Sabah stratejisi / Haberin Peşinde Urfa

Dün ABD’de açıklanan veriler karışık bir tablo çizerken Fed’in sıkılaştırıcı politikalarında bir değişikliğe gitmesinin beklenmesine sebebiyet verebilecek boyutta değildi.

Dün ABD’de açıklanan veriler karışık bir tablo çizerken Fed’in sıkılaştırıcı politikalarında bir değişikliğe gitmesinin beklenmesine sebebiyet verebilecek boyutta değildi. Son durum itibariyle 75 ve 100 baz puanlık artış beklentileri %76 ve %24 seviyelerinde. 2 yıllık ABD tahvil faizleri ise son 6 işlem gününde 40 baz puanın üzerinde yükseldi ve dün %3,90’ları test etti. Bu ortamda, Dolar endeksi (DXY) 109,7’den yatay kapattı. EURUSD dün de dar bir bantta hareket etti ve kapanış seviyesi 0,9999 oldu. Çarşamba günkü yatay kapanışların ardından Amerikan endeksleri dün düşüş kaydettiler. Dow Jones ve S&P 500 sırasıyla %0,6 ve %1,1 düşüşle günü tamamlarken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi de %1,4 gerilemeyle günü kapattı. Avrupa endekslerinde de genel olarak negatif bir görünüm hakimdi. Almanya’da DAX ardışık 3. günde de geri çekilmeye devam etti ve günlük %0,5 düşüş kaydetti. İngiltere’de FTSE %0,1 artışla yatay kapattı. Yurtiçi tarafta ise sabah saatlerinde 3.494 seviyelerini test eden endeks sonrasında 3.355 seviyesine kadar geri çekildi ve kapanış 3.363’den gerçekleşti. İşlem hacmi de 82 milyar TL ile Eylül ayındaki rekor seviyelerin altında kalmaya devam etti. Bankacılık hisselerine ek olarak, EREGL, TCELL ve BIMAS hisseleri BİST-100’deki geri çekilmede en etkili olan hisseler arasındaydı. Bankacılık endeksinde (XBANK) son 3 işlem günündeki toplam geri çekilme %24,4 oldu. 100 hissenin 60’ı ekside kapattı. Bugüne bakıldığında, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın uyarıları resesyon endişelerini artırmış gözüküyor. Hem ABD vadelileri hem de Avrupa vadelileri negatif bölgede. Asya’da da olumsuz bir görüntü var. Shanghai Composite, Hang Seng ve Nikkei sırasıyla %1,0, %0,4 ve %1,1 ekside seyrediyor. BİST-100’ün de güne satıcılı başlamasını bekliyoruz. Yurt içinde TCMB piyasa katılımcıları anketi ile konut fiyat endeksi izlenecek. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi’ne katılacak. Erdoğan, zirveye katılan ülkelerin liderleriyle görüşmeler gerçekleştirecek. Yurt dışında ise Avrupa Bölgesi Ağustos ayı TÜFE’si TSİ 12:00’de açıklayacak. Bunun dışında ABD’den Michigan tüketici güven endeksini takip ediyor olacağız. Son olarak, Rusya Merkez Bankası (CBR), faiz kararını açıklayacak.

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.

MAKROEKONOMİ

Yurt içinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ağustos ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi verisi yayınlandı. Hazine nakit dengesinin işaret ettiği üzere bütçe dengesi, ağustos ayında 3,6 milyar TL fazla verdi, geçen sene ağustosta (temmuz ayında ödenmesi gereken vergi kalemlerinin bir kısmının ağustos ayına sarkmasının da etkisiyle) 40,8 milyar TL fazla vermişti. 12 aylık kümülatif bütçe açığı 93,6 milyar TL’den 130,9 milyar TL’ye yükseldi ve bütçe açığı/GSYH* oranı da %0,9’dan %1,3’e yükselse de 2022 yılı ortalamasının hemen altında kaldı. (*GSYH için 2022 yılı 2. çeyrek gerçekleşme verisini dikkate almaktayız.). Faiz dışı denge ise aylık 26,2 milyar TL fazla verirken, kümülatif faiz dışı fazla 95,8 milyar TL oldu.

