Prof. Dr. Ömer Böke ve Raşit Tükel corona paniğine karşı yapılması gerekenleri anlattı. Böke, “Kendimizi korumak için devamlı televizyon ve sosyal medyada sürekli bunu takip etmeyeceğiz” derken, Tükel ise “Sosyal temas gerektirmeyen, ev içi etkinliklerinize ve hobilerinize zaman ayırın” dedi.
Hastalık endişesi, ev izolasyonu, stres ve kaygı küresel salgın corona virüsü kadar hızla yayılıyor. Milyonlar evlerine kapanırken bu süreçten en az zararla çıkmak ve ruh sağlığımızı korumak için neler yapmalıyız sorusuna yanıt aradık. Türkiye Psikiyatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Ömer Böke ve İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Raşit Tükel corona virüsü paniğine karşı vatandaşların neler yapması gerektiğini sıraladı…
SOSYAL MEDYA UYARISI
– Gece gündüz her an corona virüsü konuşuyoruz. Tüm bu süreç insanlar üzerinde nasıl bir etki yapıyor?
Olağanüstü bir durumla karşı karşıyayız. Birçok kişi 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük felaketle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor. Medyada konuşulması tabii ki doğal bizler kendimizi korumak için devamlı televizyon ve sosyal medyada sürekli bunu takip etmeyeceğiz. Bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuzda her insanın vereceği ilk tepki anksiyetedir. Buradaki en önemli problem var olan tehlikenin ağırlığının olduğu kadar hissedilmesi. Ne kadar tehlikeyle karşı karşıyayız bunu bilmemiz lazım. Öncelikle kamu tarafından doğru bilgilendirilmemiz çok önemli. Biz bilgiyi takip ederken güvendiğimiz çok iyi birkaç kaynaktan takip etmeliyiz. Mesela Aytaç Yalman’ın ölümü konusunda Sağlık Bakanlığı’nın geç açıklama yapması güvenilirlikle ilgili bir zorluk oluşturabilir. Toplum yararı düşünülerek bile yapılacak farklı göstermeler süreci zorlaştıracaktır.
Prof. Dr. Ömer Böke
ONLARI DESTEKLEYİN
– Türkiye’deki vaka sayısının binlere ulaştığı bilgisini sağlık çalışanlarıyla paylaşan Doktor Güle Çınar’ın videosuyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
Bu videonun habersiz kayıt edilip, yayınlanması büyük bir yanlıştı. Ancak sonrasında oluşanlar, doktor hanımla ilgili soruşturma açıldığı bilgisi, özür dilekçesi yazdırılması ve bunun Ankara Üniversitesi resmi hesabından paylaşılması sağlık çalışanlarının motivasyonunu olumsuz yönde etkileyebilir. O videonun temeli mesajı sağlık çalışanlarını motive etmekle ilgiliydi. Salgının şiddeti ile ilgili bilgi, motivasyon için bir araç olarak kullanılıyordu. Sağlık idarecilerinin bunu görmesi gerekirdi. Bu süreçte sağlık çalışanlarının önemli bir desteğe ihtiyacı var. Biz topluma “Evde durun izole olun” derken sağlık çalışanlarına hastanın yanına gidin diyoruz. Onların motivasyonunu sağlamak için özellikle hasta başında çalışanlar için motivasyon sağlamak hepimizin görevi.
İŞTE RUH SAĞLIĞINIZI KORUMANIN 10 YOLU
Fiziksel aktivite yapın
1 – Sağlıklı kaynaklardan bilgi edineceğiz.
2 – Sorunla baş etme yollarıyla ilgili eğitim yapacağız. El yıkama ve öksürme gibi durumlarla ilgili Türk Tabipleri Birliği’nin hazırladığı önerileri takip edebiliriz.
3 – Televizyon, sosyal medya, internet gibi araçlarda corona virüsü ile ilgili yayınları sürekli olarak takip etmeyeceğiz.
4 – Her şeyden önce belli düzeyde kaygılanmayı olağan karşılayacağız.
