Bütçe açığına karşı yeni adım: İşte altında yeni devlet hakkı oranları / Haberin Peşinde Urfa
Yılın en çok konuşulan yatırım aracı olan altında yurt içi üretimde devlet hakkı oranları yüzde 25 artırıldı. Böylece altının ons fiyatı 2020 ortalamasında 2001 ile 2100 dolar arasında olursa 100 birimlik üretimin 17,5’i devlete verilecek. Eski oranda 14’ü devlete veriliyordu. Sozcu.com.tr’ye konuşan Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, 2019’da 38 ton olan yurt içi altın üretimini 100 tona kadar çıkarma potansiyelleri olduğunu ancak devlet hakkı oranının artırılmasının üretimi olumsuz etkileyeceğini söyledi. Yücel, pandemi döneminde devletin gelirlerini artırmak için bu kararı almış olabileceğini ancak pandemiden sonra oranın düşürülmesini umduklarını dile getirdi.
Altın fiyatları hem dolar hem de TL cinsinden pandemi döneminde rekor üstüne rekor kırarken, hükümetten yurt içi altın üretimini etkileyebilecek önemli bir karar geldi.
Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yer alan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, 3213 sayılı ‘Maden Kanunu’nda altın ve gümüş için belirlenen devlet hakkı oranları yüzde 25 artırımlı uygulanacak.
DEVLET HAKKI YÜZDE 14’TEN YÜZDE 17,5’E YÜKSELDİ
Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, dünkü kararı sozcu.com.tr’ye değerlendirdi. Bir ons altının Londra’daki spot fiyatının yıllık ortalamasına göre devlet hakkı oranlarının değiştiğini belirten Yücel, ortalama fiyatın 800 dolar altında olması durumunda devlet hakkının yüzde 1 olduğunu, 800 doların üzerindeki her 100 dolarlık dilimde devlet hakkının 1 puan arttığını aktardı.
Buna göre, 1 ons altının yıllık ortalama fiyatı 2001 ile 2100 dolar arasında olursa, devlet hakkı yüzde 14, 2001 doların üzerinde olursa yüzde 15 oluyordu. Dünkü kararın ardından yüzde 14’lük devlet hakkı oran yüzde 17,50’ye, yüzde 15’lik oran yüzde 18,75’e yükseldi.
Bir altın üreticisi, o yıl 100 birimlik altın üretirse ve altının o yılki ortalama ons fiyatı 2001 ile 2100 dolar arasında olursa eski orana göre 14 birimini devlete veriyordu. Artık 100 birimden 17,50’sini devlete verecek.
“YURT İÇİ ÜRETİMİ OLUMSUZ ETKİLER”
Türkiye’de altına ciddi bir talep olduğunu ancak büyük kısmının ithal edildiğini hatırlatan Yücel, bu kararın yurt içi altın üretimini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Pandemi döneminde yaşanan sıkıntılar nedeniyle devletin gelirlerini artırmak için böyle bir adım atmış olabileceğini belirten Yücel, pandeminin ardından oranının düşürülmesini umut ettiklerini dile getirdi.
Yücel ayrıca, bakır üretiminde devlet hakkı oranının yükseltilmediğine dikkat çekerek “Bakır fiyatları da bu yıl yükseldi, devlet oranı yükseltilecekse hepsinde yükseltilseydi” dedi.
Türkiye’nin geçen yıl 38 ton altın ürettiğini, bu yıl 42 tona ulaşmayı beklediklerini ancak potansiyelin yıllık 100 ton olduğunu belirten Yücel, “Yıllık 100 tona ulaşmak için 10 milyar dolarlık ek yatırıma ihtiyaç var, bunun için de teşvikler gerekiyor ancak vergi artışı üretim artışını frenleyecek” dedi.
2017 yılında çıkarılan bir düzenlemeye göre, Merkez Bankası’nın ülke içinde üretilen altını satın alma önceliği bulunuyor. “Düzenlemenin değişmesinden bu yana Merkez Bankası hep tek alıcımız oldu” diyen Yücel, bu durumun 2020’de de değişmesini beklemediklerini dile getirmişti.
ALTIN İTHALATI YÜKSEK
Ağustos 2019’da 967 milyon dolar olan Türkiye’nin altın dahil kıymetli maden ithalatı, Ağustos 2020’de dörde katlanarak 4 milyar 239 milyon dolarla rekor kırdı.
Geçen senenin ilk 8 ayında 7,3 milyar dolar olan bu kalem, bu yılın aynı döneminde 16 milyar 53 milyon dolara yükseldi.
27 Aralık 2019 ile 21 Ağustos 2020 tarihleri arasında bankalarda yurt içi yerleşiklerin altın dahil kıymetli maden depo hesapları da miktar bazında yüzde 85 artışla 16,5 milyon onsa, değer bazında ise yüzde 138 artışla 16,5 milyar dolardan 32,2 milyar dolara yükseldi.
21 Ağustos itibarıyla bankalarda yurt içi yerleşiklerin yaklaşık 468 ton altını bulunuyor. Yıl başında bu rakam yaklaşık 253 tondu.
