Dolarizasyonu özel bankalar körüklüyor / Haberin Peşinde Urfa
Türkiye bir süredir dolarizasyonun etkisi altında. “Talan ekonomisi” yanlıları Merkez Bankası’nın faiz indirimini tek gerekçe gösterse de asıl neden, özel bankaların dövizi manipüle etmesi olarak gösteriliyor. Bankaların toplam mevduat içindeki döviz payı, aralık ayı başında yüzde 63,2’ye ulaştı. Bunun nedeni, özel bankaların dövize uyguladıkları fahiş faiz oranı. Kamu bankalarına göre özel bankalar dövize yaklaşık 3,5 puan fazla faiz veriyor. Dövizdeki fiyat artışına bu faiz de eklenince ekonomi ‘dolar’ sarmalına giriyor.
Bankacılık sektöründeki yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payı Aralık ayı başı itibariyle yüzde 63,2 seviyesinde gerçekleşti. BDDK verilerine göre 1 Aralık itibariyle bankalardaki yabancı para mevduatı 253 milyar 953 milyon dolar olurken toplam mevduat ise 401 milyar 494 milyon dolar olarak gerçekleşti.
ÖZEL FAİZE TEŞVİK EDİYOR
Bu durumun oluşmasında son dönemde para baronlarının Türkiye ekonomisine yönelik saldırıları ve oluşturdukları olumsuz algı büyük paya sahip.
Öte yandan özel sermayeli bankaların dövizi özendirici politikaları da büyük rol oynuyor. Merkez Bankası verileri özel sermayeli bankaların 1 aya kadar vadeli Dolar cinsinden mevduatlara uyguladığı azami faiz oranları kamu bankalarından çok daha fazla oranda gerçekleşiyor.
Hatta son dönemde özel sermayeli bankalar ile kamu bankaları arasındaki makasın giderek açıldığını gösteriyor. Bu durum uzmanlar tarafından özel bankaların dolarizasyonu yüksek faizle teşvik ettiği şeklinde yorumlanıyor.
2018’DEKİ KUR SALDIRISINDA DA AYNI ŞEYİ YAPTILAR
Merkez Bankası verileri özel sermayeli bankaların döviz mevduatlarına sürekli bir şekilde yüksek faiz verdiğini gösteriyor. Dönem dönem kamu bankaları ile aralarındaki bu fark ise 3,5 puana kadar yükseliyor.
Veriler 2018 Ağustos’undaki kur saldırısının hemen ardından özel sermayeli bankaların döviz mevduatlarına verdikleri faizleri yükselterek dolarizasyonu körüklediklerini gösteriyor.
Yaşanan bu durum bankacılık alanındaki düzenleme ve denetlemenin daha etkin yapılması gerektiği anlamına geliyor. BDDK’nın özel sermayeli bankaların serbest piyasa uygulamasını istismar etmesine ve kamusal bir görevi yerine getirmek için verilen imtiyazları suiistimal etmesine engel olması gerekirken Rekabet Kurumu’nun da sektördeki kartellerin piyasa bozucu faaliyetlerini gözetim altına alması bekleniyor.
2013 ekonomik krizinde faizleri tavan yaptıran özel bankalar, vatandaşa destek veren kamu bankalarına 4 puana varan fark attılar. Krizden çıkmak için çırpınan vatandaşların finansal ihtiyaçlarına kulak tıkayan özel bankacılık sistemi, olağanüstü durumları her dönem olduğu gibi bu süreçte de kendi lehine çevirdi.
Faizi düşürmeye yanaşmıyorlar
Kur,döviz,BDDK,Merkez Bankası