5 – Günlük sıradan hayatımızı olabildiğince koruyacağız. Yani kahvaltımızı zamanında yapacağız, evin temizliği gibi alışkanlıklarımızı devam ettireceğiz. Gece pijamalarımızla tüm gün oturmayacağız. Salgın nedeniyle alışkanlıklarımızı değiştirmek ruh sağlığımızı olumsuz etkileye-
bilir ve bir atıllığa neden olabilir.
6 – Ev halkıyla birlikte eğlenceli aktiviteler yapacağız.
7 – Mutlaka her günle ilgili bir fiziksel aktivite planı yapıp uygulayacağız.
8 – Telefon ya da diğer iletişim araçlarıyla yakınlarımızla iletişim halinde olacağız ve duygularımızı paylaşıp birbirimize destek vereceğiz.
9 – Yaşamın olumlu yanlarını göz önünde bulunduracağız.
10 – Asıl önemlisi stresle ilgili kendimizi değerlendirip nasıl bir durum içinde olduğumuzu anlamaya çalışacağız. Her zamankinden daha farklı bir stres tepkisi içinde olduğumuzu değerlendireceğiz. Örneğin aşırı endişelilik, konsantrasyon zorlukları, kişiler arasında gerginlik, çabuk sinirlenme açıklanamayan bedensel belirtiler ve alkol madde kullanımında artış gibi tepkiler var ise ve bu bir süredir devam ediyorsa yardım arayışına gireceğiz. Hemen hemen bütün psikiyatri fakülte kliniklerinde ayaktan tedavi hizmeti sonlandırıldı. Ancak telefonla ya da e-posta ile bize ulaşanlara elimizden geldiği kadar yardım etmeye çalışıyoruz. Bulundukları en yakın yerdeki ayaktan tedavi birimine telefonla ya da internet aracılığıyla ulaşabilirler.
Prof. Dr. Raşit Tükel
UMUDUNUZU DİRİ TUTUN
İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Raşit Tükel de içinde bulunduğumuz salgın hastalık koşullarıyla ilgili vatandaşları şöyle bilgilendirdi:
– İnsanlar bu dönemde, salgın ile ilgili gelişmelere bağlı olarak çeşitli psikolojik tepkiler verebiliyorlar. Bunları kaygı, endişe, panik, öfke, çaresizlik, şaşkınlık, heyecan, rahatlama, merak gibi sıralayabiliriz.
– Artan kaygı ve paniğin giderilmesi, endişe yaratan sorulara yanıt verilebilmesi; sağlık otoritesinin tutarlı ve güven verici bir tutum göstermesi, doğru bilgi vermesi, gerçekliği tam olarak yansıtmasıyla doğrudan ilişkili. Tersi bir durum ise yanıltıcı bilgilere, kurgusal haberlere fırsat veren, belirsizliği ve toplumdaki kaygı düzeyini artıran, kaotik bir duruma yol açıyor.
– Salgının doğurduğu korkularımız ve endişelerimizle başa çıkmanın basit ama etkili bir yolu olarak, bilgilerimizi güvenilir kaynaklardan sağlamalıyız. Stres karşısında umudunuzu diri tutmalıyız.
– Medyayı rahatsız edici bir boyutta izlemek için harcadığımız zamanı azaltmalı; dinlenmek ve rahatlamak için kendinize, sosyal temas gerektirmeyen ev içi etkinliklere ve hobilerimize zaman ayırmalıyız.
Telefonda üçlü konferans yaptılar.
Gazetecilik için de yeni düzen geldi
Corona paniği gazeteciler için de yeni bir düzen getirdi. Muhabirimiz Hande Zeyrek, iki profesörün vatandaşlara olan uyarılarını içeren bu röportajı Whatsapp üzerinden görüntülü konuşma sistemi ile yaptı. Zeyrek, “Uzmanlar bu süreçte yakınlarımızla da sıkça görüntülü konuşmamızı, duygularımızı paylaşmamızı öneriyor” dedi.
