Petrol şirketleri artık başka işler bakıyor / Haberin Peşinde Urfa
Uzun yıllar dünyanın en değerli firmaları petrolcüler arasından çıkarken pandemi nedeniyle 2020’nin ilk yarısında 12 petrol devi, toplam 80 milyar dolar zarara imza attı. Bu durum, petrol şirketlerinin işlerini çeşitlendirme ve farklı sektörlere yatırım planlarını hızlandırdı. Kimi otomobil satmaya başladı kimi rüzgar enerjisine yatırıma ağırlık verdi.
Corona virüsü salgını enerji piyasasını adeta alt üst ederken, petrol ve gaz şirketlerinin büyük zararlara imza atmasına neden oldu. Bu zarar, petrol ve gaz devlerinin farklı sektörlerle iş portföylerini çeşitlendirme arayışlarını da hızlandırdı.
Yıl başında 66 dolar olan Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, nisanda 20 doların altına kadar gerilemişti. Daha sonra ekonomilerin yeniden açılmasıyla ve üretimin kısılmasıyla petrol fiyatları bir miktar yükseldi ancak bugün itibarıyla 41 dolarla son yıllardaki ortalamaların oldukça altında seyrediyor.
80 MİLYAR DOLARLIK ZARAR VE BİR DÖNEMİN SONU
Dünyanın en büyük 12 petrol şirketi, petrol fiyatlarındaki ve talepteki çöküşün etkisiyle 2020’nin ilk yarısında toplam 80 milyar dolar zarar etti. Söz konusu 12 petrol devinin toplam geliri, bu dönemde yüzde 37 azalarak 395 milyar dolara geriledi.
Bu çöküşü en iyi özetleyen sembolik gelişmelerden biri de, ABD’li enerji devi Exxonmobil’in piyasa değerindeki büyük düşüş sonrası ülkedeki en büyÜk 30 sanayi devinin hisselerini içeren Dow Jones endeksinden çıkarılması oldu.
1928 yılında söz konusu endekse giren Exxon’un piyasa değeri bir zamanlar 400 milyar dolara kadar yükselmiş ancak 2011 yılında “en değerli şirket” unvanını Apple’a kaptırmıştı. Şirketin şu anki piyasa değeri 142 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
Diğer bir petrol devi BP, petrol talebinde artış döneminin sona erdiğini, bundan sonra talebin düşüşe geçeceği ve 2050’de bugünkü seviyelerin yarısına düşebileceği öngörüsünü paylaştı.
İŞ PORTFÖYLERİNİ ÇEŞİTLENDİRİYORLAR
Bu nedenle, petrol şirketleri, iş portföylerini çeşitlendirerek gelir kayıplarını telafi etmeye çalışıyor.
Bu kapsamda, BP CEO’su Bernard Looney, önümüzdeki 10 yılda yenilenebilir enerjiye yıllık 5 milyar dolarlık yatırım yapacaklarını ve 2030 yılına kadar 50 gigawatt’lık yenilenebilir enerji üretim kapasitesine ulaşmayı planladıklarını açıkladı. Şirket, 2020’nin ikinci çeyreğinde 16,8 milyar dolarlık dev zarara imza atmıştı.
Looney ayrıca, petrol ve gaz üretimlerini önümüzdeki 10 yılda toplamda yüzde 40 düşürmeyi planladıklarını da açıkladı.
YENİLENEBİLİR ENERJİ VE ENERJİ DIŞI SEKTÖRLERE YATIRIM
Enerji Endüstrileri Konseyi (EIC) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Britanya’da enerji şirketlerinin yüzde 49’u işlerinde çeşitlendirmeye gitti. Bu rakam, 2017’de yüzde 27, 2018’de yüzde 38 idi.
Bir diğer petrol devi Total, şu an yıllık yatırım harcamalarının yüzde 3’üne denk gelen 500 milyon doları, yenilenebilir enerjiye ayırıyor ancak bu oranı gelecek 20 yılda yüzde 20’ye çıkarmayı planlıyor.
Total, ABD’de 2016 yılında Fransız pil üreticisi Saft şirketini 1,1 milyar dolara satın altı.
Bloomberg ajansı da dün yayımladığı “Dünyanın en büyük petrol taciri ikinci el aracınızı satın almak istiyor” başlıklı haberiyle, petrol şirketlerinin iş çeşitlendirme girişimlerine dikkat çekti.
Günde 8 milyon varillik petrol ticareti kapasitesine sahip olan Hollandalı Vitol Group, Vava Cars adlı şirketiyle ikinci el pazarında yer alıyor.
Vitol Group ayrıca, güneş, rüzgar ve pil sektörlerine yatırım yaptı.
Geliri büyük oranda petrol ihracatına bağlı olan ülkeler de ekonomilerini çeşitlendirmek istiyor. Bu amaçla, ülkelerin varlık fonları bir yandan dünya genelinde farklı sektörlere yatırım yaparken, kendi ülkelerinde de ekonomide sektörel çeşitlendirmelere gidiyor.
