ABD ve Avrupa’da uzun yıllardır önemli bir turizm alternatifi olan karavan tatili, corona süreciyle birlikte Türkiye’de de yoğun talep görmeye başladı. Ama talep ne kadar artsa da sorun yüksek ÖTV oranlarından dolayı arzın düşük kalmasında.
ÖTV YÜZDE 160
Bugün Türkiye’de karavana dönüştürmek için 2000 cc motor üstünde bir ticari aracı (Ford Transit, Fiat Ducato, VW Crafter, Mercedes Sprinter) alırsanız ki en uygunudur, ilk alımda yüzde 4 ÖTV ödüyorsunuz. Araç sınıfı o anda N1. Karavan dönüşümü yapıldığında ÖTV miktarınız yüzde 160’a tamamlanıyor ve araç M1 sınıfına dönüşüyor. Aslında ÖTV karavan yapıldığı için değil M1 yani otomobil sınıfına döndüğü için ödeniyor. Eğer ticari aracın motor hacmi 2000 cc ise, karavana dönüştüğü anda ödenecek ÖTV oranı yüzde 110, daha küçük motorsa aynı otomobildeki gibi vergi oranları ödemeniz gerekiyor.
15 YILDA 5 BİN
Sırf bu yüzden Türkiye’de sınırlı sayıda gerçekleşen karavan üretiminde araç yaşı ortalaması neredeyse 8. Yani eski ve yaşlı araçlar ancak karavana dönüştürebiliyor. Bunlarda ne kadar güvenli ve konforlu. Yeni araç dönüştürdüğünüz zaman fiyatı 3-4 katına çıkıyor. Son 15 yılda Türkiye’de sadece 5 bin adet karavan (5 yaş üzeri) üretilirken, Avrupa’da yılda üretilen karavan sayısı (sıfır) tam 250 bin adet.
YAŞLI ARAÇ TALEBİ
Corona nedeniyle talebin arttığını söyleyen Bursa merkezli karavan üreticisi Viya Karavan Genel Müdürü Hüseyin Taşkın, “Ama talebe karşı arz yok. Piyasadan 8-10 yaşında eski araçları topluyoruz. Bu araçların hızla bakımlarını yaptırıp karavana dönüştürmek için uğraşıyoruz. Ama bunu fark edenler, hemen 2. el fiyatlarını artırdı. 8 yaşında bir ticari aracı 80 bin TL’ye bulurken şimdi 110 bin TL fiyat çekiyorlar” dedi. Şu an Türkiye’de 10 bine yakın karavanın olduğunu ve çoğunun eski ve yaşlı araçlardan oluştuğunu hatırlatan Taşkın, bu yıl talebe bağlı olarak 2 bine yakın karavan üretilebileceğini söyledi.
AVRUPA ÜSSÜ OLABİLİR
Taşkın şunları söyledi: “Temel sorun yüksek ÖTV oranları nedeniyle sadece eski araçların karavana çevrilmesi. Halbuki Türk halkı da yeni nesil, otomatik vitesli, konforlu araçların dönüştüğü karavanlara binmeli. Yüksek ÖTV nedeniyle yeni araçlar karavana dönüştürülmediği için devlet de bu işten bir para kazanamıyor. Sektörün önünün açılması ve desteklenmesi halinde Türkiye çok rahatlıkla Avrupa’nın karavan üretim üssü olabilir.
Çünkü hali hazırda Türkiye, Avrupa’nın ticari araç üretim üssüyken biraz destekle bu rahatlıkla gerçekleşebilir.” Bu arada Taşkın, şu an bir çok turizmcinin karavan parkları oluşturmaya başladığını, büyük tatil köylerinin bile karavanlar için yer yaptığını belirtiyor.
Turizm amaçlı kiralama yok
TÜM Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Başkanı İnan Ekici ise, kiralık karavan sayısının çok olmadığını ancak film setleri için kiralananlarla birlikte 300-400 adede ulaşabileceğini söylüyor. Ekici, “Zaten turizm amaçlı da yok. Sadece Avis’te 2 adet kiralık karavan var. Sorun yeni araçlarda yüksek ÖTV oranları. Bazı kiralama şirketleri adetleri artırmayı planlıyordu ama pandemi süreci bunu engelledi. Fakat uygun ortam olur ve yeni araçta ÖTV oranları düşerse karavan kiralama işi pandemi sonrası artar” dedi.
