanmasını engeller. Her gece telefonu biraz daha erken elinizden bırakın ve 20 dakika daha erken yatağa girin. Böylelikle yeni bir uyku saatine geçmek daha kolay olacaktır.
ENERJİK UYANMAK İÇİN BUNLARI YAPIN
– Kahve yerine güne suyla başlayın. Suyun içine birkaç damla limon sıkarsanız alkali hale gelir. Bu da özellikle bağırsak tembelliği yaşayanlara destek olur, ayrıca metabolizmalarını hızlandırır.
– Ağır yiyecekleri akşam yemeklerinde değil öğlen tüketmeye çalışın. Akşam ne kadar hafif yatarsanız sabah da öyle kalkarsınız.
– Akşam çay-kahve yine sizin için sınırlı olsun. Mümkünse uykuya 3 saat kalaya kadar çay ya da kahve içmeyin.
VÜCUDUNUZU YORUN
– Hem gevşemenizi sağlayacak hem de beyne uyku vaktinin geldiği sinyalini verecek meditasyon, nefes egzersizleri, hafif esneme hareketleri, televizyonu bırakıp akşamları sarı ışık ile kitap okumak gibi alışkanlıklar edinin. Belki hemen değil ama bunları düzenli yaptığınızda uykunuz gelmeye başlar.
– Bazen vücudumuz yorulmadığı için de uyuyamıyor olabiliriz. Gün içinde geç saatlere bırakmamak koşuluyla mutlaka egzersiz yapın. Eğer spor yapma imkanınız yoksa dışarda yürüyün ya da ev içinde videolar eşliğinde spor yapın. Hiçbiri yoksa dans edin.
– Hafta sonu çok geç yatıp öğlen saatlerine kadar uyumak uyku düzenini en çok bozan durumlardan biri. Bunu pazartesi sabahı erken kalkıp, gece de erken yatarak düzeltmeye çalışmanız biyoritminizi bozacaktır. O nedenle hafta sonu ile hafta içi uyku saatleriniz maksimum 1.5 saatten daha fazla değişiklik göstermemeli.
