Bordroluya gizli vergi zammı / Haberin Peşinde Urfa
Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, 2000 yılından günümüze Gelir Vergisi tarifesinde yer alan ilk dilimin yeniden değerleme oranında artırılmamasından dolayı 5.000 lira brüt maaş alan çalışandan sadece 2020 yılı için 1.590 lira fazla vergi alınacağını söyledi.
Her türlü harç, ceza ve miktara bağlı vergiler yeniden değerleme oranı kadar artırılırken ücretlinin Gelir Vergisi dilimi o şekilde artırılmadığı için “gizli vergi zammı” yapıldığı ortaya çıktı.
Vergi uzmanı ve Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ozan Bingöl’ün yaptığı çalışmaya göre, 2000 yılından günümüze Gelir Vergisi tarifesinde yer alan ilk dilimin yeniden değerleme oranında artırılmamış olmasından dolayı her yıl ücretliden daha fazla vergi alındı. Sadece 2020 yılı için 5.000 TL brüt maaşla çalışandan 1.590 TL fazla vergi alınacak.
VERGİ YÜKÜ ARTTI
“Aslında her zaman olduğu gibi vergi yükü hep artmış ama yükün altındakiler yine aynı kalmış” diyen Dr. Bingöl, Türkiye’de vergi sisteminin adil olmadığını savunarak, “Mali güce vergileme ilkesi sadece Anayasa’da yer alıyor, uygulamada gözükmüyor. Bu vergi sistemi böyle devam ettiği sürece yine işçinin, memurun, emekçinin payına yoksulluk, imtiyazlı grubun payına ise tüketemeyecekleri kadar varsıllık düşecek” diye konuştu.
Gelir Vergisi hesabında dilimlerin büyük önem kazandığını, ilk dilim tutarının yeterince artırılmamasının üst dilime daha hızlı geçişe neden olduğu için çalışan üzerindeki vergi yükünü artırdığını ve bir tür “gizli vergi zammı” anlamına geldiğini vurgulayan Dr. Bingöl, şunları söyledi:
“2000 yılında ilk dilim 2.500 TL’dir. Bu tutar 2001 yılı için uygulanması söz konusu olan yeniden değerleme oranı olan yüzde 56 oranında artırılmış olsaydı ilk dilim 3.900 TL olacaktı. Ancak 2001 yılında yüzde 12 artış yapılarak vergi dilimi tutarı düşük tutulmak suretiyle mükelleflerin yıl içinde daha erken bir üst dilime girmeleri sağlandı ve böylece daha fazla vergi alındı.
Bugün 5.000 TL brüt ücret geliri elde eden bekar bir kişinin 2020 yılında ödeyeceği vergi Asgari Geçim İndirimi (AGİ) düşüldükten sonra 6.591,24 TL iken, ilk dilimin 54.970 TL olması durumunda 5.000 TL brüt ücret geliri elde eden bekar bir çalışanın ödeyeceği vergi AGİ düşüldükten sonra 5.001,24 TL olacaktı. Gelir Vergisi tarifesinde yer alan ilk dilimin yeniden değerleme oranında artırılmamış olmasından dolayı 5.000 TL brüt maaşla çalışandan 1.590 TL fazla vergi alınmıştır.”
ASGARİ ÜCRETLİ BİLE SON 4 AYDA YÜZDE 20 DİLİMİNE GİRİYOR
Dr. Ozan Bingöl, 2006-2020 döneminde birinci dilim artışı yüzde 214 olarak gerçekleşmişken, yüzde 27 ve üzeri oranla vergileneceklerin tabi olacağı dilimin yüzde 350 oranında artırıldığını belirterek, “Böylece vergi sistemimiz düşük gelirliyi korumak yerine yüksek ücret geliri elde edeni koruyacak şekilde evrilmiştir” dedi.
Dilim artışı yeniden değerleme oranında yapılmış olsaydı asgari ücretlinin hiçbir zaman artan oranlı vergilenmeyeceğine dikkat çeken Bingöl, “Son yıllarda asgari ücretli yılın son 4 ayında yüzde 20’lik vergi dilimine giriyor. 2-3 çocuğu olan asgari ücretli daha fazla vergi ödüyor. Bu durum AGİ ile de düzeltilemiyor” diye konuştu.
Dr. Bingöl, tartışılması gerekirken damga vergisinin ücret üzerinden alınmasının da çok garip olduğunu belirterek, “1 Temmuz 1999’da ücrette damga vergisi oranı binde 4.80 iken, 1 Ocak 2013’te binde 7.59’a çıkarıldı. Adil bir vergi sisteminde ücret üzerinde damga vergisi olmaz, olamaz, olmamalı” dedi.
