Gebelik için bilgi mi arıyorsunuz? Gebelik ve Coronavirüs makalesine göz atın ve Gebelik hakkında daha fazla bilgi edinin
Koronavirüs enfeksiyonuna bağlı hastalık Çin Wuhan’da ortaya çıkarak tüm dünyaya
yayılmıştır ve Dünya Sağlık örgütü Şubat 2020’de hastalığı pandemi olarak ilan
etmiştir. Hastalık etkeni virüs COVID-19 “severe acute respiratory syndrome
coronavirus 2 (SARS-CoV-2) olarak tanımlanmıştır. Bu virüsün diğer gribal
enfeksiyonlardan farkı yayılma ve ölüm oranlarının çok yüksek olmasıdır. 10 Nisan
2020 itibariyle yaklaşık bir milyon kişi etkilenmiş ve yaklaşık 100 bin kişi bu
hastalıktan hayatını kaybetmiştir. Ülkemizde de ilk vaka 11/03/2020 de bildirilmiş olup
bu güne kadar 40 binden fazla kişi etkilenmiş ve yaklaşık 1000 kişi maalesef hayatını
kaybetmiştir. Bu nedenle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu hastalık
ciddiyetini korumaktadır Fakat şu ana kadar olan veriler Covid-19 ‘un gebelikte seyri
daha önce 2003’de görülen SARS ve 2013’deki MERS vakalarına göre daha hafiftir.
Şubat 2003’de ortaya çıkan SARS’da gebelerde ölüm oranı %25, 2013’de gebelerde
fatalite oranı %23 olarak bildirilmiştir. Bu yazıyı özellikle gebelerimizi bu süreçte
aydınlatmak için yazmak istedim.
Virüs hasta bireylerden öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla ve
kontamine yüzeylerden hastanın eli ile göz, ağız, burun mukozasına temasıyla
bulaşabilir. Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum güçlüğü, ateş ve öksürüktür.
Ancak daha az sıklıkla görülen yakınmalar da bildirilmiştir. Ciddi vakalarda ağır
solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Şüpheli
olgularda tanı, alt (daha duyarlı) ve/veya üst solunum yollarından alınan örneklerin
PCR analizi ile konulmaktadır. İlk testi negatif olan ileri derecede kuşkulu vakalarda
test tekrarlanır. Eğer iki PCR analizi de negatif ise COVID-19 dışlanır. Peki gebelerde
durum nasıldır? Anneden bebeğe geçiş var mıdır ?
Öncelikle gebe kadınlar toplumun diğer bireylerine göre koronavirüse
yakalanma riski daha fazla değildir. Fakat gebeler diğer hastalıklara karşı riskli
grup olarak değerlendirildiği için, hem anne hem de bebek sağlığı önemli
olduğu için hassasiyet gösteren gruptur. Özellikle gebelerin başka bir ek
hastalık varsa koronavirüse yakalanma riski artacağı için bu hastaların daha
dikkatli olması gerekir. Ayrıca gebelikte vücut direnci daha zayıf olduğu için
gebelerimizin özellikle bolca vitamin takviyesi alması, iyi yıkanmış mevsim
meyve ve sebzelerinden bolca yemeleri gerekmektedir. Günlük sıvı tüketimi en
az 2-3 litre olmalıdır.
Sigara içiyorsanız eğer sigarayı bırakmanız gerekmetedir. Çünkü sigara
içenlerde hastalığın sıklığı artmaktadır ve seyri daha ağır gitmektedir.
Sağlık bakanlığı tarafından yayımlanan hijyen kurallarına ve sosyal izolasyona
mutlaka dikkat edilmelidir. Zorunluluk dışında lütfen dışarıya çıkmayınız. Eve
misafir kabul etmeyiniz.
Peki gebelik kontrolleri nasıl yapılmalıdır?
Yani gebelik kontrollerine gidilmeli
midir? Kesinlikle gidilmelidir. Fakat Türkiye Maternal Fetal Tıp Derneğimizin
ultrason muayeneleri sayısını rutin kontrollerde 3 veya 4 defa ile
sınırlandırılmasını önermiştir. Fakat riskli gebelikler (düşük tehlikesi, dış
gebelik, erken doğum, gelişme geriliği v.s.) bu durumun dışındadır. Mutlaka
kontrolleri yapılmalıdır. Çünkü gebelikte rutin takipler yapılmazsa birçok sıkıntı
hatta bebek veya anne ölümü gerçekleşebilir.
ANNE KARNINDAKİ BEBEĞE ETKİSİ VAR MI?
Anneden bebeğe geçiş yani
vertikal geçip geçmediğine dair elimizde henüz net bir veri yok. Yurtdışındanyapılan sadece bir yayında anne karnında geçiş olduğu söylenmiştir. Fakat bu
konudaki bilgiler net değildir. Bebekte sakatlık yaptığına dair bir bulgu yoktur.
Bu yüzden gebe hastalarımız içlerini rahat tutsun. Şu ana kadar koronovirüslü
annelerde en sık karşılaştığımız sıkıntı ise erken doğum olayı ve gebelik
hipertansiyonudur.
Eğer herhangi bir gebede koronovirüs şüphesi varsa mutlaka takipte
olduğunuz ve doğum yapacağınız sağlık kuruluşuna bildirip takip ve tedavi için
yardım alınız.
Eğer koronovirüs testi pozitif çıkarsa mutlaka izolasyon yapılmalıdır. Mutlaka
gebelik kontrolünüz yapıldıktan sonra genel durumunuz iyiyse evden dışarıya
14 gün boyunca çıkmayınız. Toplu alanlara gitmeyiniz ve toplu taşım araçlarını
kullanmayınız . Eve misafir kabul etmeyiniz ve evi sık sık havalandırınız. Evde
kullanılan özel eşya ve havluları ayırınız. İzolasyon süresi bitene kadar acil bir
durum olmadığı sürece gebelik kontrollerini erteleyebilirsiniz. Solunum
sıkıntınız artarsa , ateş öksürük durumu geçmezse mutlaka sağlık kuruluna
başvurulmalısınız.
Koronovirüs testinin pozitif çıkması doğum şeklini değiştirmez. Normal
doğuma engel değildir. Fakat doğum sırasında aerosollerden korunmak adına
hem hastanın hem de sağlık çalışanlarının gerekli koruyucu ekipman
kullanımına dikkat edilmelidir. Solunum sıkıntısı varsa veya acil doğum
gerekiyorsa sezaryen doğum önerilebilir. Sezaryen doğum için epidural veya
spinal anestezi tercih edilmelidir. Genel anestezi hem hasta için hem de sağlık
çalışanları açısından daha çok aerosol üretimine neden olacağı için bulaşma
riskini arttırır.
Doğum sonrası anne bebeğini emzirebilir mi ?
Anne sütünden bebeğe virüs
geçtiğine dair bir veri yoktur. Şu ana kadar anne sütünde virüs
gösterilememiştir. Tam tersi anne sütünün enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi
vardır. O yüzden mutlaka anne sütü verilmelidir. Fakat emzirmede yakın
temas olduğu için bebeğe enfeksiyon geçmemesi için bebek izole edilebilir.
Mutlaka sosyal izolasyon kuralına uyulmalıdır. Emzirmeden önce mutlaka eller
yıkanılmalıdır. Emzirirken de koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Veya süt
pompa ile sağıldıktan sonra süt sağlıklı birisi tarafından verilebilir. Fakat
emzirme pompası veya biberon kullanıyorsanız onlara dokunmadan önce
mutlaka ellerinizi yıkayınız. Her kullanımdan sonra süt pompasını hijyenik
kurallara uygun temizleyiniz.
Sevgili gebelerimiz sizin beden sağlığınız kadar ruh sağlığınız da bizim için
önemlidir. Bu süreçte sıkıntı yaşamamanız için bu günlerin en kısa zamanda
biteceğini tekrar güzel günler geleceğini ve bu dünyaya gelecek olan
bebeğinizle cok güzel günler geçireceğinizi düşünün. Stres yapmayın Sizi
sakinleştirici müzikler dinleyebilirsiniz. Evin içinde lavanta, gül, papatya gibi
kokuları sıkça kullanın. Hem sakinleştirici hem de antiseptik özelikleri vardır.
Sevdiğiniz bir aktiviteyle uğraşın. El işi yapmayı sevenler el işi yapabilir. Resim
yapmayı sevenler resim yapabilir. Başka çocuğunuz varsa onunla yaşına göre
bir oyun oynayark eğlenceli vakitler geçirebilirsiniz. Okuyamadığınız kitapları
okuyabilirsiniz. Daha bir çok şey yapabilirsiniz. Mutlaka bir uğraşınız olsun
sağlıklı beslenin ve motivasyonunuzu yüksek tutun. Çünkü siz sağlıklı
olursanız bebeğiniz de sağlıklı olacaktır. Hepinizi çok seviyorum ve sağlıcakla
kalın diyorum.
