Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) modeline karşı CHP’den Aile Sigortası (AS) önerisi geldi. AS’de kıdem aynen kalıyor, yoksulluk sınırının altında kalan herkese ise her ay para ödeniyor.
Hükümetin kıdem tazminatının yerine getirmek istediği Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası’na (TES) işçi ve işverenden tepki yağarken, CHP’den TES yerine AS (Aile Sigortası) modeli önerisi geldi.
İşçi sendikalarından sorumlu CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, TES’ten tamamen vazgeçilip AS modeline geçilmesi halinde emeklilerin yaşlılık aylığının artacağını, 30 milyona yakın insanın yoksulluktan kurtulacağını ve kıdem tazminatını yok etme gerekçesinin ortadan kalkacağını söyledi.
AS modeli, yoksulluk eşiğinin altında gelir elde eden ailedeki her bir bireye, her ay belirli bir miktarda sosyal destek ödenmesini öngörüyor.
Veli Ağbaba, emekçinin son güvencesi olan kıdem tazminatı tartışmalarının gündeme getirilmesini “pandemi krizi fırsatçılığı” olarak yorumladı. TES’in çalışanlara emekliliklerinde ikinci bir maaş imkanı sunacağı iddiasıyla gündeme getirildiğini ancak ne işçi ne de işveren sendikalarından destek alamadığını belirten Ağbaba, önerisini şöyle dile getirdi:
Veli Ağbaba
YOKSULLUĞU BİTİRİR
*Amaç gerçekten düşük olan yaşlılık aylıklarını artırmaksa bunun yolu kıdem tazminatını ortadan kaldırmak değildir. Kıdem tazminatı hakkına dokunmadan da yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları kolaylaştırılabilir, yaşlılık aylıkları, yani emekli maaşları bir düzenlemeyle kolaylıkla artırılabilir.
*Ancak gerçek amacın yaşlılık aylıklarını artırmak değil, kendilerine rahatça kullanabilecekleri İşsizlik Fonu gibi yeni ve devasa bir kaynak yaratmak olduğunu tüm sendikalar görüp net tavrını ortaya koydu. Madem konu ülke gündemine geldi. Biz TES yerine AS modelini öneriyoruz.
*Böylece yoksulluk sınırının altında kalan herkese her ay belirli bir ilave ödeme yapılacak. Böylece yoksulluk devlet desteğiyle tümden ortadan kaldırılacak, emekli aylıklarını artırmak için TES benzeri fırsatçılıklara ihtiyaç kalmayacak.
KIDEM İÇİN KIRMIZI ÇİZGİLER
Veli Ağbaba, CHP’nin kıdemle ilgili talep ve önerilerini şöyle sıraladı:
– Fon veya bireysel hesap türü sistemler asla hayata geçirilmemeli, kıdem hakkı işçilerin geleceği için teminat altına alınmalıdır.
– Kıdem tazminatında yıl şartı kaldırılmalı, çalışılan her bir gün, hafta, ay için kıdem alacağı oluşmalıdır.
– Kıdem tazminatına hak kazanmayı önleyecek tüm engeller ortadan kaldırılmalı, her türlü işten ayrılma halinde kıdem tazminatı ödenmelidir.
– Mücbir sebeple iş akdini tek taraflı feshetmek zorunda kalan işçilerin de kıdem tazminatını almaları yasal güvenceye kavuşturulmalı.
– İşverenin iflası halinde işçinin kıdemini güvenceye alacak ILO sözleşmeleri onaylanmalıdır.