Dolarda rekorlar haftası: S400, Biden, faiz… / Haberin Peşinde Urfa
TL’deki değer kaybı bu hafta hızlandı ve dolar/TL’de 7,95 ile yeni rekor kırıldı. S400’lerin test edileceği haberi ve ABD’de Joe Biden’ın anketlerde farkı açması, zaten yönü aşağı doğru olan TL’nin üzerinde ek baskı yaratan faktörler oldu. Merkez Bankası’nın swap faizi hamlesi ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ateşkes kararı, hafta biterken ateşi kısmen düşürdü.
Piyasalar yine çok hareketli bir haftayı geride bıraktı. Yıla 5,94 seviyesinden başlayan dolar/TL’de bu hafta rekor üzerine rekor kırıldı ve dün 7,95 seviyesi görüldü.
Yıla 6,67 ile başlayan euro/TL’de de dün 9,37 ile rekor tazelendi.
Merkez Bankası’nın TL swap piyasasındaki faiz artışı kararı ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ateşkes haberiyle, dolar/TL 7,82’ye kadar çekildikten sonra bir miktar yükseldi.
JEOPOLİTİK GERİLİMLER ETKİLEDİ
Dış ticaret açığındaki hızlı yükseliş, turizm gelirlerinin pandemi nedeniyle dibe vurması, yabancı sıcak paranın kaçışı, jeopolitik gerilimler, enflasyonun altında faiz oranıyla gidilen rekor kredi büyümesi ve Merkez Bankası (TCMB) rezervlerindeki dramatik düşüş gibi faktörler sonucunda bu yıl TL, gelişen ülke para birimleri arasında Brezilya realinin ardından en çok değer kaybeden ikinci para birimi oldu.
Enflasyon yüzde 11,75 iken politika faizinin yüzde 10,25 seviyesinde olması, diğer kanallardan Merkez Bankası örtülü faiz artışlarına devam etse de TL’yi kırılgan kılmaya devam ediyor.
Bunun üzerine, bu hafta S400’lerin test edileceğine dair haberler ve ABD’de Ankara’ya karşı daha sert tutum alınması gerektiğini savunan Joe Biden’ın 3 Kasım seçimlerine dair anketlerde Donald Trump’a karşı farkı artırması da bu hafta TL üzerinde ek baskı yaratan faktörler oldu.
BİDEN SENARYOSU…
Nitekim, ABD’li dev yatırım bankası JP Morgan, bu hafta yayımladığı raporda, Biden’ın seçilmesi durumunda en olumsuz etkilenecek iki para birimini TL ve Rus rublesi olarak sıraladı.
Sozcu.com.tr’ye konuşan İsveç bankası Handelsbanken’in kıdemli ekonomistlerinden Erik Meyersson, “TL’de devam eden değer kaybı, Türkiye’nin finansal durumunun giderek daha kaygı verici hale geldiğinin bir diğer işareti” demişti.
Meyersson, 3 gün önceki açıklamasında “TL’de bu sabahki değer kaybı S400 füze sisteminin test edilmesine dair kaygılarla ilgili olabilir ancak bu hikayenin sadece bir kısmı ve bazı açılardan Türkiye’nin NATO ülkeleriyle jeopolitik ve askeri ilişkisinin yakın zamanda yeniden eski konumuna dönmeyeceğinin önemli bir işareti” ifadelerini kullanmıştı.
“Daha önemli faktör ise, Türkiye’nin politika ortamının temelini oluşturan kurumlardaki aşınma” diyen Meyersson, “Bu durum, Türkiye ekonomisini, üstte saydığımız faktörlere karşı daha hassas ve daha kırılgan hale getiriyor” değerlendirmesinde bulundu.
S400 TEST EDİLECEK HABERİ
Rabobank Gelişen Piyasalar Stratejisti Piotr Matys ise, TL’nin yeniden rekor düşük seviyeyi görmesinde, artan jeopolitik kaygıların etkili olduğunu söyledi.
Ermenistan ile Azerbaycan arasında devam eden çatışmaların yanı sıra ABD’nin Türkiye’ye Rus S400 füzelerini satın aldığı için yaptırım uygulama riskinin arttığını belirten Matys, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yakın ilişkisi olan Trump’ın tekrar seçilip seçilmeyeceğini bilmeden kritik ABD seçimleri öncesinde S400’leri test etmek, zaten gergin olan yatırımcılar için büyük bir endişe kaynağı” demişti.
Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir ateşkesin olmasının TL üzerindeki satış baskısını azaltabileceğini ancak bunun ne zaman olabileceğini tahmin etmenin çok zor olduğunu dile getiren Matys, “Türkiye başka çatışmalara da müdahil olmuş durumda, bu nedenle jeopolitik riskler bir anda buharlaşıp tamamen yok olmayacak. 3 Kasım’da ABD seçimlerini kimin kazanacağı da TL için önemli olacak. Özetle, dolar/TL’de yön şu an için yukarı yönlü olmaya devam ediyor” dedi.