• Yılın ilk 8 aylık döneminde ekonomik aktivitenin ve enflasyonist ortamın da desteğiyle gelirlerdeki güçlü artışla bütçe dengesi 33 milyar TL fazla verdi. Eylül başında paylaşılan OVP’ye göre bu sene bütçe açığının 461 milyar TL (milli gelirin %3,4’ü) olması beklenmekte. Bu da yılın geri kalan 4 aylık döneminde 494 milyar TL ile oldukça yüksek bir bütçe açığı beklentisini yansıtmakta.
• OVP’ye göre gerçekleşmeye baktığımızda; hedeflenen gelirlerin %66’sına ilk 8 ayda ulaştığımız görülmekte. Giderler kısmında ise ilk 8 ayda hedeflenenin %55’i gerçekleşmiş. Neticede yılın geri kalanında harcamalardaki güçlü artış beklentisine karşılık iç talebin seyri ve vergi gelirlerinde olası istisnalar vergi gelirlerinin performansında belirleyici unsurlardan biri olmayı sürdürecek.
• Ağustosta başta kurumlar vergisi, ithalden alınan KDV ve ÖTV kaynaklı olmak üzere vergi gelirleri yıllık güçlü artışını sürdürmekte, enflasyondan arındırdığımızda da vergi gelirlerinde yıllık artışın temmuza göre hızlandığı görülmekte. Dolaysız vergi gelirleri reel olarak yıllık artışa geçerken, dolaylı vergiler de hız kesse de son 3 aydır 2022 yılı ortalamasına yakın reel yıllık artışını sürdürüyor. Diğer gelirlerde ise başta faiz gelirleri (borçlanma senedi geçmiş gün faiz. ve primli sat. gel.), özelleştirme ve bedelli askerlik gelirleri kaynaklı artış görmekteyiz.
• Faiz dışı harcamalarda genele yayılan güçlü yıllık artışlar, giderlerdeki artışın ana gerekçesi. Özellikle ”sermaye transferleri” kalemindeki artış başta olmak üzere, BOTAŞ’a ve Elektrik Üretim A.Ş. ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne verilen borçları içeren ”borç verme giderleri” kalemlerinde güçlü yıllık artışlar görmekteyiz. KKM’yi de içeren harcamaların en büyük bileşeni olan cari transferler ile mal ve hizmet alım giderleri de güçlü artışlar sergilemiş. KKM kaynaklı gider ağustosta 15 milyar TL olurken, bu yıl toplamda 75,6 milyar TL’ye ulaşmış durumda. BOTAŞ’a verilen borç ise ağustosta 26 milyar TL’ye çıkarken yıl boyunca 96,9 milyar TL’ye ulaştı. Faiz giderlerindeki artışın ise toplam harcamaların altında bir artış kaydettiğini görüyoruz.

Ayrıca TÜİK tarafından ağustos ayı konut satışları verileri yayınlandı. Konut satışları temmuz ayında aylık %37,6 oranında düşüşün ardından ağustos ayında baz etkisiyle %31,5 artış kaydetti, ancak yıllık bazda temmuzda %12,9 gerilemenin ardından ağustosta %12,7 düşüş sergileyerek yıllık bazda düşüşünü ikinci aya taşıdı. 

