TÜİK’in açıkladığı işsizlik rakamları vatandaşın kafasını karıştırdı. Resmi rakamlara göre nisan döneminde işsiz sayısı 427 bin, işsizlik oranı ise 0,2 puan azaldı. Buna karşın geçen yılın nisan dönemine göre istihdam edilen insan sayısı 2,5 milyon azaldı. Buna rağmen, iş gücündeki azalış istihdamdaki azalıştan daha fazla olduğu için dar tanımlı işsizlik oranı düşmüş gibi görüyor. İş aramaktan umudunu kesenlerin de dahil olduğu iş gücüne dahil olmayan nüfus ise hızla artıyor.
TÜİK’in açıkladığı son iki dönemlik işsizlik verisini takip eden vatandaşın kafası karışıyor. İşsizlik oranının sürekli bir önceki yılın aynı dönemine göre azalıyor çıkmasına, işsiz sayısının yüz binlerce kişi azalıyor gözükmesine rağmen işsizlik bütün acısıyla kendini hissettiriyor. TÜİK’in açıkladığı iş gücü istatistiklerinde son iki aydır dikkat çeken husus ise istihdam edilen kişi sayısındaki devasa azalışlar.
Örneğin Ocak 2020 döneminde 27 milyon 266 bin kişi istihdam edilirken, Şubat 2020 döneminde istihdam 26 milyon 753 bine indi. Mart 2020’ye geçildiğinde istihdam edilen insan sayısı 26 milyon 133 bin rakamını gördü. Bugün açıklanan istihdam edilen kişi sayısına bakıldığında ise rakamın 25 milyon 614 bine indiği anlaşılıyor. Yani Ocak 2020 dönemi ile Nisan 2020 dönemi arasında 1 milyon 652 bin kişilik iş kaybı oldu.
Son bir yıllık tabloya bakıldığında ise Nisan 2019 ila Nisan 2020 arasında 2,5 milyonluk istihdam kaybı olduğunu görüyoruz.
İstihdam düşüyor ama iş gücü daha hızlı düşüyor, bu nedenle de dar tanımlı işsizlik oranı azalmış gibi görünüyor. Türkiye nüfusu artarken, iş gücü artmak yerine azalıyor, iş bulmaktan ümidini kesen vatandaşların da içinde bulunduğu iş gücüne dahil olmayan nüfus hızla artıyor.
TÜİK İŞSİZLİĞİ NASIL HESAPLIYOR?
TÜİK’e göre istihdam edilmeyen, iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişiler işsiz olarak kabul ediliyor ve resmi işsizlik oranı buna göre hesaplanıyor. TÜİK’in işsizlik tanımı ve hesaplama yöntemi AB standartlarına uygun. Yani işsizlik rakamları sadece bizde değil, dünyanın diğer ülkelerinde de benzer yöntem ve tanımlarla hesaplanıyor. Ancak pandemi koşullarında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), işsizliği doğru ölçmek için farklı bir yol öneriyor, ILO’nun önerdiği yöntemi kullanan DİSK-AR’a göre geniş tanımlı işsizlik nisan döneminde yüzde 28,7’ye yükselmiş durumda.
ÇALIŞMAYAN KİŞİLER İŞSİZ SAYILMIYOR
“İşsizlik oranı teşviklerin etkisiyle düşük kalıyor” diyen Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, “Şu anda birçoğu ücretsiz izne çıkarılmış olan ve pratikte çalışmayan kişilerin işsiz tanımına girmiyor olması nedeniyle, resmi olarak işsiz sayılanların ve çalışmayanların arasındaki fark açıktır” dedi ve ekledi:
“Haziran sonu itibariyle kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı gibi desteklerin 1 ay daha uzatıldığını görmekteyiz. Teşviklerin süresinin ihtiyaç duyulursa ilave bir şekilde uzatılması, işgücü piyasasındaki gerçek etkilerin görülmesini de daha sonraya bırakacaktır. Pandemi dönemi sonrasında bile şirketlerin yeni yatırım ve istihdam yaratma anlamında eskiye göre daha yavaş kalacak olması durumu söz konusu olacaktır. Bu özellikle işgücüne katılımı ve yeni iş pozisyonları açılmasını sınırlayabilir”