İşte ‘Abenomi’nin 8 yıllık bilançosu / Haberin Peşinde Urfa
Japonya’da Başbakan Shinzo Abe, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek istifa etti. 2011’deki 8,9’luk deprem ve tsunami felaketinin ardından göreve gelen Abe, devasa parasal genişleme ve mali teşvik adımlarıyla dünyanın en büyük üçüncü ekonomisini, durgunluktan çıkarmaya çalıştı ama sonuç hedeflendiği gibi olmadı. Abe’nin ülkeyi durgunluktan kurtarmak için uyguladığı ekonomik yaklaşım, literatüre “Abenomics” (Abenomi) olarak geçti.
Japonya Başbakanı Shinzo Abe, kötüleşen sağlık durumu nedeniyle istifa kararı aldığını bugün duyurdu.
İlk kez 2006’da başbakanlık koltuğuna oturan Abe, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek bir yıl sonra istifa etmiş, Aralık 2012’de yeniden bu koltuğa oturmuştu.
Japonya’nın en uzun süre görev yapan başbakanı olan Abe, bu özelliğinin yanı sıra uyguladığı ekonomik programla da hem ülkesinde hem de dünyada adından söz ettirdi.
Öyle ki, Abe ile “economics” (ekonomi) kelimelerinin birleştirilmesiyle “Abenomics” (Abenomi) kavramı yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
DÜNYANIN EN BÜYÜK ÜÇÜNCÜ EKONOMİSİ
126 milyonluk nüfusa sahip olan Japonya, 5,1 trilyon dolarlık ekonomik büyüklükle dünyada bu alanda ABD ve Çin’in ardından üçüncü sırada yer alıyor.
Ortanca yaşın 2020’de 48’e ulaştığı yaşlı bir nüfusa sahip olan ülkede Abe, parasal genişleme ve mali teşviklerle ekonomik kronik durgunluk sorununu aşmaya çalıştı.
Ancak görevde kaldığı yaklaşık 8 yıllık dönemde ekonomik gelişme planlandığı gibi olmadı ve inişli çıkışlı bir seyir izledi.
Uluslararası Para Fonu (IMF), 2018’de yüzde 0,3, 2019’da yüzde 0,7 büyüyen Japon ekonomisinin, 2020’de yüzde 5,8 küçülmesini öngörüyor.
Salgın öncesinde de küçülme eğiliminde olan Japon ekonomisi, salgının etkili olduğu 2020’nin ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 27,8 küçüldü.
EŞİ GÖRÜLMEDİK PARASAL GENİŞLEME VE MALİ TEŞVİK
Abe döneminde Japonya Merkez Bankası (BoJ) eşi görülmedik bir parasal genişlemeye gitti ve bilanço büyüklüğünün milli gelire oranı 2012-2020 döneminde yüzde 40’tan yüzde 130’un üzerine yükseldi. Bu oran, yine rekor parasal genişlemeye imza atan ABD Merkez Bankası’nda (Fed) yüzde 36, Avrupa Merkez Bankası’nda (ECB) yüzde 60 civarında.
Parasal genişlemeyle birlikte ikinci Abe döneminde öne çıkan ikinci politika, yine durgunluğu aşmak için devreye sokulan kamu harcamaları ve mali teşvikler oldu.
Kamu harcamalarının milli gelire oranı Abe döneminde yüzde 40 civarında seyrederken, kamu borcunun milli gelire oranı bu dönemde yüzde 220’den yüzde 250’ye yükseldi. IMF, bu oranının 2020 sonunda yüzde 270’e yaklaşmasını öngörüyor.
Ülkede, kurumlar vergisi de düşürüldü, şirketler için mali teşvikler artırıldı.
YÜZDE 2’LİK ENFLASYON HEDEFİ TUTTURULAMADI
Abe döneminde ekonomik durgunluğu aşmak için, parasal genişleme ve mali teşviklerin yanı sıra, yüzde 2’lik enflasyon hedeflendi. Deflasyon sorunu aşılarak firmaları yatırıma, tüketicileri de daha çok harcamaya teşvik etmek için yüzde 2’lik hedef belirlendi. Ancak bu hedef de 2014 yılı hariç tutturulamadı. Yine de enflasyon eksi bölgenin üstüne çıktı.
Abe’nin göreve gelmesinin hemen öncesinde ülke 2011’de 8,9 şiddetinde büyük bir deprem ve sonrasında tsunami felaketi yaşamıştı. Onun öncesinde de 1990’ların ilk yarısında başlayan bir durgunluk içindeydi.
Abe döneminde ülkede işsizlik yüzde 4,5 seviyesinden yüzde 2,8’e geriledi.
Abe sonrasında Liberal Demokrat Parti liderliği ve başbakanlık koltuğuna kimin oturacağı henüz belirsiz ancak kısa dönemde Abe’nin uyguladığı ekonomik politikalarda köklü bir değişiklik beklenmiyor.
