Bugün ekonomide ne oldu? (04.11.2020) / Haberin Peşinde Urfa
Dolar/TL 8.40-8.50 arasında dalgalı bir seyir izledi. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ekim ayında 60.66 ile tarihi düşük seviyeye geriledi. Merkez Bankası geleneksel yöntemle açtığı bir ay vadeli repo ihalesinde ortalama %14.99 basit faizle 5 milyar TL verdi. İşte bugün piyasalarda yaşananlar…
1) DOLAR NE KADAR OLDU?
ABD seçim sonuçlarının izlendiği piyasalarda dolar/TL 8.40-8.50 arasında dalgalı bir seyir izledi. Piyasada henüz sonuçları tam netleşmeyen ABD seçimleri yakından izleniyor. Dolar/TL Merkez Bankası’ndan (TCMB) yeni sıkılaştırma adımlarının gelecebileceği beklentileriyle dün 8.4’lü seviyelere geriledikten sonra bugün ABD seçim sonuçlarına ilişkin küresel fiyatlamalara paralel dalgalanıyor.
ABD seçimlerinde koltuğunu korumaya çalışan Başkan Donald Trump, başkanlık yarışında kalması için kazanması şart olan Florida eyaletinde Demokrat rakibi Joe Biden’ın önünde giderken, seçimin sonucunu belirleyen bir düzineye yakın eyaletin bazılarında da rakibinin önüne geçti.
Adayların başkanlığı kazanması için Seçiciler Kurulu’ndaki 538 temsilciden en az 270 oy toplaması gerekli.
2) REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU TARİHİ DÜŞÜK SEVİYEDE
Türkiye’nin fiyat düzeyinin ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK) ekim ayında 60.66 ile tarihi düşük seviyeye geriledi.
TCMB verilerine göre REK’te bir önceki tarihi düşük seviye , Eylül 2018’de 62.51 ve Ağustos 2020’de 62.31 ile gerçekleşmişti.
Reel efektif döviz kuru endeksleri Türkiye’nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı geometrik ortalaması alınarak hesaplanıyor.
Denklemde reel efektif kurun azalışı, TL’nin reel olarak değer kaybettiğini, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının düştüğünü gösteriyor.
Endeksteki değişim TCMB’nin TL’deki değer değişimlerinin enflasyona yansımasına verebileceği tepkiler açısından yakından takip ediliyor.
3) TCMB EKİM AYI FİYAT GELİŞMELERİ RAPORUNU AÇIKLADI
Merkez Bankası’nın (TCMB) raporunda, ekim ayında “diğer işlenmemiş gıda” fiyatlarının önemli ölçüde yükseldiğine işaret ederek, “Bu gelişmede, döviz kuruna duyarlılığı yüksek olan yumurta, bakliyat ve pirinç kalemleri öne çıkmıştır” denildi.
Merkez Bankası’nın “Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri” raporunda, gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun Ekim ayında 1.56 puan artarak yüzde 16.51´e yükseldiğine işaret edilerek, “Bu dönemde yıllık enflasyon, işlenmiş gıda grubunda 1.70 puan artışla yüzde 14.49´a yükselirken, işlenmemiş gıda grubunda 1.31 puan artarak yüzde 18.78 olmuştur” denildi ve eklendi:
“İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler, meyve fiyatlarındaki nispeten olumlu görünümün etkisiyle taze meyve ve sebze fiyatlarının gerilediğine, ancak diğer işlenmemiş gıda fiyatlarının önemli ölçüde yükseldiğine işaret etmektedir.
4) MERKEZ BANKASI 5 MİLYAR TL VERDİ
Merkez Bankası (TCMB) geleneksel yöntemle açtığı bir ay vadeli repo ihalesinde ortalama %14.99 basit faizle 5 milyar TL verdi.
İhalede en düşük basit getiri %14.97, en yüksek basit getiri ise %15.04 oldu. TCMB’nin 2 Aralık vadeli repo ihalesine 23.9 milyar lira teklif geldi.
TCMB fonlama kompozisyonunu, sıkılaştırma yaparak TL’yi ve dolayısıyla enflasyonu sınırlamak adına kullanılıyor. TCMB’nin fonlama kompozisyonunun en üst sınırı PPK ile %13.25’ten %14.75’e yükseltilen geç likidite penceresi tarafından belirleniyor.
Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti hali hazırda %14.75’e yükselen gecelik faizlere TCMB’nin son bir kaç günde attığı likidite adımlarıyla daha hızlı yaklaşıyor.
Fonlama maliyeti dün 49 baz puan artışla %13.94 seviyesine yükseldi. Temmuz ortasından beri 650 baz puan civarında sıkılaştırmaya gidildi ve fonlama maliyeti Aralık 2019’dan beri en yüksek orana çıktı.