Kamu bankalarında ‘görev zararları’ dönemi sessiz sedasız yeniden hayatımıza girdi. Hükümetin Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ve bankalara piyasa şartlarının dışına çıkmak zorunda bırakacak görevler vermesiyle görev zararları yılın ilk 5 ayında geçen yıla göre yüzde 25 artışla 4 milyar lirayı aştı.
Kamu bankalarının toplam görev zararları ocak-mayıs dönemlerinde yüzde 47.5 artışla 2.7 milyar liraya çıktı. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (BÜMKO) verilerine göre, Halk Bankası’nın ocak-mayıs dönemindeki görev zararı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 59 artarak 1 milyar TL’yi aştı.
Ziraat Bankası’nın yüzde 41 artışla 1 milyar 658 milyon liraya ulaştı. 2019’un tümünde görev zararları kapsamında 8 milyar lirayı bulan cari transferlerin 3.2 milyar lirası Ziraat Bankası’ndan, 1.9 milyar lirası Halkbank’tan kaynaklanmıştı.
KONTROLÜ KAYBEDEBİLİR
Merkezi yönetim bütçe giderleri rakamlarını değerlendiren İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Oğuz Demir, pandemi sürecindeki ucuz kredi politikası ve Vakıfbank hisselerinin Hazine’ye devredilmesi ile rakamların istenmeyen seviyelere tekrar çıkabileceğine dikkat çekti.
Demir’e göre görev zararları iki temel risk yaratıyor. Birincisi sektördeki özel bankaların iş hacimlerini daraltarak, onları dışarda bırakıyor. İkincisi ise konut, otomobil ve ticari kredilerdeki zarar ile bütçedeki yük artıyor.
Vatandaşa giden para 10 milyarı bulmadı
Hazine’nin bir yıllık borçlanma hedefinin yüzde 65’ini beş ayda aştığına değinen ekonomist Dr. Oğuz Demir, olağanüstü dönemlerde bu tür kaynakların devreye alınmasının normal olduğunu söylerken, harcamaların nereye yapıldığının sorgulanması gerektiğini belirtti.
Ocak-mayıs dönemindeki toplam bütçe açığı 90 milyar TL’yi aştı. Demir, geçen yılın aynı dönemine göre 25 milyar TL daha fazla açık verildiğine dikkat çekti. Bütçeden hane halkına yapılan transferler ise 9.9 milyar lirada kaldı.
Demir, “Salgında işsiz ve gelirsiz kalan insanlara yapılan harcama 10 milyar TL bile değilken, bu süreçte faize ödenen para geçen yıla göre 18.5 milyar TL arttı” dedi.