Tüm dünya ülkeleri gibi corona virüsünün etkileriyle mücadele eden Türkiye’de, ekonomi alanında yine çok hareketli bir hafta geride kaldı. Enflasyon verisi ile başlayan haftada dolar ve gram altın tarihi zirvelerini yeniledi. Cep telefonu ithalatına gözetim gelirken, S&P Türkiye’nin kredi notunu duyurdu. Tavan fiyat uygulaması ile maske satışı başlarken, benzin ve motorine büyük zam geldi. İşte geçen hafta yaşanan gelişmeler…
4 MAYIS: ENFLASYON AÇIKLANDI
Vatandaşın büyük bir çoğunluğunun tamamını karantina altında geçirdiği Nisan ayında enflasyon geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,94 arttı.
Mart ayına göre TÜFE yüzde 0,85 yükseldi. Nisan ayında fiyatı en fazla artan ürün yüzde 46,18 ile sarımsak oldu, onu yüzde 37,50 fiyat artışı ile kuru soğan izledi.
Sarımsakta ekim dönemi gelmesinden dolayı depolardaki son sarımsakların satılması fiyatları yukarı çekti. İhracatı yasak olan soğanda hasat da başlamasına rağmen yüksek fiyat artışı gözlendi.
4 MAYIS: İHRACAT CORONA ETKİSİYLE SERT DÜŞTÜ
Dış ticaret açığı Nisan’da yüzde 13.4 artışla 3.4 milyar dolar olurken, corona virüsü etkisiyle ihracat Nisan’da yüzde 41.6 gerileyerek 8.44 milyar dolar oldu.
Ticaret Bakanlığı açıklamasında, “Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgınının ekonomik yansımalarının Nisan ayında çok daha sert ve keskin görülmeye başlanması, ihracatımızı negatif yönde etkilemeye devam etmiştir.
Nitekim salgın nedeniyle başta AB ülkeleri olmak üzere, önemli ihraç ülkelerimizde görülen eşi görülmemiş boyuttaki pazar ve talep daralmaları ve sınırlardaki karantina önlemleri Nisan ayı ihracatımızda görülen düşüşün de ana nedeni olmuştur” denildi.
6 MAYIS: S&P, TÜRKİYE’NİN KREDİ NOTUNU AÇIKLADI
Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye’nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu B+, uzun vadeli yerel para birimi cinsinden kredi notunu ise BB- olarak teyit etti. S&P, corona virüsü salgınıyla uğraşan Türk ekonomisinin resesyona girebileceğini belirtti.
6 MAYIS: TL İŞLEMLERİNE SINIRLANDIRMA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), corona virüsü salgınında bankaların elindeki kaynağın Türkiye’de kullanılmasına yönelik karar aldı. Karara göre bankaların yurt dışındaki bankalarla yapabileceği TL işlemleri sınırlandırıldı.
BDDK’tan yapılan yazılı açıklamada, “Bilindiği üzere, ekonomik aktivitenin küresel COVID-19 salgını nedeniyle yavaşladığı, reel kesimin üretim ve istihdam açısından zorlandığı bir dönemde TL kaynakların verimli bir şekilde ve ağırlıklı olarak kamu ve özel kesimin finansman ihtiyacının giderilmesinde kullanılması önem kazanmıştır” denildi.
6 MAYIS: ALBAYRAK’TAN SWAP AÇIKLAMASI
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, uluslararası yatırımcılarla telekonferans ile gerçekleştirdiği toplantının ardından açıklamalarda bulundu.
Albayrak, “Yılın son çeyreğinde toparlanma bekliyorum. Swap görüşmeleri devam ediyor, birden fazla anlaşma olabilir. Swap görüşmeleri sonuçlandıkça açıklayacağız.” ifadelerini kullandı.
6 MAYIS: İGDAŞ’A FATURA SORUŞTURMASI
Kıyasen fatura düzenlemediklerini açıklayan İGDAŞ, “evde kal” uygulamasının doğalgaz tüketimini günlük bazda artırdığına işaret etmişti.
Resmi Gazete’de yer alan düzenlemeye göre mekanik doğalgaz sayaçları için en az 25 gün en fazla 35 gün süreyle fatura kesilebiliyor.
İBB Sözcüsü Murat Ongun, soruşturmanın sayaç okumanın bir aydan daha uzun sürede olmasından kaynaklandığını ancak bu durum ülke genelinde olmasına rağmen sadece İGDAŞ’a soruşturma açıldığını belirtti.
7 MAYIS: MASKEDE TAVAN FİYAT AÇIKLANDI
Ticaret Bakanlığı, cerrahi maskelerin, adedinin KDV dahil en fazla 1 lira olacak şekilde satışa sunulacağını duyurdu.
Maskeler 10’lu ve 50’li paketler halinde satışa sunuldu. 8 Mayıs’ta İstanbul’da maske satışı başladı.
