Tıp dilinde gastroparezi denilen mide felci, nadir olarak görülen sindirim bozukluklarından biridir. Midedeki kasların normal hareketini etkileyen mide felcinin tam olarak nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı yaygın risk faktörleri diyabet, multipl skleroz (MS) ve kemoterapidir. Peki, mide felci nedir? Belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenlere gelin hep birlikte bir göz atalım.
Vagus sinir hücrelerinin zarar görmesi, kandaki şeker oranının yükselmesi neticesinde yaşanan mide motor hareketlerinin yavaşlaması, reflü, ülser, yeme bozukluğu ve dengesiz beslenme, ve bazı ilaçların yan etkilerinin neden olduğu mide felci nedir? Belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik.
MİDE FELCİ (GASTROPAREZİ) NEDİR?
Mide felci ya da tıp dilindeki adıyla gastroparezi, mide kaslarının veya kasları kontrol eden sinirlerin herhangi birinin deformasyonu sonucu işlevselliğinden birini yitirmesi durumudur. Yani bir başka deyişle mide kaslarının zayıflamasıdır. Bozulan mide fonksiyonları besinleri yeterli miktarda çözüp bağırsaklara göndermekte zorlanır ve bu durum da mide felcine yol açar.
MİDE FELCİNİN BELİRTİLERİ
Mide felcinin belirtileri ve semptomları şunları içerir:
* Kusma.
* Mide bulantısı.
* Erken doyma hissi.
* Birkaç saat önce yenen sindirilmemiş yiyecekleri kusma.
* Asit reflü.
* Ağız kokusu.
* Karın şişkinliği.
* Karın ağrısı.
* Kan şekeri seviyelerindeki değişiklikler.
* İştahsızlık.
* Kilo kaybı ve yetersiz beslenme.
Mide felci olan birçok insanda her zaman belirgin bir belirti ve semptom yoktur.
Foto: shutterstock
MİDE FELCİ TEDAVİSİ
Mide felci kronik bir hastalık olduğundan tamamen tedavi edilemez ancak hastalığın semptomları kontrol altında tutulabilir. Örneğin diyabetle ilişkili olan gastroparezide öncelikli amaç, hastanın kan şekeri seviyesini kontrol etmek ve nöropatinin şiddetini azaltmaktır.
Gastroparezi tedavisinde yeterli beslenmenin sağlanması en önemli hedeftir. Birçok insan gastroparezi diyet değişiklikleri ile yönetebilir ve diyet değişiklikleri bu durumu yönetmenin ilk adımıdır.
Diyet değişiklikleri ile ilgili atılacak adımlardan bazıları şunlardır:
* Küçük, sık yemek.
* Yiyecekleri iyice çiğnemek.
* Çiğ veya pişmemiş meyve ve sebzelerden kaçınmak.
* Bezoarlara neden olabilen, portakal ve brokoli gibi lifli meyveler ve sebzelerden kaçınmak.
* Çorba ve püre haline getirilmiş yiyecekleri tüketmek.
* Yağ oranı düşük yiyecekler yemek.
* Günde ortalama 1,5-2 litre su tüketmek.
* Yemeklerden sonra yürüyüş gibi hafif egzersizler.
* Gazlı içeceklerden, sigara içmekten ve alkolden uzak durmak.
* Yemekten sonraki 2 saat içinde uzanmamak.
İlaçlar:
Mide felcinin medikal olarak tedavisi, mide boşalmasını sağlayıcı metoclopramide ve domperidone gibi ajanlarla yapılır. Metoclopramide ve domoeridon mide kasılmasını artırarak mide boşalmasını kolaylaştırır. Ayrıca bu ilaçlar kusma refleksini kontrol edip bulantı ve kusmayı önlerler. Tedavide kullanılabilecek diğer bir ilaç eritromisin’dir. Bir antibiyotik olan eritromisin, mide ve barsaktaki motilin reseptörlerini uyararak mide kasılmasını ve böylece boşalımını sağlar. Bu ilaçların doktorunuza danışarak kullanılması önemlidir.
Gastrik pacing:
Bu tedavi yöntemi, kasılmaları tetiklemek için elektrotların mideye bağlandığı cerrahi bir prosedürdür. Laparoskopiyle mideye iki kutuplu ince bir tel yerleştirilir. Bu kutuplar, karın derisine yerleştirilen bir elektronik jeneratöre bağlanır. Derecesi hastanın ihtiyacına göre uyarı derecesi ayarlanır.
Botulinum toksini (Botox) enjeksiyonu:
Botulinum toksini kaslarda kasılmayı inhibe eden bir zehirdir. Endoskopik yöntemle midenin çıkış bölgesine enjekte edildiğinde mide çıkış kapağındaki (pilor) kasları gevşeterek bu kapağının devamlı açık kalmasına yol açıp mide boşalmasını kolaylaştırabilir.
Cerrahi yöntemler:
Gastroenterostomi denilen işlemle mide ve ince barsaklar arasında bir kanal açılarak mide içindeki gıdaların barsaklara daha kolay geçişi sağlanır. Bunun için mide sonrasındaki ince barsaklarda herhangi bir engel olmadığınının bilinmesi gerekir.
Parenteral (Damar yolu ile) beslenme:
Parenteral beslenmede göğüs içindeki büyük toplar damarlardan birine cerrahi yömtemle yerleştirilen bir kateter aracılığıyla vücuda besleyici solüsyonlar verilir. Bu yöntemde besin maddeleri sindirim sistemine uğramadan doğrudan kana karışırlar. Bu yol, ancak ağız yoluyla beslenmeyi tolere edemeyen hastalarda denenmelidir.
