Merkez’in kuru sıçratan çarkına ekonomistler ne dedi? / Haberin Peşinde Urfa
Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun enflasyon ve faiz söylemini değiştirerek çark etmesi piyasayı salladı. Ekonomistler Gizem Öztok Altınsaç, Prof. Dr. Hakan Kara, Enver Erkan, Piotr Matys, olası faiz indirimine dair çarpıcı yorumlarda bulundu.
Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun bugün Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası Toplantısı’nda yaptığı açıklama piyasayı sarstı.
Daha önceki açıklamalarında “beklenen ve gerçekleşen enflasyonun üzerinde faiz vereceğiz” mesajı veren Kavcıoğlu, geçen hafta açıklanan ağustos manşet tüketici enflasyonunun yüzde 19,25’i görerek yüzde 19’luk TCMB politika faizini aşması sonrasında söylem değiştirdi.
“Özellikle pandemi nedeniyle ortaya çıkan olağanüstü koşullar, çekirdek enflasyon göstergelerinin önemini artırıyor” diyen Kavcıoğlu, “Para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve bunların orta vadeli enflasyon hedefimizle uyumlu seyretmesine ilişkin analizler yanında, önümüzdeki dönemde arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına biraz daha fazla ağırlık verilecektir” ifadelerini kullandı.
Kavcıoğlu ayrıca, gıda ve enerji gibi kalemlerin dışarıda bırakıldığı çekirdek enflasyonun (C göstergesi) temmuz ayında yıllık yüzde 17,22 iken ağustos ayında yüzde 16,76’ya düştüğünü söyledi.
Kavcıoğlu ayrıca, başta ABD olmak üzere dünya genelinde de kuraklık ve salgın gibi faktörler nedeniyle enflasyon artışı olduğunu belirtti ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyon artışını geçici olarak gördüğünü hatırlattı.
SPEKÜLASYONLAR VE KUR ARTTI
Böylece, TCMB’nin 23 Eylül’deki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı öncesinde piyasada soru işaretleri ve spekülasyonlar da artmış oldu.
Geçen hafta 8,26’ya kadar gerileyen ancak hem yurt dışındaki gelişmeler hem de TCMB’nin faiz politikasına ilişkin endişelerle güne 8,35’ten başlayan dolar/TL, Kavcıoğlu’nun açıklaması sonrası erken faiz indirimi olabileceği endişeleriyle 8,48’e kadar yükseldi.
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara ve Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, Kavcıoğlu’nun bugün verdiği mesajları sozcu.com.tr’ye değerlendirdi.
Gizem Öztok Altınsaç
‘İNDİRİM GELİRSE KONTROL MÜMKÜN OLMAZ’
“TCMB’nin çekirdek ve gıda dışı enflasyona dair vurgusu geçtiğimiz haftaki iletişiminde de mevcuttu. Bugünkü toplantı da ise daha fazla altı çizildi” Altınsaç, “Piyasa ise bunu Eylül ayında artık bir faiz indirimi gelebilir şeklinde yorumlamakta” dedi.
Mevcut durumda Türkye’de enflasyon dinamiklerinin bozuk ve beklentilerin yükselmekte olduğuna dikkat çeken Altınsaç, “Böyle bir enflasyon görünümünde faiz indirimine henüz yer yok. Erken bir faiz indirimi görürsek, kur kanalı bozulacağından, enflasyon bir tur daha yükseliş trendine girer ve bu sefer kontrolümüz hiç mümkün olmaz” uyarısında bulundu.
“Son derece kritik bir dönemdeyiz ve en azından yıl sonuna kadar, enflasyon düşmeden faiz indirmemeliyiz” diyen Altınsaç, “Bunun ötesinde mevcut para politikasının dahi enflasyonu kontrolde yeterince sıkı olamadığını da net görüyoruz, enflasyon yükselişine devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Dünya ile enflasyon karşılaştırması yapmanın yanıltıcı olabileceğini belirten TÜSİAD Başekonomisti, “Global ortamda geçici bir enflasyon var fakat gelişmiş ekonomilerin dinamikleri bizimkinden farklı. Enflasyonun geldiği seviye yüzde 4-5 civarı. Oysa biz dünyada en yüksek enflasyona sahip ülkeyiz” dedi.