7 MAYIS: ÜÇ YABANCI BANKAYA SWAP YASAĞI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), yurt dışında kurulu üç banka Fransiz BNP Paribas, ABD’li Citibank ve İsviçreli UBS’e swap (döviz-TL takası) yasağı getirdi.
Yasağın ikinci bir duyuruya kadar geçerli olacağını belirten BDDK, kararın gerekçesi olarak söz konusu üç bankanın Türk bankalarına karşı olan Türk Lirası yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmemesini gösterdi.
7 MAYIS: DOLAR REKORUNU YENİLEDİ
Corona virüsü salgınının etkileriyle sert yükselen dolar tarihi rekorunu yeniledi. 7.27 TL seviyesine kadar çıkan dolar kuru üç yabancı bankaya swap yasağı gelmesinin ardından düşüşe geçerek günü 7.10 seviyesinde tamamladı.
7 MAYIS: BÜYÜK MARKETLERE SORUŞTURMA
Rekabet Kurulu Türkiye’nin önde gelen marketlerine 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi amacıyla soruşturma başlattı.
Aralarında Migros, CarrefourSA, BİM ve Şok gibi market zincirlerinin olduğu 29 şirket hakkındaki soruşturmaya dair açıklamada, “gıda ve temizlik/hijyen ürünlerinin üretim ve ticareti ile iştigal eden teşebbüslerden bazılarının özellikle fahiş fiyat artışı davranışlarının rekabet hukukunu ihlal eder nitelikte olabileceğine dair ciddi ölçüde kanaate varıldığı anlaşılmaktadır” denildi.
7 MAYIS: EPDK’DAN İGDAŞ’A FATURA İPTALİ YAZISI
EPDK mevzuata aykırı kesilen faturaların iptali istemiyle İGDAŞ’a yazılı uyarı gönderdi. Corona virüsü nedeniyle sayaç okumalarda aksaklıklar yaşanmış İstanbul’da 40-45 günlük doğalgaz faturaları tüketicilere kesilmişti. Yasal olarak en fazla 35 günlük fatura kesilebiliyor.
7 MAYIS: KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE İNCELEME KARMAŞASI
Kısa Çalışma Ödeneği’nde (KÇÖ) 60 günlük inceleme şartı esnetilmiş vatandaşın ödemesini çabuk alabilmesi için İŞKUR’da hummalı bir çalışmaya girişilmişti.
İstanbul’da faaliyet gösteren bir firma ise ödeneklerin yatmaması üzerine İŞKUR’a durumu sorduğunda başvurusunun İstanbul Rehberlik ve Teftiş Kurul Başkanlığı’nda incelemede olduğunu öğrendi.
sozcu.com.tr’ye bilgi veren bakanlık kaynakları inceleme yazısının bürokratik bir yazı olduğunu belirterek başvuruların elbet inceleneceğini sadece şu dönem için incelemelerin esnetildiği bilgisini verdi.
7 MAYIS: BDDK’YA MANİPÜLASYON TESPİT YETKİSİ
Bankacılık Kanunu’na geçtiğimiz şubat ayında eklenen “Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler” ile ilgili maddenin ardından bugün Resmi Gazete’de konuyla ilgili bir yönetmelik yayınlandı.
Yönetmelik BDDK’ya manipülasyon ve yanıltıcı işlem ve söylemleri belirlemede geniş yetkiler tanımlıyor. Düzenleme döviz kuru fiyatı üzerinde belirtilen görüşlere ilişkin de kapsamlı maddeler içeriyor.
Düzenlemeye aykırı davranışlarda bulunanlara bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde beşine kadar para cezası uygulanacak.
8 MAYIS: CEP TELEFONU İTHALATINA GÖZETİM
Birim fiyatı 200 doların altında olan cep telefonlarına ithalatta gözetim uygulaması getirildi. Böylece fiyatı 200 doların altında olan cep telefonları yurda sokulurken fiyatı 200 dolarmış gibi vergi alınacak. Kararın düşük fiyatlı telefon piyasasını etkilemesi bekleniyor.
8 MAYIS: GRAM ALTIN REKOR KIRDI
Altın fiyatları da oldukça hareketli bir haftayı geride bıraktı. Ons altın fiyatlarının sakin seyrettiği dönemde iç piyasada doların yükselmesiyle rekor seviyelere çıkan altın, dolarda yaşanan düşüşün ardından ons altındaki yükselişe paralel 396 TL’nin üzerine çıkarak rekorunu yeniledi. Gram altın, ons altın fiyatlarının 1.723 dolardan 1.703 dolara dönmesiyle cuma gününü 387 TL seviyesinde tamamladı.
BENZİN VE MOTORİNE BÜYÜK ZAM
Geçen hafta içinde benzine 4 defa zam gelirken, motorine de 3 zam 1 indirim geldi. İstanbul’da haftaya 5.26 TL seviyesinde başlayan benzin 5.66 TL’ye çıktı. 4.78 TL’den başlayan motorin ise 5.28’e yükseldi.