• Konut satışlarına satış şekline göre yıllık  bazda bakıldığında,  ağustos ayında ipotekli satışlar %19 oranında ve diğer satışlar ise %11 oranında gerileyerek son iki aydır düşüş sergilemekte.
• Konut satışlarına satış durumuna göre bakıldığında ise,  toplam konut satışlarıyla uyumlu olarak birinci ve ikinci el konut satışları yıllık bazda son iki aydır gerilemekte.
• Ayrıca yabancılara yapılan konut satışları ise yıllık bazda %10,1 oranında düşüşle son iki ayda gerilemeyi sürdürdü. Uyruklarına göre, ağustos ayında en fazla konut alımı gerçekleştiren yabancılara bakıldığında, Rusya vatandaşları 1.238 konut ile yine birinci sırada yer alırken, onu 633 konut ile İran, 417 konut ile Irak, 256 konut ile Almanya ve 231 konut ile Kazakistan vatandaşları izledi. Ukrayna vatandaşları ise 219 konut ile altıncı sırada yer aldı.

             Kaynak: TÜİK.
ABD’de ağustos ayı sanayi üretim ve kapasite kullanım oranı verileri takip edildi. Sanayi üretimi, ağustosta sürpriz bir şekilde %0,2 gerileyerek daralma kaydetti. Ağustosta kapasite kullanım oranı da %80,2’den %80’e gerileyerek beklentilerin üzerinde düşüş sergiledi. Detaylara bakıldığında, imalat sanayi üretimi ağustosta aylık %0,1 artışla sınırlı da olsa yükselişini sürdürdü. Buna karşın kamu hizmetleri %2,3 daraldı. Ayrıca ABD’de eylül ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi, -31,3 seviyesinden -1,5 seviyesine beklentilerin üzerinde toparlanmakla birlikte daralma bölgesindeki seyrini sürdürdü ve sanayi üretiminde zayıf görünüme işaret etti.

Diğer yandan, ABD’de perakende satışlar, ağustosta düşüş beklentisine (%0,1 düşüş) karşın sürpriz bir şekilde aylık %0,3 artış kaydetti. Bunun yanında, yakıt ve otomobil hariç perakende satışlar ise bir önceki aya benzer şekilde %0,3 artış sergileyerek olumlu seyrini sürdürdü ve iç talebe yönelik olumlu sinyal verdi. 

Bunun yanında, ABD’de istihdam piyasası verilerinden, 10 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, 218 bin kişiden 213 bin kişi seviyesine gerileyerek son beş haftadır aralıksız düşüşünü sürdürdü ve bu durum, işsizlik oranının, salgın öncesi dönemden bu yana en düşük seviyelerdeki seyri de dikkate alındığında istihdam piyasasının sıkı olduğuna işaret etmekte.

Ayrıca Euro Bölgesi’nde dış ticaret dengesi, Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaş ve Avrupa’da enerji tedarikine ilişkin artan endişelerle enerji fiyatlarının yükselmesi nedeniyle enerji ithalatındaki artışın etkisiyle aylık 34 milyar euro açık verdi ve böylece son 9 aydır açık vermekte.

Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, TSİ 17’de eylül ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi açıklanacak. Ağustos ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, 51,5’den 58,2’ye yükselmişti.

Bunun yanında, ECB’nin para politikasının sıkılaşma derecesine ve faiz artış hızına da yön verecek olan verilerden Euro Bölgesi ağustos ayı nihai TÜFE verisi takip edilecek. Euro Bölgesi’nde ağustos ayı öncü TÜFE, aylık %0,1’den %0,5’e hızlanarak beklentileri aşarken, yıllık bazda da %8,9’dan %9,1 seviyesine yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaşmıştı.

Ayrıca İngiltere’de iç talebin seyrine ilişkin olarak ağustos ayı perakende satışlar verisi TSİ 09’da takip edilecek. İngiltere’de artan enflasyonist baskıların tüketiciler üzerindeki olumsuz etkisiyle ağustosta perakende satışların aylık bazda gerilemesi beklenmekte.

Diğer yandan, Rusya Merkez Bankası’nın faiz kararı TSİ 13.30’da takip edilecek. Banka, temmuz ayındaki toplantısında, politika faiz oranını 150 baz puan ile beklentilerin (50 baz puan) üzerinde indirerek %8 seviyesine çekmişti. Böylece Banka’nın politika faizi savaş öncesi seviyenin altına gerilemişti. Karar metninde, enflasyon beklentilerinin ciddi oranda düştüğü ve yılın ikinci yarısında da daha fazla faiz indiriminin değerlendirileceği belirtilmişti. Bu kapsamda Banka’nın, bugünkü toplantısında politika faiz oranını 50 baz puan indirerek %7,50 seviyesine çekmesi bekleniyor.  

