Borsa İstanbul’da yabancı payı yüzde 50’nin altına düşerken, artan yerli yatırımcı ilgisiyle işlem hacmi ve endeks değerlerinde hızlı yükselişler kaydedildi. Ancak özellikle küçük ve orta büyüklükteki şirketlerin hisse değerlerindeki olağan dışı hareketler dikkat çekiyor. BİST 100’deki hisselerde son dört aydaki artış yüzde 40’a ancak ulaşırken, BİST 100 dışında kalan küçük ve orta büyüklükteki şirketlerde bu oran yüzde 200 oldu. BİST 100 şirketlerinde fiyat kazanç oranı ortalaması 9,6 iken, geri kalan hisselerde bu oran 74 gibi olağan dışı seviyelere yükseldi. Değeri son üç ayda yüzde 100’ün üzerinde artan 35 şirket bulunuyor. Sozcu.com.tr’ye konuşan Doç. Dr. Hakkı Öztürk ve Dr. Caner Özdurak, dünyada ve Türkiye’de faizlerdeki düşüşün ve merkez bankalarının parasal genişleme adımlarının borsalarda harekette etkili olduğunu belirtirken, küçük yatırımcıları olağan dışı fiyat hareketleri konusunda uyardı.
Uluslararası Para Fonu (IMF), pandemi nedeniyle 2020’de küresel ekonomide yüzde 4,9, Türkiye ekonomisinde yüzde 5 ile tarihi bir küçülme öngörüyor. Özellikle 2020’nin ikinci çeyreğinde ekonomiler durma noktasına gelirken, üçüncü çeyrekten itibaren hızlı toparlanma olabileceğine dair umutlar olsa da corona virüsü vakalarının birçok ülkede yüksek seyretmeye devam etmesi olumlu beklentileri sınırlıyor. Öte yandan, Türkiye dahil birçok ülkede hisse senedi piyasalarında farklı bir görüntü var.
ABD’de Şubat 2020’de zirveye yükselen ve martta dibe vuran S&P 500 endeksi, son dönemde vaka sayısındaki artış nedeniyle dalgalanmalar yaşasa da salgın kaynaklı kayıplarını büyük ölçüde geri almış durumda.
KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTE ŞİRKETLERDE HIZLI YÜKSELİŞ
Türkiye’de de 2019’u 114 bin 425 puanla kapatan BİST 100 endeksi, 21 Ocak’ta 123 bin seviyeleriyle rekor kırdıktan sonra 23 Mart’ta 84 bin seviyelerini görmüştü. Bugün itibarıyla endeks 118 bin puan seviyelerinde hareket ediyor.
Ancak asıl hareket BİST 100 dışındaki küçük ve orta ölçekli şirket hisselerinde görülüyor. BİST 100 endeksinde 23 Mart’taki dip noktasına göre yüzde 40’lık artış var ancak bu dönemde Borsa İstanbul’da BİST 100’deki şirketler dışındaki hisselerdeki değer artışı yüzde 200’e yakın.
BİST 100 ile geri kalan hisseler arasında açılan makas, hisse piyasasında önemli bir gösterge olan fiyat kazanç oranında (F/K) görülüyor. BİST 100 şirketlerinde fiyat kazanç oranı ortalaması 9,6 iken, geri kalan hisselerde (BİSTTUM-100) bu oran 74’e yükseldi.
1 YILDA DEĞERİ 27 KAT ARTAN HİSSE VAR
Borsa İstanbul’da bazı küçük ve orta büyüklükte ya da halka açıklık oranı düşük şirketlerin hisselerinde olağan dışı fiyat hareketleri görülüyor. Örneğin, hisse değeri son bir yılda yüzde 2 bin 718, yıl başından bu yana yüzde 1370, son üç ayda yüzde 646 oranında değerlenmiş bir şirket bulunuyor.
Hisse değerlemeleri açısından bir diğer önemli gösterge olan piyasa değerinin defter değerine oranında da makas açılıyor. Örneğin Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olan Tüpraş’ta 2 seviyelerinde olan piyasa değerinin defter değerine oranı, bazı küçük şirketlerde 10’ün üzerine çıkmış durumda.
Son üç ayda hisse değeri yüzde 100’ün üzerinde artan, 35 şirket bulunuyor.
İŞLEM HACMİ 5’E KATLANDI
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, yabancı yatırımcı yıl başından bu yana Borsa İstanbul’da yaklaşık 4 milyar dolarlık çıkışa imza attı ancak BİST’te işlem hacminde artış dikkat çekiyor. Dün 35,1 milyar TL ile rekor kıran BİST’teki günlük işlem hacmi, geçen seneye göre beşe katlanmış durumda.
Bloomberg, MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi’nde işlem hacmi artışının ;Borsa İstanbul’a kıyasla çok daha az olduğuna dikkat çekti.
Borsa İstanbul’da yıl başından bu yana yatırımcı sayısındaki artış da 380 bini aşmış durumda.
SOSYAL MEDYADAN MANİPÜLASYONA DİKKAT!
Sozcu.com.tr’ye konuşan Bahçeşehir Üniversitesi Uluslararası Finans Bölümü’nden Doç. Dr. Hakkı Öztürk ve Yeditepe Üniversitesi’nden Dr. Caner Özdurak, dünyada ve Türkiye’de faizlerdeki düşüşün, merkez bankalarının parasal genişleme adımlarının ve banka kredileri hacmindeki yükselişin borsalarda harekette etkili olduğunu belirtiyor.
Genellikle BİST 30 ve BİST 100’deki büyük şirketlere yatırım yapan yabancıların son dönemde çıkışta olduğunu ancak borsada son dönemde sayıları artan yerli yatırımcıların küçük şirket hisselerine yöneldiğini hatırlatan Öztürk, bu şirketler arasında gelecekleri ve kârlılıkları parlak şirketler bulunduğunu ancak bazı şirketlerin hiçbir kârlılığı olmamasına rağmen hisse değerlerinde büyük artışlar olduğunu dile getirdi.
Sosyal medyada bir araya gelen bazı kişilerin derinliği olmayan hisselerde görece küçük paralarla manipülatif işlemlerle büyük değerlemelere neden olduğunu, sağdan soldan duyduklarıyla artışın süreceğine inanan bazı kişilerin de bu tür hisselere yatırım yaptığını belirten Öztürk, büyük mağduriyetlerin ortaya çıkmaması için küçük yatırımcılara aracı kurumlardan profesyonel destek almaları tavsiyesinde bulundu.
Öztürk, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) küçük yatırımcıları manipülasyonlara karşı uyardığını, Takasbank’ın da hisse işlemlerinde kredi faizini yükselterek müdahalede bulunduğunu hatırlattı.
Özdurak ise, borsada son dönemde özellikle bazı şirket hisselerindeki yükselişin temellerden uzak olduğuna dikkat çekti. Yabancı çıkarken yerli ilgisiyle borsadaki yükselişin izaha muhtaç olduğunu, faizlerdeki düşüşün ve kredilerdeki artışın reel ekonomi yerine borsaya yaradığını belirten Özdurak, “küçük yatırımcı geldi, borsa yükseldi” tezinin doğru olmayabileceğini söyledi.
