Corona virüsü salgınının Türkiye’de görülmesinden itibaren bugüne kadar 1.5 milyona yakın PCR testi yapıldı. Tüm Türkiye’de sayısı net bilinmemekle birlikte 600-700 bin kişiye ise akciğer tomografisi çekildiği tahmin ediliyor. Peki bu taramaların corona virüsü tespitinin yanında akciğer kanserinin tespit edilmesi bakımından nasıl bir faydası oldu? Prof. Dr. Recep Savaş cevapladı…
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim üyesi ve Türk Toraks Radyolojisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Recep Savaş, corona virüsü salgınında vaka tespitinde başvurulan akciğer tomografisi sayesinde Türkiye’de adeta bir tarama testi yapılmış olduğunu söyledi.
Akciğer kanseri teşhisinde tomografinin yanında patolojik bulgular da önem taşıyor. Ancak Sağlık Bakanlığı, corona virüsü tespiti için yapılan akciğer tomografileri sonucu ‘şüpheli akciğer kanseri’ vakası oranını henüz paylaşmadı. Ancak bu süreçte sayısı net bilinmemekle birlikte 600-700 bin kişiye akciğer tomografisi çekildiği tahmin edildiğini belirten Prof. Savaş, bu taramaların akciğer kanserinden ölümlerde önemli bir etkisi olacağını söylüyor.
Taramaların akciğer kanserinde erken teşhise, erken teşhisin ise ölümlerde yüzde 20 oranında azalmaya sebep olabileceğini belirten Prof. Savaş, hastaların geriye dönük incelenmesi gerektiğini vurguladı.
İşte Prof. Savaş’ın aktardıkları:
TÜRKİYE’DE COVID-19 TANISI NASIL KONUYOR?
•Hastalar ya tipik öksürük, solunum güçlüğü, boğaz ağrısı gibi şikayetlerle ya da bu hastalığa sahip kişilerle yakın temas nedeniyle acil servislere ve hastanelere başvurmaktalar.
•Kısa bir sorgulama sonrası, onlara PCR denen ağız ve burun sürüntü örneği ve akciğer tomografisi istenmekte.
•PCR testi hastalığın ilk günlerinde 24-36 saatte sonuçlanmakta idi daha sonraları hızlanarak 6-8 saatte sonuçlanmaya başladı. Ancak test, şikayetler başladıktan 3-4 gün sonra pozitiflik kazanabilmekte (yani hastalık varken test negatif çıkıyor ve hastalık yokmuş gibi görülebiliyor).
•Akciğer Bilgisayarlı tomografisi (BT) saniyeler içinde çekilmekte ve radyoloji hekimlerince hemen raporlanıp sonuçlanmaktadır.
•BT’de ilk 24-48 saat normal olabilmekle birlikte yüksek hassasiyetle tanıyı güçlendirmekte kullanıldı.
600-700 BİN KİŞİYE AKCİĞER TOMOGRAFİSİ ÇEKİLDİ
•Bugün itibari ile 1.5 milyona yakın PCR testi yapıldı.
•Tüm Türkiye’de sayısı net bilinmemekle birlikte 600-700 bin kişiye akciğer tomografisi çekildiği tahmin ediliyor.
•Türkiye’de BT çekilen hasta yaş grubu 25-80 arası
•Aslında sigara içen, ailede kanser öyküsü olan kişiler riskli kabul edilip -Amerika başta olmak üzere bazı ülkelerde- akciğer kanserini erken yakalamak için tomografi ile hastalar taranıyor yani bu amaçla BT çekiliyor.
•Şu an bizim elimizde COVID-19 nedeniyle tarama yapılmış 600-700 bin insan mevcut.
AKCİĞER KANSERİNDE BT TARAMANIN NE FAYDASI VAR ?
•Ölüm riskini azaltır.
•Bizler erken evre akciğer kanserini çok az yakalayabiliyoruz. Genellikle evre 3 veya 4 denilen son dönem kanserler karşımıza çıkıyor. Çünkü erken dönem kanser, hastalarda önemli bir bulgu-şikayet oluşturmuyor.
•Son dönem yani evre 4 akciğer kanserinin 5 yıllık yaşam şansı ortalama yüzde 5, yani yüzde 95 hastalar bir yıl içinde ölmekte.
•Hastaları uzun süre yaşatabilme anca erken kanser yakalamakla mümkün
•Bizler bu BT’lerde kanser düşündüren ve 1cm den büyük nodül denilen yapılar gördük.
DÜNYADA AKCİĞER KANSERİ İÇİN YAPILAN BT TARAMA ÇALIŞMALARI NE DİYOR?
•Nodül saptanması : Tarama ile Erken evre (Evre 1a) iki kat daha fazla
•Akciğer kanseri ölüm oranını yüzde 20 azaltmakta
•Taranan 3-4/1000 kişide akciğer kanseri nedeniyle ölümde mutlak risk azalması
BT TARAMA NE ANLAMA GELİYOR?
•Erken yaşta ve erken dönemde akciğer kanseri yakalanabiliyor.
•Bu akciğer kanseri nedeniyle ölümleri en az yüzde 20 azaltıyor.
NELER YAPILABİLİR?
•Şu an Türkiye’de erken akciğer kanseri saptama amaçlı 600-700 bin kişinin BT’leri incelenebilir.
•Sağlık Bakanlığı ve Türk Toraks Radyolojisi Derneği veya Türk Radyoloji Derneği arasında yapılacak bir protokol ile bu hastalar geriye dönük değerlendirilip:
– Erken kanser hastalarını saptayabiliriz.
– Türkiye’de akciğer kanserinin genç yaş gruplarındaki sıklığını belirleyebiliriz.
