Adım adım Türkiye’nin etil alkol yasağı / Haberin Peşinde Urfa
Türkiye’de alkollü içki pahalı. Nedeni yüksek vergiler. Vatandaş içkisini evde yapmaya başladıkça devlet vergi kaybına uğruyor, bu yüzden olsa gerek ki iki ay sonra etil alkol satışı yasaklanacak. Evde içki yapımında kullanılan etil alkol üzerinde 10 yıldır çeşitli düzenlemeler yapılıyor.
Türkiye, dünyada alkollü içkinin en pahalı olduğu ülkelerden biri. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avrupa’da alkollünün içkinin en pahalı olduğu ülkeler sıralamasında Türkiye 3. sırada yer alıyor.
Yüksek fiyatların nedeni, yüksek vergiler. Öyle ki, bugün bayi satış fiyatı 160 TL olan 70’lik rakıda, satış fiyatının 112,37 TL’si, yani yüzde 70,2’si vergilerden oluşuyor.
VERGİLERDE BİRLİKTE KAÇAK VE EVDE ÜRETİM DE ARTTI
Alkollü içkilerde fiyatların olağanüstü düzeyde artmasına paralel olarak, hem alkollü içki kaçakçılığı artıyor hem de evde alkol üretimi.
Bu durum da hem vergi hem de sağlık kaybına neden oluyor. Alkolden yüksek miktarda vergi toplanmasına rağmen, giderek artan kayıt dışı üretim ile tüketim, vergi kaybını da artırıyor.
Devletse, alkollü içkide vergileri azaltmak yerine artırmaya devam ediyor ve sorunun nedenlerine değil sonuçlarına odaklanıyor. Bir yandan alkollü içki kaçakçılığına karşı operasyonlar artırılırken, bir yandan da evde alkol üretimini kısıtlama yönünde adımlar atılıyor.
YAKALANAN KAÇAK ALKOLLÜ İÇKİ MİKTARI YILLIK 1 MİLYON LİTREYİ AŞTI
Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığı verilerine göre, son yıllarda yakalanan kaçak alkollü içki miktarları hızla artıyor.
2014’te 27 bin 428 litre olan Emniyet’in bir yılda yakaladığı kaçak alkollü içki miktarı, her yıl arttı ve 2018’de 1 milyon 48 bin 645 litre seviyesine kadar yükseldi.
Bu dönemde resmi kayıtlara göre, 228 kişi “metil alkol zehirlenmesi” sonucu hayatını kaybetti.
Hükümetin kaçakçılık ve evde alkol üretimini engellemeye dönük bir diğer mücadele yöntemi, etil alkol ve metanole ulaşımı önlemeye çalışmak.
EKİM 2011’DE YÖNETMELİK YAYIMLANDI
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK), 30 Ekim 2011’de Resmi Gazete’de “Etil Alkol ve Metanol’ün Üretimi ile İç ve Dış Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmenlik” hazırladı.
Bu yönetmelikte “evsel kullanım amaçlı etil alkol” satışına dair de düzenlemeler yer aldı.
ARALIK 2017’DE ETİL ALKOLE ‘ACI’ MADDE İLAVE KARARI
30 Aralık 2017’de Resmi Gazete’de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikle, 2011 tarihli etil alkol ve metanol yönetmeliğinde kritik bir değişiklik yapıldı.
Buna göre, “evsel kullanım amaçlı etil alkol” ile ilgili fıkraya “mutlak alkol miktarı üzerinden 100 litresine 1,2 gram denatonyum benzoat katılması” ifadesi eklendi.
‘Dünyanın bilinen en acı maddesi’ olarak tanımlanan ‘denatonyum benzoat’ maddesi, yönetmeliğin ilk halinde sadece genel ve sanayi amaçlı üretilen etil alkole katılıyordu.
Değişiklik kararında ayrıca, “Bu ürünlerin etiketinde ‘Gıda amaçlı kullanılması uygun değildir’ ifadesi yer alır.” dendi. Böylece, yönetmeliğin ilk halinde “gıda hazırlanması gibi kullanımlar için” denilen “evsel kullanım amaçlı etil alkolün” gıda için kullanımı yasaklandı.
EYLÜL 2019’DA ECZACILARA SINIRLAMA GELDİ
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, 4 Eylül 2019’da Türk Eczacıları Birliği’ne (TEB) ilettiği yazıda, eczaneler tarafından tıbbi kullanım amaçlı etil alkolün sadece ecza depolarından aylık 2 litre olarak temin edilebileceğinin belirlendiği iletildi.
2011 tarihli yönetmelikte, böyle bir sınırlama yer almıyordu. Sınırlamaya ilişkin TEB, “Sınırlandırmanın majistral ilaç temini açısından sorunlara neden olacağı ve kişilerin tedavisini temin için düzenlenecek majistral reçetelerinin karşılanmasında aksaklık ve gecikmelere ve dolayısıyla tedavinin aksamasına sebep olabileceği yönündeki görüşümüz ve belirlenen limitin yeniden değerlendirilmesi talebimiz Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na iletilmiştir” itirazında bulundu.
BUGÜN: İNTERNETTEN SATIŞ YASAKLANDI, YÖNETMELİKTEN TÜMDEN ÇIKTI
Bugün Resmi Gazete’de yayımlanan Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikte, 2011’de yayımlanan ve sonraki yıllarda bazı maddeleri değiştirilen yönetmeliğe ilişkin değişiklik kararları yer aldı.
Yönetmelikte “evsel kullanım amaçlı etil alkol” ifadesi çıkarıldı ve “etil alkol ve metanolün piyasaya arzına ilişkin genel esaslar” ile ilgili maddeye “Etil alkol ve metanolün internetten satışı yapılamaz.” fıkrası eklendi.
” Evsel kullanım amaçlı etil alkolün” piyasaya arzını düzenleyen fıkra da yönetmelikten tümden çıkarıldı ve “evsel kullanım amaçlı etil alkolün satışı” yasaklandı. Konuyla ilgili, yönetmelikte şu ifadeler yer aldı:
“Evsel kullanım amaçlı etil alkolün satışı, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altmış gün süreyle yapılabilir. Söz konusu ürünler bu sürenin sonundan itibaren piyasaya arz edilemez ve satış belgeli yerlerde bu süreden sonra bulunan ürünler, ithalatçısı veya üreticisine üç ay içinde iade edilir.”