Öte yandan pek çok ülkenin enflasyonu geçici görse dahi kademeli sıkılaşmaya gittiğini belirten Altınsaç, şöyle devam etti:
“Rusya, Meksika, Brezilya emsallerimiz. Ek olarak global enflasyon beklentileri yükselmiyor, çünkü doğru para politikası uyguluyorlar. Biz de ise belirgin bozulma devam etmekte. Dolayısıyla bu karşılaştırmalarla para politikası sinyali vermek yanıltıcı. Eğer enflasyonu ve faizi kalıcı düşürmek istiyorsak, faiz indiriminde sabırlı olmalı ve manşet enflasyon düşüşe geçmeden erken faiz indirmemeliyiz.”
Prof. Dr. Hakan Kara
‘FAİZ İNDİRİM PLANI NETLEŞTİ’
“Bugünkü konuşmanın en önemli mesajı merkez bankasının çekirdek enflasyon göstergelerine daha fazla ağırlık vereceği oldu. Böylece Merkez Bankasının önümüzdeki aylarda bir faiz indirimi planı yaptığı iyice netleşti” sözleriyle bugünkü konuşmayı değerlendiren Prof. Dr. Kara, “Enflasyonun geçici olduğu, salgınla ilgili arz yönlü unsurlar normalleştiğinde aşağı ineceği ifade edildi. Olabilir tabii, kısa vadede bazı geçici faktörlerin etkisi var; fakat daha büyük resme baktığımızda Türkiye’de ciddi bir enflasyon sorunu olduğunu gözden kaçırmamak lazım” dedi ve şöyle devam etti:
“Enflasyon sorunu ile yüzleşmeden bir ilerleme sağlayamayız. Bu konuda gelişmiş ülkeleri örnek vermek pek doğru bir yaklaşım değil. Biz enflasyonla mücadelede güven ve itibarı yerlerde sürünen bir ülkeyiz. İşimize gelen göstergeye bakarak faiz indiriminin zeminini hazırlamaya çalışınca bu güveni daha da azaltmış oluyoruz.”
Enver Erkan
‘ODAK NOKTASINI KAYDIRDI’
Kavcıoğlu’nun odak noktasını çekirdek enflasyona kaydırdığını belirten Erkan, piyasanın para politikası hamlesi öngörülerinde de “yüksek enflasyonun faiz indirimine yer bırakmadığı” olgusundan çok, çekirdek enflasyon daha etkili olabilir gibi göründüğünü söyledi.
“Dolayısıyla, manşet enflasyona karşı negatif reel getiri bir kriter olmayacak. TCMB’nin ve bankacılık otoritesinin kontrolü altında olan talep faktörü ihtiyaç kredileri kanalıyla biraz kontrol altında tutulurken, kontrol dışı kalemlerde de özellikle gıdanın etkisini kırmak için bazı önlemler söz konusu olacak” diyen Erkan şöyle devam etti:
“Merkez Bankası’nın da artan enflasyona hızlı cevap verecek bir faiz artırımından ziyade, faiz indirimi fırsatı gözleyeceği anlaşılıyor”.
‘PİYASA KUR ARTIŞIYLA GÜÇLÜ SİNYAL GÖNDERDİ’
ABD merkezli finans ajansı Bloomberg, Kavcıoğlu’nun konuşmasını “Türkiye odağı çekirdek enflasyona kaydırarak faiz indirimi spekülasyonunu canlandırdı” başlığıyla verdi.
Çağan Koç imzalı haberde, Kavcıoğlu’nun yaptığı açıklamalarla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın istediği faiz indirimlerinin yolunu yaptığı ve açıklamaların ardından TL’nin değer kaybettiği belirtildi.
InTounch Capital Markets Ltd. kıdemli kur analisti Piotr Matys, Kavcıoğlu’nun söylem değişikliğiyle çok dar olan faiz indirimi alanını genişletmeyi amaçladığını ancak TCMB’nin çekirdek enflasyonun manşet enflasyondan daha önemli olduğu görüşünü piyasaya empoze edecek güçlü bir kredibiliteye sahip olmadığını söyledi.
Konuşmanın ardından gelen sert kur artışına dikkat çeken Matys, “Aslında piyasa Başkan Kavcıoğlu’na maliyetli bir politika hatası yapıyor olabileceğine dair güçlü bir sinyal yolluyor” dedi.