Asgari ücretin 70 yıllık serüveni en’lerle dolu / Haberin Peşinde Urfa
2022 yılı asgari ücreti için taraflar dün üçüncü kez buluştuğu masadan anlaşamayarak kalkarken, çalışma hayatının 1951’de tanıştığı asgari ücretin 70 yıllık tarihi, bir dizi ilkleri barındırıyor.
Milyonlarca çalışanın 2022 yılı için merakla beklediği yeni asgari ücrette sona yaklaşılırken 70 yıldır yürürlükte olan uygulama çeşitli ‘en’leri içeriyor. Her dönem milyonlarca kişiyi ilgilendiren asgari ücret uygulamasının bazı öne çıkan detayları özetle şöyle.
BÖLGESEL ÜCRETLE BAŞLADI
Türkiye, asgari ücret kavramıyla ilk etapta takvimler 1951’i gösterdiğinde Demokrat Parti iktidarı döneminde ‘bölgesel düzeyde’ tanıştı. 1974 yılına kadar mahalli komisyonlar vasıtasıyla belirlenen asgari ücretler uygulandı.
KOMİSYON TEŞEKKÜL ETTİ
Lokal uygulamalar 1974’te ise işçi, işveren ve devleti aynı masada buluşturan Asgari Ücret Tespit Komisyonuna dönüştü. Pazarlıkları işçiler adına Türk-İş, işveren adına ise TİSK yürüttü.
GERİLİM DE VAR, OY BİRLİĞİ DE
Asgari ücret tespitinde geçmişte taraflar toplantıyı terk edecek kadar gerilse de komisyondan oy birliği ile de yeni ücretler tespit edildi. 2008, 2012 ve 2019 işçi, işveren ve hükümet yetkililerin oy birliği ile yeni asgari ücrette el sıkışması bunun son örnekleri.
Türkiye’nin yıllarca yaşadığı enflasyonist süreç asgari ücret tutarlarını da yansıdı. 1971’de Türkiye’yi kapsayan ilk asgari ücret bin 200 TL olarak belirlenirken, enflasyonun etkisiyle paradan 6 sıfır atılmadan önce Temmuz 2004 yılında 444 milyon 150 bin TL’ye çıktı. Paradan sıfır atılmasıyla birlikte Ocak 2005’te yeni ücret 488, 70 kuruş olarak kararlaştırıldı.
EN ÇOK KATILAN BAKAN
Komisyonda hükümeti Çalışma ve Sosyal Bakanları temsil ederken, bakan olarak en çok Faruk Çelik katıldı. Çelik, 6 kez komisyona başkanlık etti. Çelik’i eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlarından 5 defa imzalayarak Murat Başesgioğlu takip etti.
DÖNEMİ DEĞİŞTİ
Asgari ücret tespit komisyonunun toplantı periyotlarında da zaman zaman değişikliğe gidildi. Komisyon bazı yıllar 6 aylık, genelde ise yıllık ücreti belirlemek üzere toplandı.
AK PARTİ DÖNEMİ REKORU
AK Parti’nin 19 yıllık iktidarında ise en yüksek artış Ocak 2004 toplantısında yaşandı. Bu yıl asgari ücret yüzde 34,11 düzeyinde arttı.
EN YÜKSEK ARTIŞI REFAH-YOL VERDİ: %107
asgari ücret,Demokrat Parti,Türk-İş,TİSK,AK Parti,Refahyol,Necmettin Erbakan