Yurt içinde ise, TSİ 14.30’da TCMB tarafından temmuz ayına ilişkin konut fiyat endeksi yayınlanacak. Haziran ayı konut fiyat endeksinin aylık artış hızı %12,6’dan %8,9’a gerilerken, yıllık artış hızı ise %145,8’den %160,6’ya yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaşmıştı. Konut fiyatları reel olarak da yıllık %47 artmıştı.

Ayrıca TSİ 10’da TCMB tarafından temmuz ayına ilişkin kısa vadeli dış borç istatistikleri yayınlanacak. Haziran ayında kısa vadeli dış borç stoku aylık 0,3 milyar USD artarken, yıllık ise 11,9 milyar USD artışla 134,8 milyar USD’ye yükselmişti. Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verileri kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise, haziran ayında aylık 0,3 milyar USD artarken, yıllık ise 17,6 milyar USD artarak 182,5 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti.

Diğer yandan, TSİ 10’da TCMB tarafından eylül ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi yayınlanacak.
 

ŞİRKET HABERLERİ 

AG Holding (AGHOL, Sınırlı Negatif): Hidayet Yazıcı sahip olduğu 1mn TL nominal hisseyi borsada satış için MKK’ya kaydettirdi. AGHOL’un ödenmiş sermayesi 243,5mn TL seviyesinde bulunuyor. Buna göre MKK’ya kaydettirilen söz konusu hisseler, ödenmiş sermayenin %0,4’ünü oluşturuyor.

Arçelik (ARCLK, Nötr): Şirketin Yönetim Kurulu, paylarının %100’üne sahip olduğu bağlı ortaklığı Arçelik Pazarlama Anonim Şirketi’nin, bilanço ve özkaynak yapısının güçlendirilmesi amacıyla sermayesinde yapılacak 1 milyar TL tutarındaki sermaye artışına ve söz konusu bedelin 2022 yılı içerisinde ödenmesine karar vermiştir.

27 Temmuz 2022 Tarihli Arçelik Raporumuz için tıklayınız…

Global Yatırım Holding (GLYHO, Pozitif): Şirket’in dolaylı bağlı ortaklığı Global Ports Holding Plc’nin (“GPH”) Ağustos 2022’ye ilişkin yolcu istatistikleri yayınlanmıştır. Ağustos 2022’de Şirket limanlarına gelen gemi sayısı 2019 Ağustos ayının %14 üzerinde gerçekleşirken, yolcu sayısı da 2022 Ağustos ayında 2019 seviyesinin %96’sına ulaşmıştır.  Ocak-Ağustos 2022 dönemi kümüle olarak bakıldığında ise, toplam sefer sayısının 2019 Ocak-Ağustos döneminin %9 üzerinde gerçekleştiği, yolcu sayılarında ise 2019 seviyesinin %72’sine ulaşıldığı görülmektedir.  Sektördeki toparlanmanın etkisiyle gemi doluluk oranlarının da 2022 başından bu yana artan bir ivmeyle yükseldiği görülmektedir. Limanlara gelen gemilerin doluluk oranları konsolide bazda Ocak 2022`de %42 iken, aylar itibariyle kademeli artışını sürdürmüş ve Temmuz 2022`de %89 seviyesine ulaşmıştır.

Tüpraş (TUPRS, Nötr): Yönetim Kurulu tarafından 1 yıllık dönem içerisinde ve 5 milyar TL tutarı aşmayacak şekilde 5 yıl vadeye kadar çeşitli vadelerde Türk Lirası cinsinden, yurt içinde, halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satılmak üzere, bir veya birden çok seferde, Tahvil ve/veya Finansman Bonosu ihracına yönelik alınan karar kapsamında Sermaye Piyasası Kurulu’na gerekli izin başvurusu yapılmıştır.

