Diş sıkma problemi pandemide arttı / Haberin Peşinde Urfa
Pandemi hayatın birçok alanına etki ettiği gibi, ağız sağlığına da zarar verebiliyor. Genellikle psikolojik kaynaklı olan ve toplumda “diş gıcırdatma, diş sıkma” olarak tanımlanan “bruksizm” problemini önlemek için neler yapılabilir? İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden Prof. Dr. Serhat Yalçın cevapladı.
Prof. Dr. Serhat Yalçın konu ile ilgili, “Toplumda “uykuda diş gıcırdatma, diş sıkma” olarak adlandırılan sorun, yani bruksizm problemi; çoğunlukla uyku sırasında, alt ve üst dişlerin birbirine sürtünmesi ve dişlerin sıkılması durumudur” dedi.
Prof. Dr. Serhat Yalçın, sözlerine şöyle devam etti:
“Toplumumuzda zaten sıkça görülen bu problem, özellikle pandemi döneminde ortaya çıkan psikolojik baskı ile birlikte daha fazla yaşanmaya başlamıştır. Hastalar uykularında dişlerini istemsiz bir şekilde sıkabilir veya gıcırdatabilirler. Öyle ki, şiddetli diş sıkma sorunu yaşayan bazı hastalar, sabah uyandıkları zaman, çene kaslarında yorgunluk hissedebilir ve çenede ağrı oluşmasından şikayetçi olabilirler. Hatta bazen ağız açmada zorluklara maruz kalabilirler. Bruksizm dediğimiz problem, kişinin dişlerini sıkması ya da dişlerini gıcırdatması şeklinde görülebileceği gibi, her ikisinin yaşandığı şekilde de görülebilir.”
KİMLER RİSK ALTINDA?
Prof. Dr. Serhat Yalçın, “Bruksizm problemi olan hastalar, bu durumu fark ettikleri vakit, fazla vakit kaybetmeden hemen bir uzmana başvurmalılar. Çünkü bu uzun vadede dişlere büyük zarar verebilen bir durumdur. Bruksizm sorunu, tedavi edilmediği durumlarda; baş ağrısı, dişlerin ağrıması, aşınması, dişlerin sallanması ve kırılması, çene kaslarında ağrı, dişlerde hassasiyet, çene eklemİ hasarları gibi durumlara yol açabilir. Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle psikolojik faktörlerden kaynaklanır.
Bu psikolojik durumlar; Anksiyete, gerginlik, stres, kızgınlık, kıskançlık gibi durumlardır. Bruksizmde hastaların mizacı da çok önemlidir. Agresif, hiperaktif, aceleci, titiz, rekabetçi kişilik tiplerinde bruksizm vakalarına daha sık rastlanır” yorumunu yaptı.
Yalçın, “Çene ve dişlerde ayrıca protez veya dolgularda oluşan bozukluklar da diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Yetersiz beslenme, alkol, kafein ve tütün kullanımı bruksizmin oluşma riskini artıran etkenlerdendir” dedi.
TEDAVİSİ VAR MI?
Prof. Dr. Serhat Yalçın, “İlk olarak altını çizmem gereken nokta şudur; Bruksizm probleminde esas tedavi, kişilerin stres yaşatan düşünce, ortam ve olaylardan uzak durmasıdır. Çünkü bu sorunu tamamen ortadan kaldıran, belirli bir tedavi yöntemi henüz yoktur. Bu sebeple, yapılan tedaviler, koruyucu tedaviler ve bruksizm sorunun zarar veren etkilerini önlemeye yöneliktir.
Yani tedavi, dişlerde ve çene ekleminde oluşma ihtimali olan kalıcı zararları ve ağrıyı ortadan kaldırmayı amaçlar” sözlerini ifade etti.
HANGİ YÖNTEMLRT KULLANILIYOR?
1-) Splint (Gece Plağı)
Biz uzmanlar hastalarımıza, sıkma sırasında dişlerde oluşan zararları engellemek adına “splint” isimli şeffaf plastikten yapılmış gece plaklarını öneriyoruz. Gece plakları, kişinin dişlerini sıkmasını engellemez ancak sıkmaya bağlı oluşacak olan diş eti çekilmeleri, kemik erimeleri, kaslardaki ağrı gibi problemlerin önlenmesine veya minimima indirilmesine yardımcı olur. Bu plaklar çoğunlukla gece uyurken kullanılır. Bu plaklar; Dişleri aşınmaktan korur, sıkma nedeniyle oluşan aşırı kuvvetleri dağıtır, kas ve eklem kaynaklı ağrıları tedavi eder…
2-) Botoks Uygulaması
Bruksizm tedavisinde uygulanan bir yöntem de botoks uygulamasıdır. Bu uygulama ile kişilerin çiğneme kaslarının zayıflaması sağlanır. Sıkma şiddetini yani kas kuvvetini azaltmak için çiğneme kaslarına uygulanan botoks işlemi 6 ayda bir yineleme ister.
Belirli aralıklarda uygulanan yöntem sonrasında kaslar güç kaybettiği için, diş sıkmanın oluşturduğu kuvvet azalır ve hastaların bruksizmi daha kolay tolere etmesi sağlanabilir. Botoks uygulaması sıkmayı tamamen engellemez, sıkmanın şiddetini azaltır.
3-) Kas Gevşetici İlaçlar
Uykuda dişlerini sıkan ve bu nedenle kaslarında ağrı oluşan hastalara, doktorları tarafından kas gevşetici ilaçlar tavsiye edilebilir. Fakat herhangi bir şikayeti olmayan hastaya diş sıkması için kas gevşetici ilaç yazılması doğru değildir.
4-) Antidepresan İlaçlar
Bazı antidepresan ilaçların diş sıkmayı engellediği veya azalttığı bilinmekle beraber sadece diş sıkmak için verilmesi tartışmalıdır. Aşırı sıkan hastalarda denenebilir.
Prof. Dr. Serhat Yalçın, ” Yukarıda detaylıca bahsettiğim uygulamalar, bruksizm probleminin oluşturduğu sorunları önemli ölçüde hafifleten yöntemlerdir Ancak tüm yöntemlere rağmen, diş gıcırdatma ve sıkma yani bruksizm neticesinde hastada, ileri derecede çene deformasyonu oluşmuşsa, hastaya ağız sağlığının tekrar kazandırılması amacıyla cerrahi tedavi gerekebilir.
Pandemi döneminde, bugüne kadar hiç görmediğimiz oranda, sağlam dişlerde kırık oluşumuna çok sık rastlıyoruz” dedi.
