Türkiye’de, corona ile mücadele kapsamında sağlık personellerine çeşitli oranlarda ek ödemeler yapıyor. Ek ödeme miktarları sağlık çalışanının yaptığı işe göre değişirken, özellikle hemşireler ödemelerden memnun değil. Hemşireler, yalnız bırakıldıklarını ve kullanıldıklarını belirterek, “En ön cephede olan bizleriz, idari kadrolar işe gelmeden binlerce TL ek ödeme aldı” diyor.
Sağlık Bakanlığı pandemi döneminde, sağlık çalışanlarına Mart, Nisan ve Mayıs aylarında tavandan ek ödeme yapacaklarını açıklamıştı. Ancak, hastane içindeki sağlık personellerinden özellikle hemşireler yatırılan ek ödemelerden memnun değil. Yalnız bırakıldıklarını düşünen hemşireler, 12 Mayıs Hemşireler Günü’nde dertlerini Sözcü’ye anlattı.
“COVİDLİ GÖRMEMİŞ DOKTORLAR, 5 KAT YÜKSEK MAAŞ ALDI”
Covid-19 kliniğinde görev yapan 25 yıllık hemşire Kader K., “Biz hemşireler her zamanki gibi en öne sürüldük, kullanıldık, yalnız bırakıldık. Hastalara hemşirelik hizmetinin yanında aile, sırdaş, psikolog, diyetisyen ve hastabakıcılık hizmeti dahi verdik. Helali hoş olsun. Vicdanımız rahat. Ek ödemelerin tavandan vereceklerini söylediler fakat 1300-1900 TL arası ödeme yapıldı. Covidli görmemiş doktorlara ise bunun 5 katını verdiler” diye konuştu.
“ÖDEMELER YAPILMADI DİYE HASTALARIMIZA BAKMAYACAK DEĞİLİZ”
Kader K., “Hastanelerin idari katındaki görevlilere hiç mesaiye gelmedikleri halde uçuk rakamlarda ödeme yapan bakanlığımız ve hastane yöneticilerimiz hemşirelerin nöbet ücretlerini kestiler ve ödeme yapmıyorlar. Salgın bitmedi, biz hala görevimizin başındayız. Ödemeler yapılmadı diye hastalarımıza bakmayacak, ölüme terk edecek değiliz” ifadelerini kullandı.
“NET MAAŞIMIZ 6 BİN TL OLSUN”
İstanbul’da çalışan diğer bir hemşire Nergiz Ö., ise, 4 yıl lisans eğitimi almasına rağmen maaşının 3.000-3.500 TL arasında olduğunu kaydederek, “Öncelikle sabit döner sermaye ödememizin esas maaşımıza eklenerek emekliliğe yansıyor olmasını, maaşlarımıza zam yapılmasını, net maaşımızın en az 6 bin TL’ ye çekilmesini, maaşlarımızın diğer meslek gruplarındaki arkadaşlarımız gibi yükseltilmesini talep etmekteyiz” dedi.
TÜRK HEMŞİRELER DERNEĞİ: 24 SAAT ÇALIŞMAK ZORUNDA KALDIK, YETERLİ DİNLENEMİYORUZ
Hemşirelerin sorunlarına da değinen Çelik, kişisel koruyucu ekipmanlara ve malzemelere ulaşmada zorluk yaşandığını, ekipmanların çok uzun süre kullanıldığını, ihtiyaç duyulduğunda malzemelere ulaşamama kaygısı yaşandığını; mesai sonrası konaklama yerlerinin ve ulaşımın yeterince ayarlanmadığını; esnek saat uygulamasına geçilmesi ile birlikte 24 saat kesintisiz çalışmak durumunda kalındığını; uzun mesailerde çalışılmasına (12 veya 24 saat) rağmen yeterli dinlenme zamanının verilmediğini; psikososyal desteğe ulaşılamadığını; özlük haklarında kayıplar yaşandığını; sağlık çalışanlarına yeterince tanı testlerin yapılmadığını; her iki eşin nöbetli çalışması durumunda çocuk ve yaşlı bakımında sorunlar yaşandığını belirtti.
