TL değer kaybında iflas eden Arjantin’in pesosuyla yarışıyor / Haberin Peşinde Urfa
Döviz kurlarındaki her gün yeni bir rekor kırılıyor. Günlük, haftalık, aylık, yıllık, üç yıllık bazda dünya genelinde dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimleri arasında TL hep ilk üçte olması dikkat çekiyor. İflas eden Arjantin’in pesosuyla TL değer kaybında yarışıyor.
Türkiye bir kez daha kur krizi yaşıyor. Dolar ve euro gibi dünyanın önde gelen para birimleri karşısında Türk lirası serbest düşüş içinde. Bugün öğle saatleri itibarıyla dolar/TL’de 8,32, euro/TL’de ise 9,77 seviyesi görüldü.
Öyle ki, döviz kurlarıyla ilgili haber yazmak da zorlaştı çünkü aşırı oynaklık var ve siz cümlenizi bitirmeden kurda yeni rekor seviyeler görülebiliyor.
TL’nin değer kaybıyla birlikte vatandaşların alım gücü düşüyor, şirketlerin ve kamunun borç yükü artıyor, sanayide maliyetler katlanıyor.
SADECE BUGÜNÜN SORUNU DEĞİL
Öte yandan, TL’deki değer kaybı, sadece bugünün sorunu değil. Dünyada para birimlerinin dolar karşısındaki performansına baktığımızda, haftalık, yıllık ve 3 yıllık verilerde TL hep en çok değer kaybeden para birimleri arasında ilk üçte yer alıyor (Çok ağır bir ekonomik çöküş yaşayan Venezuela’nın bolivarı liste dışında yer alıyor).
Investing.com verilerine göre, Türkiye saatiyle 13:26 itibarıyla, bugün dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi yüzde 2’lik kayıpla Rus rublesi. En çok değer kaybedenlerde ikinci sırada ise yüzde 1,57’lik kayıpla TL geliyor.
3 YILLIK BAZDA ARJANTİN PESOSU LİDER
Haftalık bazda bakıldığında yüzde 5,71’lik kayıpla TL birinci sırada.
Son bir aylık verilere bakıldığında, TL değer kaybında yüzde 5,63’le yine ilk sırada.
Yıl başından bu yana bakıldığında Brezilya reali yüzde 29,58’lik kayıpla birinci. İkinci sırada yüzde 28,26’lık kayıpla TL yer alıyor.
Son 3 yıla bakıldığında ise iflas eden Arjantin yüzde 77,52’lik kayıpla ilk sırada. TL ise yüzde 54,32’lik oranla ikinci sırada yer alıyor.
Arjantin, 2020’de dış borçlarını ödeyemeyerek 9. kez iflas etti ve kreditörlerin yani alacaklıların bir kısmıyla yeniden yapılandırma anlaşması yaptı.
Merkez Bankası’nın politika faizinin enflasyonun çok altında kalması, yabancı sermaye kaçışı, jeopolitik gerilimler, yüksek cari açık, ABD’de Ankara’ya karşı daha sert bir politika benimsemesi beklenen Joe Biden’ın başkanlık seçimi anketlerinde Donald Trump’ın önünde yer alması gibi unsurlar da TL üzerinde baskı yaratıyor.
Özlem Derici Şengül
TEMEL NEDEN YÜKSEK DIŞ BORÇ VE YÜKSEK CARİ AÇIK
Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı ekonomist Özlem Derici Şengül, TL’deki değer kaybının kısa ve uzun vadeli nedenlerini sozcu.com.tr’ye değerlendirdi.
Şengül, uzun vadeli bakıldığında, Türkiye’nin yüksek cari açık ve yüksek kısa vadeli dış borç rakamı nedeniyle yüksek dış finansman ihtiyacı olduğunu, bunun da TL’deki kırılganlığı artırdığını belirtti.
Merkez Bankası’nın para politikasında gerektiğinde yeterince sıkılaştırmaya gitmek yerine küçük adımlar atmasının, ancak piyasa zoruyla ani faiz artışlara gitmesinin TL’de kırılganlığı artırdığını belirten Şengül, bunun üzerine Brunson krizi, diğer jeopolitik krizler, yabancılara TL kısıtlaması gibi sermaye kontrolü şüphesi yaratan adımlarla gelen yabancı sermaye kaçışları gibi gelişmelerin TL’de değer kaybını artırdığını söyledi.
Türkiye’nin bunlara ek olarak pandemiye de diğer ülkelere göre daha hazırlıksız girdiğini vurgulayan Şengül, dış finansman ihtiyacını azaltacak ihracat ya da turizm geliri artışı, yüksek hacimli dış borç ya da yabancı sermaye girişi olmayınca, üzerine de rezervler eriyince TL’nin değer kaybettiğini dile getirdi.
Bunlara rağmen Merkez Bankası’nın yeterince sıkı para politikası uygulamamasının, dış finansman risklerine ve cari açığa rağmen aşırı kredi genişlemesinin de son dönemde TL’nin değer kaybında etkili olduğunu söyledi.
