Bubonik (hıyarcıklı) veba nedir, nasıl bulaşır? Bubonik veba belirtileri nelerdir? / Haberin Peşinde Urfa
Çin’den gelen son haberlere göre bubonik veba yıllar sonra tekrar ortaya çıktı. Kara veba olarak da bilinen ve Ortaçağ’da milyonlarca kişinin ölmesine sebep olan bubonik veba, Türkçe tanımı ile hıyarcıklı veba, tedavi edilmediği zaman 24 saat içinde ölümle sonuçlanabiliyor. Peki, bubonik veba nasıl bulaşır? Bubonik veba belirtileri nelerdir? İşte detaylar…
Veba, Yersinia pestis bakterisi tarafından oluşturulan enfeksiyon hastalıklarının genel adıdır. Bubonik veba, Ortaçağ’da milyonlarca insanın ölmesine sebep olmuş ve ‘kara veba’ olarak tanımlanmıştı. Son olarak Çin’de tekrardan ortaya çıkan bubonik veba, pireler vasıtasıyla insanlara bulabiliyor. İşte merak edilen bubonik veba ile ilgili tüm ayrıntılar…
BUBONİK VEBA (KARA VEBA) NEDİR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Veba hastalığın en ölümcül türü olan bubonik veba, Ortaçağ Avrupa’sında hayatı felç etmişti. Bu salgından sonra ‘Kara ölüm’ veya ‘Kara veba’ diye adlandırılan bubonik veba, dağ sıçanlarında bulunan pireler yoluyla yayılıyor. Veba, Yersinia pestis bakterisi tarafından oluşturulan enfeksiyon hastalıklarının genel adıdır.
Veba hastaları mikrop kaptıktan sonra 2-8 gün içerisinde aniden başlayan baş ve sırt ağrıları, ateş, titreme, kusma, nefes darlığı, halsizlik, deri lekeleri, burun kanaması, kan tükürme, kasık ağrıları ve devamlı dalgınlık belirtileri sergilerler. Dil kurur ve rengi kahverengileşir.
Geçmişte belirli dönemlerde bu hastalığın büyük salgınları yaşanmıştır. 14. yüzyılda kara ölüm olarak kayıtlara geçen salgının, hıyarcıklı veba olduğu sanılmaktadır.
Foto: DepoPhotos
HIYARCIKLI VEBA
Bir pire insanı ısırdığında ve yarayı açılmış kanla kirlettiğinde, veba taşıyan bakteriler dokuya geçer. Y. pestis hücrelerin içinde üreyebilir, bu nedenle fagositozlanmış olsalar bile, hala hayatta kalabilirler. Vücutta bir kez girdiklerinde, bakteriler interstisyel sıvıyı boşaltan lenfatik sisteme girebilir. Veba bakterileri,biri beta-adrenerjik blokaja neden olduğu bilinen birkaç toksin salgılar. Y. pestis, enfekte olmuş insanın lenfatik damarlarından, lenf noduna ulaşana kadar akut lenfadenite neden olur. Şişmiş lenf nodları, hastalıkla ilişkili karakteristik buboları(hıyarcıklar) oluşturur ve bu buboların otopsileri, bunların çoğunlukla hemorajik veya nekrotik olduğunu ortaya koymuştur. Eğer enf nodu patlatılmışsa, enfeksiyon kan dolaşımına geçerek sekonder septisemik vebaya neden olabilir ve akciğerlere geçerek sekonder pnömonik vebaya neden olabilir.
