Paratiroid / Haberin Peşinde Urfa
Paratiroid Hastalıkları için bilgi mi arıyorsunuz? Paratiroid makalesine göz atın ve Paratiroid Hastalıkları hakkında daha fazla bilgi edinin
Paratiroid bezi, tiroid bezinin arkasında yer alan ortalama 4 adet olan, büyüklükleri 2-3 mm boyutunda olan mercimek büyüklüğünde salgı bezleridir. Paratiroid bezi, vücudumuzdaki kalsiyum dengesini sağlayan en önemli organlardan biridir. Paratiroid bezi iyi çalışmazsa (hipoparatiroidi) kalsiyum miktarı düşer. Paratiroid bezi fazla çalışırsa (hiperparatiroidi) kalsiyum miktarı artar. Her iki durumda da birçok organın işlev bozukluğuna yol açar. Paratiroid bezinin görevi vücutta kalsiyum dengesini sağlamak için parathormon (PTH) üretimini sağlar.
Paratiroid Hastalıkları;
*Hiperparatiroidi;
En sık görülen paraitorid hastalığıdır. 4 bezden birinin ya da birden fazlasının PTH salgılamasıyla ortaya çıkar. Bunun sonucunda da kanda kalsiyum yükselmesine neden olur. Bunu da kemikteki kalsiyumun kana geçişini artırarak yapar. Buna bağlı olarak kemik ağrısı, kemik kırılması görülebilir. Ayrıca böbrek taşı, böbrek hastalığı, kas güçsüzlüğü, tansiyon yüksekliği, kabızlık, psikolojik problemler vb. şikayetlere neden olur.
Tiroid bezinde, fazla hormon salgılanması genelde tek bezde olur. İyi huylu tümörlerden oluşan bu duruma paratiroid adenomu ya da primer hiperparatiroidi denilir. Hiperparatiroid vakalarının büyük çoğunluğu primerdir. Kalsiyum seviyesinin uzun süre düşük kalması kronik böbrek yetmezliğine neden olur. Buna da sekonder hiperparatiroidi denir. Sekonder hiperparatiroidi hastaları, tedavi edilmediği taktirde paratiroid bezlerinden birinin büyüyerek kandaki kalsiyum seviyesinden bağımsız olarak parathormon üretir. Bu duruma tersiyer hiperparatiroidi denir. Hastanın kan kalsiyum düzeyi ve albümin düzeyi birlikte değerlendirilir. Boyun USG, büyük oranda kesin teşhis koydurur. Paratiroid sintigrafisinde de, ayrıntılı inceleme yapılabilir. Eğer bu 2 yöntem ile görüntülenme sağlanamıyor ise CT ya da MR görüntüleme yapılabilir.
*Tedavisi;
Paratiroid bezi hastalıklarının tedavisi cerrahidir. Yapılan ameliyatla hasta olan paratiroid bezi çıkarılır. Paratiroid cerrahisinden sonra şikayetler hızla kaybolur. Çok kısa sürede de sosyal hayata döner. Gerekli durumlarda da ameliyat sonrası kalsiyum ve D3 vitamin takviyesi yapılabilir. Ameliyat öncesi mutlaka görüntüleme yöntemleri ile hastalıklı paratiroid bezinin yeri tespit edilmelidir. Yapılan ameliyatta küçük bir kesi ile paratiroid bezi çıkarılır.
Hiperparatiroid, paratiroid bezlerinin iyi huylu tümörü olan adenomdan, bütün bezlerin büyümesiyle ortaya çıkan (hiperplazi) ya da çok nadir görülen kanserden kaynaklanır.
Hipoparatiroidi;
Tiroid bezlerinin az çalışması ya da hasar görmesine bağlı parathormon üretimin azalmasına bağlı olarak kandaki kalsiyum miktarının düşmesiyle oluşur. Kalsiyum miktarının düşmesiyle semptomlar ortaya çıkar. En sık görülen hipoparatiroid sebebinden biri tiroid cerrahisi sonrası paratiroid bezinin/bezlerden birinin çıkarılması ya da zarar görmesiyle ortaya çıkar. Erken semptomlar el parmak uçlarında, dudak kenarında uyuşma, karıncalanma görülür. Şikayetler artarsa kasılmalar başlar. Nefes darlığı, daralma hissi, cilt kuruluğu, tırnak kırılması, saç dökülmesi görülebilir.
*Tanı;
Kan, kalsiyum, fosfor ve paratiroid testi yapılır. Kan, kalsiyum ve paratiroid hormon değerleri düşük, fosfos değeri yüksek ise hipoparatiroid söz konusudur.
*Tedavi;
Hipoparatiroid tedavisine cerrahi müdahale gerekmez. Medikal tedavi ile hasta takip edilir.
*Paratiroid kanseri;
Paratiroid bezinde görülen tümörlerin büyük çoğunluğu iyi huyludur. %1’inde kanser görülür. Kalsiyum değeri çok yükselip metastaz yapma ihtimali yüksektir. Tedavisi cerrahidir.
*Paratiroid Kanserindeki Belirtiler;
Hiperparatiroid belirtilerine benzer şekildedir. Tanısında boyun USG, paratiroid sintigrafisi yapılarak yeri tespit edildikten sonra tedavi planlanır. Tedavisi cerrahidir. Lenf bezi yayılımı olmayan tümörlerde o taraftaki tiroid lobuyla beraber çıkarılır.
*Kalıcı Hipoparatiroid;
6 ay süreyle kandaki PTH ve kalsiyum düzeyleri düşük olup, buna bağlı şikayetler ortaya çıkması durumudur.