Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Doç. Dr. İbrahim Atmaca, güneş enerji sistemlerinin doğru kullanılmadığı takdirde halk sağlığı için büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekti. Bakımı yapılmayan güneş enerji sistemlerinin hastalıklara davetiye çıkardığını belirten Atmaca, “Bakterilerin büyümesi için en uygun sıcaklık aralığı güneş enerji sistemlerinin de sıklıkla oluşan 20-45 derece aralığıdır. Güneş enerji sistemlerinde hatalı tasarım ve uygulamalar riski arttırdığı gibi bakım eksikliği ve uygun olmayan işletme koşulları da bakterinin gelişmesi ve çoğalması için uygun zemini yaratabilmektedir” dedi.
Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Doç. Dr. İbrahim Atmaca, yaz aylarının gelmesiyle birlikte kullanımı artan güneş enerji (günısı) sistemlerindeki tehlikeler hakkında vatandaşları uyardı. Sistemin kurulum aşamasında mühendislik firmalarının tercih edilmesi gerektiğinin altını çizen Atmaca, kurulacak sistemin ve tesisatın yeterli olup olmadığı konusunda mühendisin görüşüne göre hareket edilmesi gerektiğini söyledi.
“YILLIK BAKIMLARA ÖNEM VERİLMİYOR”
Atmaca, Akdeniz Bölgesi’nde yaygın olarak açık sistem güneş enerji sistemlerinin kullanıldığını belirterek, güneş enerji sistemlerinin açık veya kapalı devre şeklinde imal edildiğini, kapalı devre sistemlerin açık sistemlere göre daha hijyenik olduğunu aktardı.
Suyun kolektörlerin içinden geçip ısındıktan sonra sıcak su tankına dolup, kullanılmasına imkan kılan açık devre günısı sistemlerinin bakımlarının çok önemli olduğunu vurgulayan Atmaca, “Açık sistem güneş enerji sistemlerinde bakımların aksamadan yapılması gerekiyor. Genellikle yıllık bakımlara önem verilmiyor. Sadece arıza olunca bakım yaptırılıyor. Bakım yapılmayınca kar değil, aslında zarar ediliyor. Bakımsız bir tesisat sağlığımıza zarar verebileceği gibi kireçlenen borularda da tıkanma olabiliyor ve dolayısıyla verim düşüyor” dedi.
“HASTALIĞINA DAVETİYE ÇIKARIYOR”
Bakımı yapılmayan güneş enerji sistemlerinin hastalıklara da davetiye çıkardığının altını çizen Başkan Atmaca, “Lejyoner hastalığı, bakteri kaynaklı zatürree türüdür. Bina tesisatlarında uygun koşullar oluşursa bu bakteriler çok hızlı çoğalabilmekte ve hayati risk oluşturabilmektedir.
Özellikle güneş enerji sistemlerinin bina dışlarında bulunan plastik veya metal su depoları, uzun süre kullanılmayan borular, duş başlıkları, nemlendiriciler ve fıskiyeler bakterin çoğalma yeri olarak görülmektedir. Lejiyonella büyümesi için en uygun sıcaklık aralığı güneş enerji sistemlerinin de sıklıkla oluşan 20-45 derece aralığıdır.
Güneş enerji sistemlerinde hatalı tasarım ve uygulamalar riski arttırdığı gibi bakım eksikliği ve uygun olmayan işletme koşulları da bakterinin gelişmesi ve çoğalması için uygun zemini yaratabilmektedir. Özellikle suyun durgun kalması riski daha da arttırmaktadır” dedi.
“DEPOLARIN HİJYENİK BAKIMI ÇOK ÖNEMLİ”
Bakterinin çoğalması için en uygun sıcaklık aralığı 37 derece olduğunu belirten Atmaca, “En büyük risk suyun ılık olması ve kullanımın kesintili olması durumudur. 20 derecenin altındaki sıcaklıklarda üreme miktarı önemsizdir. Bakterinin çoğalması için en uygun sıcaklık aralığı 25-45 derece arasıdır. En uygun çoğalma sıcaklığı ise 37 derece olarak bilinmektedir. 37 derece sıcaklıkta ve uygun ortamda 2 saat içinde bakteri miktarı iki katına çıkabilmektedir. 48 saat içinde de tehdit edici boyuta ulaşabilmektedir.
Bakterinin 60 derece sıcaklıkta ömrü dakikalar mertebesine inmekte, 70 derece sıcaklıkta ise tamamen ölmektedir. Hastalık riskinin sıcak iklimlerde daha fazla olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle sıcak iklime sahip Antalya’da günısı depolarının hijyenik bakımı daha da büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
“GÜNISI DEPOLARINDA YILDA BİR BAKIM ÖNERİLİR”
Özellikle durgun kalan su depolarında veya deponun akış ve hareket olmayan bölgelerinde bakterilerin hızla üreyebildiğini ifade Atmaca şu uyarılarda bulundu: “Lejyonerya riskini azaltmak için günısıların en az yılda bir bakımları yapılmalıdır. Dezenfeksiyon için klorlama, ozonlama, ultroviyole gibi uygulamalar olsa da en verimli yöntem periyodik olarak sistemi çok yüksek sıcaklıktaki su ile temizlemek olarak bilinmektedir.
Lejiyoneryaya neden olan bakteri 60 derece sıcaklıkta 25 dakika beklenmesi durumunda yüzde 90 bertaraf olmaktadır. 70 derece sıcaklıkta ise 10 dakika içinde berteraf gerçekleşmektedir. Riski azaltmak için bu sıcaklık uygulamalarının sürekliliğinin sağlanması gereklidir. Eğer uzun süre bu sıcaklık şartları oluşmamış ise riski azaltmak için bahsedilen diğer yöntemler ile bakım yapılması da oldukça önemlidir.”