16 Ağustos 2022 Tarihli Tüpraş Raporumuz için tıklayınız…

SEKTÖR HABERLERİ

Borsa İstanbul:  Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında KIMMR.E ve ULUFA.E paylarında 16/09/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 14/10/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbiri) brüt takas tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.

Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.

Ayrıca, SPK haftalık bültenine göre, Kurul tarafından, Seyitler Kimya Sanayi AŞ’nin (SEYKM) 18mn TL, Orçay Ortaköy Çay Sanayi ve Ticaret AŞ’nin (ORCAY) 59,5mn TL, Lider Faktoring AŞ’nin (LIDFA) 45mn TL tutarındaki bedelsiz sermaye artırımı başvurusunu kabul edildi.

Konut: Türkiye genelinde konut satışları Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,7 azalarak 123.491 oldu. Ağustos ayıyla birlikte, Ocak-Ağustos dönemindeki satışlar ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,7 artışla 943.791 olarak gerçekleşti. Diğer yandan, Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %19,0 azalış göstererek 22.168 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %18,0 olarak gerçekleşti. Son olarak, yabancılara yapılan konut satışları Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,1 azalarak 5.273 olurken, ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı.

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Cosmos Yatırım (Cosmo): Şirketin Yönetim Kurulu’nun 08.09.2022 tarihli iştirak şeklinde şirket kurulması yönünde aldığı karar doğrultusunda; Şirketin, %33 pay sahibi olduğu 10mn TL sermayeli Harvey Burger Gıda A.Ş. ünvanlı şirketin  kuruluş ve tescil işlemleri 15.09.2022 tarihinde tamamlanmıştır.

Doğanlar Mobilya (DGNMO): Şirket ve DAP Yapı arasında DAP Yapı’nın Levent Şantiyesinde devam etmekte bulunan konut alanı inşaatı projesi için mutfak ve banyo dolaplarının imalatı hususunda hizmet sözleşmesi imzalanmış olup, anılan sözleşme uyarınca Şirket tarafından imal edilecek ürünlerin toplam bedeli 27mn TL olarak belirlenmiştir. Anılan sözleşme uyarınca DAP Yapı için Şirket tarafınca imal edilecek ürünlerin tesliminin sözleşme imzasından itibaren en geç 18 ay içerisinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Kervan Gıda (KRVGD): Akhisar’da inşaatı devam eden fabrika binalarının büyük kısmı tamamlanmıştır. Bu nedenle; İstanbul tesislerinin Akhisar binalarına nakli için çalışmalara başlanmasına, Atıl duruma düşecek İstanbul Beylikdüzü’nde bulunan ve son değerleme raporundaki değeri 402,9mn TL olan fabrika binası ve arsalarının satış anındaki piyasa fiyatlarından satışının yapılması için Genel Müdürlük’e yetki verilmesine, Satıştan sağlanacak olan fonların, faaliyet karlılığını artıracak şirket yatırımlarının finansmanı ve borçluluğun azaltılmasında değerlendirilmesine karar verilmiştir. KRVGD hisseleri dün %7,21 yükseliş kaydetmiştir.
 
Orge Enerji (ORGE): Şirket, İstanbul’da inşası devam etmekte olan bir proje kapsamında, yurt içi yerleşik bir müşteriden KDV dahil 987bin USD tutarında elektrik malzemeleri siparişi almıştır. Siparişin 3 ay içerisinde teslim edilmesinin planlandığı açıklanmıştır.

FAİZ PİYASALARI

Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 102 milyar TL’lik (%13’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı olarak 272 milyar TL oldu.

ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %3,40 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %3,40-%3,46 bandında hareketin ardından %3,45 seviyesinden günü kapattı.

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 15 baz puana varan yükselişler görüldü.     

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı