Fransa’nın dış ticaretteki ve yabancı yatırımlardaki yeri ne? / Haberin Peşinde Urfa
Fransa ile Türkiye arasındaki gerilim, 14,7 milyar dolarlık dış ticareti ve 5,4 milyar dolarlık yatırımı etkileyebilir. THY ve TSK’nın kullandığı hava araçlarından Bursa’da üretilen otomobillere, kozmetik ürünlerinden talep patlaması olan grip aşısına kadar birçok ürün iki ülke arasındaki dış ticarette önemli paylara sahip.
Fransa ile Türkiye arasındaki siyasi gerilim, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün Fransız mallarına dönük boykot çağrısıyla yeni bir boyuta ulaştı.
Cumhurbaşkanı’nın “Nasıl ki Fransa’da ‘Türk markalı mal satın almayın’ deniliyorsa, ben de buradan milletime sesleniyorum; sakın Fransız markalara asla iltifat etmeyin, bunlardan satın almayın” açıklaması sonrasında Fransa Ticaret Bakanı Franck Riester’den “Gündemimizde misilleme yok” yanıtı gelse de iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin bu süreçten nasıl etkileneceği merak ediliyor.
Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Türkiye ve Ortadoğu’da Fransız mallarına yapılan boykot çağrılarını kınayarak zarar gören şirketlere destek sağlama sözü verdi.
TÜRKİYE 2019’DA FAZLA VERMEYE BAŞLADI
Fransa, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir paya sahip. İki ülke arasında 2019’daki ticaret hacmi 14,7 milyar dolar oldu.
TÜİK verilerine göre, 2019’da Fransa’dan ithalat 6,8 milyar dolar olurken, bu ülkeye ihracat 7,9 milyar dolara ulaştı. Böylece Türkiye, Fransa’ya karşı 1,1 milyar dolarlık dış ticaret fazlası verdi.
2020’nin ilk 8 ayında ise Fransa’dan 3,9 milyar dolarlık ithalat yapılırken, bu ülkeye Türkiye’nin ihracatı 4,2 milyar dolar oldu ve dış ticaret fazlası oluştu.
2019’da Fransa, Türkiye’nin ithalatında 6. sırada, ihracatında ise 7. sırada yer aldı.
FRANSA’NIN TÜRKİYE’DE 5,4 MİLYAR DOLARLIK YATIRIMI VAR
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Fransızların Türkiye’de 2019 sonu itibarıyla 5,4 milyar dolarlık doğrudan yatırımı (ston veri) bulunuyor.
Türkiye’deki yabancıların toplam doğrudan yatırımı ise 163,5 milyar dolar. Fransızların toplam içindeki payı yüzde 3,3.
Türklerin Fransa’daki doğrudan yatırımı ise 160 milyon dolar değerinde.
Fransızların Türkiye’deki doğrudan yatırımlarının toplam değeri, 2007’de 13 milyar dolarla zirveye yükselmişti. O yıldan sonra Türkiye’ye toplamda 4,4 milyar dolarlık daha Fransız yatırım geldi ancak TL’nin dolar karşısındaki büyük değer kaybının da etkisiyle Fransız yatırımlarının dolar cinsinden değeri 5,4 milyar dolara düştü.
2020’nin ilk 8 ayında Türkiye’de Fransızlar 96 milyar dolarlık doğrudan yatırım yaptı.
Türkiye’nin grip aşılarını aldığı Sanofi firması, aynı zamanda Covid19 aşısını geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor.
GRİP AŞILARININ TÜMÜ FRANSA’DAN GELİYOR
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’nın (İEİS) TÜİK verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye’nin Ağustos 2019-Ağustos 2020 döneminde toplam ilaç ithalatı 5,6 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde Türkiye’nin ilaç ihracatı 1,7 milyar dolar olurken, ilaçta 3,9 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı oluştu.
Söz konusu 12 aylık dönemde Türkiye’nin ilaç ihracatının ithalatı karşılama oranı yüzde 31’de kaldı.
Yine İEİS verilerine göre, Türkiye’nin ilaç ithalatında Fransa, 2018 itibarıyla 6. sırada yer alıyor. 2019’da Fransa’da 391 milyon dolarlık ilaç ithal edildi.
İlaç sektörü kaynakları, bu yıl pandemiyle birlikte yoğun talep olan grip aşısında tüm ithalatın Fransız Sanofi firmasından yapıldığına dikkat çekti.
THY’nin Airbus A321-200 uçağı İstanbul Havalimanı’ndan kalkış yaparken, 6 Nisan 2019. / Fotoğraf: Reuters
HAVADA AIRBUS AĞIRLIĞI
Türkiye’nin Fransa’da ithalatında öne çıkan sektörlerden biri havacılık.
Türk Hava Yollarını’nın (THY) internet sitesinde yer alan bilgilere göre, şirketin filosunda 175 adet Fransız sermayeli Airbus üretimi uçak bulunuyor. Bu uçakların büyük kısmı satın alma değil kiralama şeklinde tedarik ediliyor.
Airbus’ın internet sitesindeki verilere göre, Türkiye’de 2018 itibarıyla yaklaşık 270 adet Airbus üretimi yolcu ve kargo uçağı bulunuyor.
Airbus ayrıca, 2018 itibarıyla Türkiye’de TSK’nın elinde 46 adet Cougar tipi helikopter bulunduğunu belirtiyor. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın kullanımında da 13 adet Airbus üretimi H135 helikopterleri bulunuyor.
Airbus’ın ürettiği A400M ve CN235 tipi nakliye uçakları da TSK’nın kullanımında bulunuyor.
TÜİK verilerine göre, 2011-2020 döneminde Türkiye Fransa’dan toplamda 6,6 milyar dolarlık uçak ve uçak parçası ithal etti.
OTOMOBİL SEKTÖRÜ OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR
Türkiye ile Fransa arasındaki ticarette öne çıkan bir başka sektör otomotiv. 2020’nin ilk 8 ayında Türkiye, Fransa’ya 884 milyon dolarlık binek otomobil ihracatı yaptı. Bu ülkeden ise 333 milyon dolarlık binek otomobil ithal etti.
2019’da Türkiye’nin Fransa’ya binek otomobil ihracatı 1,8 milyar dolar olmuştu. Bu ülkeden aynı ürünün ithalatı ise 389 milyon dolarda kalmıştı.
Otomotiv, Türkiye’nin Fransa’ya karşı ciddi dış ticaret fazlası verdiği bir sektör.
Fransız otomotiv devi Renault’nun, 1969 yılından bu yana Türkiye’de fabrikası bulunuyor. Renault’nun yüzde 51, Oyak’ın yüzde 49’luk paya sahip olduğu fabrikadan 60 ülkeye ihracat yapılıyor.
Türkiye otomobil pazarında Renault ik sırada bulunuyor. 2020’nun 9 ayında Renault Türkiye’de 65 bin 542 otomobil sattı. Şirket, 2019’da 2,3 milyar dolarlık ihracatla Türkiye’nin en fazla ihracat yapan 4. büyük sanayi şirketi oldu.
KOZMETİK İTHALATINDA İKİNCİ SIRADA
Türkiye’nin toplam 2019’da toplam 1 milyar dolara ulaşan kozmetik ürünleri ithalatında Almanya’nın ardından ikinci sırayı Fransa aldı.
Fransa’da 2019’da 145 milyon dolarlık kozmetik ithalatı yapıldı.
FRANSA’YA 3,8 MİLYAR DOLAR BORÇ VAR
TCMB verilerine göre, ağustos ayı itibarıyla Türkiye’de özel sektörün Fransa’ya uzun vadeli olarak 3,7 milyar dolar, kısa vadeli olarak 78 milyon dolar borcu bulunuyor.
