Türkiye’de olduğu gibi dünyada da mali durumu iyi olmayan şirket hisselerinde son dönemde görülen yükselişler dikkat çekiyor. ABD’de iflas koruma başvurusu yapan bazı borca batık şirketlerin hisse değerlerinde geçen hafta yüzde bine yaklaşan artışlar görülürken, ünlü finans gazetesi Financial Times durumu “zombi rallisi” olarak tanımladı ve özellikle borsaya yeni giren tecrübesiz yatırımcıları uyardı. Mali yükümlülüklerini yerine getiremeyecek durumda olan şirketler, “zombi şirket” olarak adlandırılıyor.
Borsa İstanbul’da mali durumu pek de iyi olmayan şirketlerin hisselerinde Mayıs ayında görülen astronomik değer artışları tartışmalara ve SPK incelemesine neden olurken, ABD borsalarında da benzer bir durum yaşanıyor.
Yüz yılın en büyük ekonomik krizine neden olan pandemi döneminde ABD borsalarındaki yükseliş, hisse senedi piyasalarında yeni bir balon mu oluşuyor sorularına neden oluyor.
FT: ZOMBİ RALLİSİ
Durumu “zombi rallisi” olarak tanımlayan İngiliz Financial Times gazetesi, pandemiyle gelen küresel ekonomideki arz ve talep şokuna, petrolde negatif fiyat görülmesine ve tüm ülkeyi saran kitlesel eylemlere rağmen borsalardaki yükselişin sürmesinin kafa karıştırıcı olduğuna dikkat çekti.
Gazete, özellikle genç nesil yatırımcıların kullandığı komisyonsuz hisse alım satım uygulaması olan Robinhood’da mali olarak kötü durumdaki şirketlerin hisselerinin büyük talep gördüğüne dikkat çekti.
BATIK ŞİRKETLERİN HİSSELERİ ÖNCE UÇTU, SONRA ÇAKILDI
22 Mayıs’ta 19 milyar dolarlık borçla mahkemeye iflas koruma başvurusunda bulunan araç kiralama şirketi Hertz’in hisse değeri, 26 Mayıs-8 Haziran döneminde tam yüzde 888 artış kaydetti. Daha sonra söz konusu hisse değeri, iki günde yüzde 54’lük sert değer kaybı yaşadı.
FT, Hertz’teki bu hızlı artışta Robinhood’un yaklaşık 80 bine ulaşan yeni kullanıcısının alımlarının etkili olduğuna işaret etti.
İflas koruma başvurusu yaptıktan sonra borsada fiyatı katlanan şirketlerden bir diğeri, mağaza zinciri J. C. Penney. 7,2 milyar dolar borçla 15 Mayıs’ta mahkemeye iflas koruma başvurusu yapan şirketin hisseleri, 4-8 Haziran döneminde yüzde 200 değer kazandı. Sonraki iki günde ise yüzde 52 oranında çakıldı.
İFLAS TEHLİKESİNİ BİLE DİNLEMEDİLER
Petrol fiyatlarının -40 doları gördüğü Nisan’da iflas koruma başvurusu yapan Whiting Petroleum şirketinin hisseleri de 4-8 Haziran döneminde yüzde 309 değerlendikten sonra, son iki günde yüzde 55 çakıldı.
Bir başka zombi hikayesi de yine bir enerji şirketi olan Chesapeake’de yaşandı. Şirketin hisse değeri 4-8 Haziran döneminde hisse değeri yüzde 398 arttı ancak 8 Haziran’da Bloomberg, şirketin 23 milyar dolar borçla iflas koruma başvurusu yapabileceği haberini yayımladı. Bunun üzerine şirketin hisse değeri iki günde yüzde 76’lık ağır bir çöküş yaşadı.
PARA MUSLUKLARININ AÇILMASI BORSALARA YARADI
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımları ve faiz indirimi yoluyla para musluklarını açması ve ABD Hazinesinin karşıladığı trilyonlarca dolarlık teşvik paketleriyle ABD’de borsalar, Mart’ta dibe vurduktan sonra Şubat’ta görülen rekor seviyelere tekrar yaklaşmışlardı. ABD başta olmak üzere tüm dünyada merkez bankalarının para musluklarını sonuna kadar açması, en çok reel ekonomide değil hisse senedi piyasalarında karşılık buldu.
Salgın döneminde hisse senedi piyasalarına Türkiye’de olduğu gibi yeni bireysel yatırımcı akını yaşandı.
