ABD’li bankadan Türkiye için dış borç krizi riski uyarısı / Haberin Peşinde Urfa
ABD’nin en büyük bankalarından Wells Fargo’nun yayımladığı bir raporda, dış borç krizi riski en yüksek ülkelerin Arjantin, Şili, Endonezya, Venezüella ve Türkiye olduğu belirtildi.
ABD’nin önde gelen bankalarından Wells Fargo, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin dış borç yüklerini değerlendiren bir rapor yayımladı.
Raporda, 2000 yılında yaklaşık 2 trilyon dolar olan Çin dahil 62 gelişmekte olan ülkenin toplam dış borç stokunun 2020 yılında 11 trilyon doları aşarak belirgin bir yükseliş eğilimi içinde olduğuna dikkat çekildi.
25 ülkenin dış borç krizi risklerini değerlendiren bir tablo da yayımlayan banka, Arjantin, Şili, Endonezya ve Venezüella ile birlikte Türkiye’yi de dış borç krizi en yüksek ülkeler arasında gösterdi.
Listede, Macaristan, Malezya, Suudi Arabistan, Güney Kore ve Tayland dış borç krizi riski en düşük ülkeler olarak sıralandı.
Yakın zamanda gelişmekte olan ülkelerde bir dış borç krizi beklemediğini belirten banka, Türkiye’nin de aralarında yer aldığı 5 yüksek riskli ülkenin dış borç krizi yaşamasının düşük riskli ülkelere göre daha olası olduğunu vurguladı.
Soldaki dış borç stoku tablosunda Türkiye, 7. sırada yer aldı. Dış borç stokunun milli gelire oranında ise Türkiye 2. oldu. Sağdaki altın hariç döviz rezervi tablosunda ise Türkiye, döviz yeterliliğinde son sırada yer aldı.
TÜRKİYE DIŞ BORÇ YÜKÜ EN YÜKSEK ÜLKELER ARASINDA
Çin tek başına 2 trilyon 401 milyar dolarlık dış borç stokuna sahip ve bu alanda açık ara farkla ilk sırada. Ancak Çin’de dış borç stokunun milli gelire oranı sadece yüzde 16. Çin ayrıca 3 trilyon doları aşan döviz rezerviyle, güçlü bir tampona sahip.
Türkiye’nin ise 2020 sonu itibarıyla 450 milyar dolarlık dış borcu var. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla dış borca sahip yedinci ülke. Ancak 2020 sonu itibarıyla Türkiye’de dış borcun milli gelire oranı yüzde 62,8 seviyesinde. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 1989 yılına kadar giden verilerindeki en yüksek oran, 2020’nin sonunda açıklanan rakam.
Türkiye, dış borç stoku en yüksek 10 ülke arasında dış borcu milli gelire oranla en yüksek ikinci ülke konumunda.
62 ülkede dış borcun milli gelire ortalaması yüzde 32,9, Çin hariç tutulduğunda 61 ülkede ise yüzde 46 olurken, Türkiye bu alanda ortalamanın belirgin şekilde üzerinde yer aldı.
Dış borç kırılganlığı en yüksek ülkeler tablosunda ilk sırayı Türkiye aldı. Tüm değerlendirme kategorilerinde yüksek riskli görülen tek ülke Türkiye oldu.
BORÇTA VADE KISA, REZERV DÜŞÜK
Raporda ülkelerin dış borç riski; dış borç stoku, dış borcun milli gelire oranında 2014-2019 döneminde yaşanan değişim, toplam dış borç içinde kısa vadeli dış borçların oranı, toplam dış borç içinde döviz cinsi borçların oranı, borç servisinin dış borç stokuna oranı, borç servisinin döviz gelirlerine oranı ve döviz rezervlerinin milli gelire oranından oluşan 7 kategoride “yüksek risk”, “orta risk” ve “düşük risk” olarak sınıflandırıldı.
Türkiye, 7 kategoride de “yüksek risk” sahibi tek ülke oldu.
Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku, 2021 yılı Şubat ayında 192 milyar dolarla rekor tazeledi. Bu rakam Nisan 2020’de 164,6 milyar dolar seviyesindeydi.
Türkiye, dış borcu en yüksek 10 ülke arasında döviz rezerv miktarı ve döviz rezervinin toplam dış borca oranında sonuncu sırada yer aldı.
Venezüella ve Arjantin’in hal.zırda borç krizi yaşadıklarını ve kamu borçlarını zamanında ödeyemeyerek temerrüde düştükleri hatırlatılan raporda, Türkiye’nin para biriminin son yıllarda ciddi değer kaybı yaşadığı ve bir tür dış borç krizine açık olduğu belirtildi.
