Sarayönü (Kızılay) Meydanı için ulusal düzeyde yapılan fikir yarışmasında dereceye giren projeler belli olurken projelerin seçim kriterleri de açıklandı. Ödüllendirilen projeler için uygulanabilirlik, mimari ve peyzaj özellikleri açısından değerlendirmele
ŞANLIURFA- Kentin kalbinde bulunan Sarayönü Mahallesindeki Kızılay Meydanı için yapılacak proje nihayet belli olurken, vatandaşların “Neden bu proje seçildi?” sorusu da yanıtsız kalmadı.
Ulusal düzeydeki yarışmada değerlendirmeler sonucu 67 projeden 8’i ödüle layık görüldü. Mimar Alp Buğra Nazar, Yağmur Sarıdede ve Betül Aybüke Meral’ın hazırladığı görsel tasarım projesi, jüri üyeleri tarafından kent estetiğine en uygun çalışma olarak birinci seçildi. Mimarlar tarafından hazırlanan ve ödüle layık görülen tüm proje tasarımları düzenlenen törenle kamuoyu ile paylaşıldı.
Birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülleri ile mansiyon ödüllerinin verildiği projelerin seçim kriterleri ve değerlendirme aşamasındaki çalışmalar da merak konusu oldu. Birinci seçilen proje hangi açılardan uygun görüldü, diğer projelerde görülen eksiklikler nelerdi?
NEDEN BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ VERİLDİ?
BİHA tüm merak edilenlere dair bilgilere ulaştı ve birincilik ödülüne jürinin oy birliği değil oy çokluğu ile karar verildiği öğrenildi. Yeşil alanı diğer projelere göre daha fazla olan projenin neden birincilik aldığı ve nasıl eleştirilerde bulunulduğu ise şu ifadelerle açıklandı:
“Meydanın ana tasarım teması olan avlu kullanımının Şanlıurfa’nın geleneksel mimari öğesi olması ve bu kullanımın peyzaj öğeleri ile beraber yorumlanması başarılı bulunmuştur. Avlu haricindeki yeşil alan sert zemin kullanımının iklimsel koşullar göz önüne alındığında dört mevsim kullanımına yönelik çözümler sunması, mimari yapılarda farklı fonksiyonlara yönelik esnek tasarım yaklaşımının farklı tip kullanıcı gruplarının beklentilerine cevap veren çözümler sunması, günün farklı zamanlarında değişebilen/dönüşebilen kullanımlara elverişli olması, meydanın kullanıcılarına yönelik erişilebilir çözümler ortaya koyarak önerilen mekânların alanın bütününe hitap etmesi, Hacı Kamil Konağı’ndan itibaren kullanıcıları karşılayarak alana doğru yönlendirmesi, alan içerisinde çözümlenen yaya sirkülasyonunun akışkan ve başarılı bulunması, alan kullanımında sürprizli zengin mekanlar oluşturması olumlu bulunmuştur. Üst ölçek yaklaşımları ve İpek Palas oteli ile projede önerilen mimari yapı ilişkisi eleştirilmiştir.”
Jürinin projeye avlu olarak tasarlanan meydanın ağaçlandırma ile yeşil alan oranının arttırılması, otele teğet olarak konumlandırılan mimari yapının irdelenmesi gerektiği husunda önerilerde bulunduğu da öğrenildi.
İKİNCİLİK ÖDÜLÜNÜN SEÇİM KRİTERLERİ
Oy birliği ile ikincilik ödülüne layık görülen ve Urfa mimarisine daha yakın olan projenin ise beğenilen ve eleştirilen tasarım fikirleri şu yönde oldu:
“Üst ölçek mekânsal kurgusu ve çevre bağlantısı başarılı değerlendirilmiş, kule caddesinin proje içerisinde düşünülerek peyzaj amaçlı değerlendirilmesi, karakoyun deresi rekreasyon alanı ile beraber düşünülmesi, yeşil alan kullanımına bütüncül olarak yaklaşması, alanın içerisinde odaklar arası bağlantıyı iyi kurgulaması, 882. sokak ile kule caddesinin birleştiği köşede seyir kulesi önerilmesi, meydan kullanımının çeşitlendirilmesi ve fonksiyonlandırılması, topoğrafyayı peyzaj bakımından hareketli bir şekilde kullanması, tasarlanan mimari yapılasın geleneksel Urfa mimarisine uygun dar sokak yapısını yorumlaması olumlu görülmüştür. Yapı kütlelerinin yüksekliklerinin fazla olması, kütlelerin oransal olarak büyük olması, kanım olarak tasarlanan mimari yapılar arasında oluşturulan kot farklarının topoğrafyayı ve yaya sirkülasyonunu zorlaması ve alanın 24 saat kullanımının güvenlik açısından sakıncalı olabileceği değerlendirildiğinden eleştirilmiştir.”
ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜNÜN SEÇİM KRİTERLERİ
Yarışmada görsel olarak daha güzel görünse de jüri tarafından yine oy birliği ile üçüncülüğe layık görülen projenin olumlu ve olumsuz yanları da şu sözlerle değerlendirildi:
“Alanın tarihine zemindeki izler ile kentsel belleğe referans vermesi, tarihi bir çevrede modem bir tasarım yaklaşımıyla güçlü bir kurguya sahip olması, çevresindeki karakoyun deresi rekreasyon alanı ile güçlü bir bağ oluşturması, alana peyzaj öğeleri ile bir kimlik kazandırması, tarihi Hacı Kamil Konağı ile peyzaj öğelerini buluşturarak bir ilişki kurması, üst örtüde seyir alanları oluşturarak alan ile karakoyun deresi arasında bir gözlem alanı oluşturması, mimari mekânların minimalist bir şekilde strüktürün altında çözülmesi, amfi yapısının alanda görsel engel oluşturmaması olumlu görülmüştür. Alanda önerilen fonksiyonların eksikliği, üst örtünün başlangıç ve bitiş noktalarının tanımsız ve referanssız olması, alan içerisinde önerilen peyzaj alanlarının iklimsel faktörler göz önüne alındığında dört mevsim ve günün her saati kullanımına uygun olmaması olumsuz bulunmuştur.”
Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül, Genel Sekreter Ferit Dağdeviren, Sanat Tarihçisi Cihat Kürkçüoğlu, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Halil Peltek, Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Kaya’nın Danışman Jüri Üyesi olarak katıldığı yarışmada Dr. Öğretim Üyesi Mimar Fatma Şebnem Kuloğlu Yüksel, Eğitimci Yazar Adil Saraç, Mimar Fatih Kahyaoğlu, Şehir Plancısı Mehmet Selim Açar ile Büyükşehir Belediyesi Etüt ve Proje Daire Başkanı Raşit Dedeoğlu, Asil Jüri Üyesi olarak katılmıştı.