MKE, Tank Palet’le aynı kaderi mi paylaşacak? / Haberin Peşinde Urfa
KİT statüsündeki Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, anonim şirkete dönüşecek. Muhalefet, bu kanunun satışın önünü açacağından endişeli.
SERKAN ÜSTÜN – SOZCU.COM.TR
Savunma sanayisinde kamu iktisadi teşebbüsü olarak faaliyet gösteren Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nun Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi’ne dönüştürülmesine dair kanun TBMM Milli Savunma Komisyonu’nda kabul edilerek genel kurul gündemine geldi.
Komisyonda kabul edilen ‘Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun’a göre kurum, 1 milyar 200 milyon TL başlangıç sermayesi ile özel hukuk hükümlerine ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun hükümlerine tabi bir anonim şirket olarak yoluna devam edecek.
YURTDIŞINDA ŞİRKET AÇMA YETKİSİ
Kanun teklifinde şirketin sermayesinin tamamının Hazine’ye ait olması öngörülüyor.
Kuruluşun yurt içi ve yurt dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma, bu şirketlere iştirak etme veya bu şirketleri işletme, gerektiğinde yurt içi ve yurt dışında şube/temsilcilik açma, millî güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olmasına ilişkin bir madde de teklifte mevcut.
ŞİRKET SAYIŞTAY DENETİMİNDEN ÇIKIYOR
Daha öncesinde KİT olmasından dolayı Sayıştay denetimine tabi olan kurumun, yeni kanunla bağımsız denetim kurumları tarafından denetlenmesi öngörülüyor.
Kanuna göre şirket, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun yetkilendirdiği bağımsız denetim kuruluşları arasından Genel Kurul kararı ile belirlenecek kuruluş tarafından bağımsız denetime tabi tutulacak.
YABANCI PERSONEL ÇALIŞTIRMA İZNİ
Kanun teklifinde dikkat çeken düzenlemelerden birisi de yabancı personel çalıştırabilme yetkisi.
Kanuna göre şirket 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca düzenlenen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti ile yabancı uyruklu personel çalıştırılabilecek.
ÖZELLEŞTİRME TARTIŞMASI
Kanun teklifi TBMM’deki komisyonda görüşülürken muhalefetle iktidar arasında özelleştirme tartışması yaşandı. Muhalefet bu kanunun satışın önünü açacağını söylerken iktidar bu görüşe itiraz etti.
Görüşmeler sonucunda kanuna şirketin devir, satış veya kiralama yoluyla başka kişilere devredilemeyeceğine dair bir hüküm eklendi.
Buna göre kanun teklifine “Şirket, şirketin hisseleri ve bağlı ortaklıkları; satış, kiralama, işletme hakkının devri ve/veya sair başka tasarruflar yoluyla yerli veya yabancı özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerine devre konu edilemez.” hükmü eklendi.
‘SATIŞA ÖN HAZILRLIK’
Konu ile ilgili Sozcu.com.tr’ye konuşan emekli Sayıştay Denetçisi Kadir Sev, bu kanunun satışa ön hazırlık olduğunu belirtti.
Tank paletin başına gelenlerin Makine Kimya’nın başına gelmemesi için bir sebep olmadığını belirten Sev, “Bu kurum anonim şirket statüsüne dönüştürüldüğü zaman Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle istedikleri biçimde satabilirler, birilerine devredebilirler.” dedi.
Sevi, “Tank Palet’in başına gelenler MKE’nin de başına gelebilir. Şimdi sorsanız, ‘satmayacağız, anonim şirkete dönüştürüyoruz’ diyecekler. Anonim şirkete dönüştürmek satışın ön hazırlığıdır.” ifadelerini kullandı.
“SONU TANK PALET GİBİ OLMASIN”
Konu ile ilgili itirazlarını dile getiren muhalefet milletvekilleri, tank palet fabrikası örneğini vererek MKEK’nin de başına aynı şeylerin gelmesinden endişe duyduklarını ifade etti.
Konu ile ilgili TBMM Genel Kurulu’nda konuşan CHP Grup Başkan Vekili Engin Özkoç, tank-palet fabrikasının da önce BMC’ye, ardından da Katar ordusuna devredildiğini hatırlatarak MKEK’nin başına da aynı şeylerin gelmemesi gerektiğini söyledi.
Tank Palet 481 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla devir kapsamına alınmış, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, özelleştirmenin ve devrin gizlendiği itirazlarını dile getirmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise bunun bir özelleştirme olmadığını, yalnızca işletme hakkının devredildiğini öne sürmüştü.
PERSONELİN DURUMU
Şirketin statüsündeki dönüşümün ardından personelin durumu da merak konusu oldu. Kanun teklifine göre 4857 Sayılı İş Kanunu’na bağlı olarak çalışan personelin eski özlük hakları ile devam etmesi ve kanun çıktıktan 6 ay sonra şirkette özel hukuk hükümlerine tabi olmayan personelin kalmaması öngörülüyor.
399 sayılı KHK’ya bağlı olarak çalışan işçilerin ise 6 ay içinde iş sözleşmesi imzalaması gerekecek. Sözleşme imzalamak istemeyen personel ise üç farklı il tercihi alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilecek.
Şirkette çalışmaya devam etmek istemeyen mevcut işçiler ise kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde Bakanlık kadro ve kuruluşunda yer alan kurumlarda Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumunda istihdam edildikleri statüye uygun kadro ve pozisyonlarda istihdam edilmelerini sağlamak üzere Bakanlığa bildirilecek.
İŞÇİLER KARŞI
Ankara’da miting düzenleyen MKE çalışanları, “Savunma sanayi şirketleşemez” diyerek teklifi protesto etmişti.
Sendika temsilcileri, “Teklif, Osmanlı mirası tarihi kurumun ölüm fermanı olur. Yanlıştan dönülmeli” çağrısı yapmıştı.