Denizli’nin Honaz ilçesinde, üreticilerin ‘kırmızı altın’ olarak isimlendirdiği kiraz hasadı, bölgede adı ‘cambaz’ olarak bilinen üç ayaklı merdivenlerle yapılmaya başlandı. Bahçelerde bulunan ve demirden yapılan, yüksekliği ise 10 metreye ulaşan cambazlara çıkan işçiler, ağaçlardan kirazları özenle topluyor.
Lezzeti ve kalın kabuğu dolayısıyla tercih edilen ve ‘kırmızı altın’ olarak adlandırılan Honaz kirazı için çiftçiler, yoğun hasat dönemine girmeye başladı. Üreticiler, sabahın ilk ışıklarıyla kiraz bahçelerine gidiyor. Bölgede olgunlaşan erkenci kirazlar toplanmaya başlanırken, yüksekliği 5 metreye kadar ulaşan ağaçlardan kirazları tek tek toplamanın kolay olmadığı gözleniyor.
Honazlı üreticiler, daha önce tahta merdivenlere çıkarak, kirazları zor şartlarda topladıklarını söyledi. ‘Cambaz’ adını verdikleri, üçgen şeklinde ve 3 ayaklı merdiven geliştiren üreticiler, toplama işini bu sayede kolaylaştırdıklarını belirtti. Demirlerin birbirine kaynak yapılarak, birleştirildiği, yaklaşık 50 santimetre olan ve aralarda basamakların bulunduğu cambaza çıkan işçiler, ağaçlardaki kirazları eskisine göre daha kolay toplayabiliyor. Yüksekliği 10 metreye kadar ulaşan cambazlar, işçiler tarafından sürüklenerek, kiraz ağacının yanına taşınıyor. Aynı anda 3 kişinin birden çıkabildiği ve düşme tehlikesinin eski merdivene göre daha az olduğu cambazlarda işçiler, kirazları dalından koparıp, kovaya dolduruyor. Ardından kirazlar, boylarına göre ayrılıp, kasalanıyor. Honaz kirazı, iç piyasada tüketilmesinin yanı sıra Almanya, Hollanda, Norveç, Danimarka, İsveç gibi Avrupa ülkelerine de ihraç ediliyor.
‘CAMBAZ’IN NEDENİ AKROBASİ BENZERLİĞİYMİŞ
Kiraz üreticisi İbrahim Sarıkaya, ürünü cambazlarla toplamanın daha güvenli olduğunu belirterek, “Kiraz üretmek ve toplamak çok zahmetli bir iş. Kiraz bizim için ‘kırmızı altın’. Altın ne kadar değerliyse kiraz da bizim için o kadar değerli. Atalarımız toplama işini kolaylaştırmak için ‘cambaz’ adını verdiğimiz bu düzeneği bulmuşlar. Daha önce ağaçtan yapıyorduk. 3-5 yıl kullanınca kırılıyordu. Daha sonra demir malzemelerden cambaz yapmaya başladık. Cambazın üst kısımlarında durman biraz daha zor. İsmine, sirklerde akrobasi yapmaya benzediği için ‘cambaz’ denilmiş. Dengeyi sağlamak ve kirazı toplama yetenek istiyor. Ağır ve taşınması zor olduğu için biz buna tekerlek takıp bu sorunu da çözdük. Bizim kullandığımız 4 basamaklı, 5-6 basamaklı olanları da var. Onlar daha büyük ağaçlar için. Normalde 2 kişi üzerine çıkıp, kirazı topluyor. Daha büyüklerine 3 kişi de çıkabiliyor. Herkes buna çıkıp kiraz toplayamaz. Başka şehirlerden gelenler kolay kolay çıkıp toplayamaz. Merdivenden daha kullanışlı ve güvenlidir. Üç ayaklı olduğu için devrilmesi zordur. Başka bölgelerde merdiven kullanıyorlar ya da ağaca çıkıyorlar. Bu da ağaca ve ürüne zarar veriyor. Benim 20 cambazım var” diye konuştu.
Cambaza çıkıp ağaçlardan kiraz toplayan Hadim Sarıkaya ise “Bizim için cambaza çıkıp toplamak kolay. Çocukluğumuzdan beri bunlara çıkıyoruz o yüzden alışkınız. Bizim için rahat ama bilmeyenler için zor. Biz cambaza oturarak da kiraz toplayabiliyoruz. Sabahtan akşama kadar 8-9 saat cambaz üzerinde kiraz topladığımız oluyor. Bazı cambazlar, ağacın büyüklüğüne göre 10 metreyi buluyor” dedi.
Üniversiteler salgın nedeniyle uzaktan eğitime geçince ailesine yardım eden Balıkesir Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bölümü 1’inci sınıf öğrencisi Emine Zehra Sarıkaya da “Burada kiraz toplayıp aileme yardım ediyorum. Evde oturmak yerine çalışıp onlara destek oluyorum. Sıcakta zor oluyor ama ben kiraz toplamayı seviyorum” diye konuştu.
DHA
Almanya,Altın,Avrupa,Balıkesir,Balıkesir Üniversitesi,Danimarka,Denizli,Hollanda,İsveç,Norveç