“ÖDEMELER ARASINDA FARKLILIKLAR VAR”
Ek ödemelerdeki sorunlarını da dile getiren Çelik, “Hemşireler, pandemiden öncede düşük maaş, hakkaniyet ve adalet ilkeleri ile bağdaşmayan performans ve döner sermaye sistemi, taşeron aracılığı ile çalışma durumu, sözleşmeli çalışma, 3600 ek göstergenin verilmemesi, fiili hizmetin geriye dönük olmaması gibi özlük haklarına ilişkin birçok sorunlar yaşıyordu.
Son olarak, 1 Mart 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere üç ay süreyle (Mart, Nisan, Mayıs) COVID-19 pandemisi kapsamında hizmet sunulan yerlerde çalışan personel için ek ödemelerin yüzde 100’ünün ödeneceğinin bildirilmesine rağmen ödemelerin açıklandığından daha düşük yapılması; ödemelerde adil davranılmaması; ödemelerle ilgili aynı pozisyondaki kurumlar arasında farklılıklar olması; hemşirelik uygulamalarının, hekim performans sistemine kaydedilmesi ve hemşirelere yapılan ödemelerde kesinti yapılması;ayda birkaç nöbet tutan hekimlere tavandan ödeme yapılırken, hemşirelerden kesinti yapılması gibi sorunlar yaşanmaktadır.Bu süreçte yaşanan sorunlar döner sermaye, performansa dayalı vb. ödemelerin sağlık çalışanları arasında bir adaletsizlik örneği olduğunu açıkça göstermiştir. Bu sistem tamamen kaldırılarak, sağlık çalışanların maaşları iyileştirilmelidir” ifadelerini kaydetti.
Çelik, adil olmayan bu ek ödeme sisteminin motivasyonlarını düşürdüklerini vurgulayarak, sorunlarının çözülmesi çağrısında bulundu.
KAMU SAĞLIK SEN: BUNUN ADI ADALET DEĞİL
Kamu Sağlık Sen Genel Başkanı Ümit Karataş, Sözcü’ye yaptığı açıklamada sağlık çalışanlarına 3 ay tavandan ek ödeme yapılacağını hatırlatarak, “Bu ödemeler, devlet veya şehir hastaneleri daha doğrusu Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde çalışan hekimler arasında sıkıntı olmadı ama üniversite hastanelerinde sorun daha büyük.
Nedeni ise, Maliye Bakanlığı’ndan merkezi bütçeden üniversite hastanelerine ayrılan bu miktar gelmedi. Para gelmediği için, hastaneler kendi bütçeleri ile bunu ödemeye başladı, yani kendi döner sermayesi ile. Hastane yönetimleri de Covid-19’da çalışan/çalışmayan ayrımı yaptılar ama onda bile adaleti sağlayamadılar. Covidde çalışan hemşire 600 TL alırken, başka bir hastanede hemşire 1900 TL aldı. Öte yandan, hastanenin idari kadrosunda çalışanlar, müdürler, yardımcılar vs. covidde çalışmış gibi döner sermayeden para verildi. Bunun adı adalet değildir” sözlerini kullandı.
“BU DURUM ÇALIŞMA BARIŞINI BOZDU”
Karataş, “Bu durum, hastanelerdeki çalışma barışını bozdu. Tükenmişlik sendromu yaşayan sağlık çalışanları büyük hayal kırıklığı yaşadı, psikolojileri bozuldu verimli olamıyorlar. Emeklerimiz boşa gitti diyerek üzülüyorlar” ifadelerini kullandı.
CHP’Lİ SERTEL: SADECE ALKIŞLAMAK YETMEZ
CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel’de konu ile ilgili Sözcüye yaptığı değerlendirmede, “Yoğun mesai harcayan emeğin hakkının ödenemediği meslek grubudur hemşireler. Biz, sağlık çalışanlarına 3600 ek göstergenin verilmesini talep eden partiyiz. Hemşireler bu dönemlerde doktorlarımız gibi tarih yazdı, maddi olarak hakları ödenmez. Canlarımızı emanet ettiğimiz hemşirelerin gerekli hayat koşulları için adaletli bir ücret sağlanması lazım. Sadece alkışlamak yetmez bütçelerine de katkıda bulunmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
“ÖZEL SEKTÖRDE HEMŞİRELER SÖMÜRÜLÜYOR”
Sağlık çalışanları arasında ek ödeme noktasında adil davranılmadığını vurgulayan Sertel, “Eşit işe eşit ücret politikası olmalı ama özel sektörde hemşireler sömürülüyor” dedi.
