Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, Covid-19 ile Lyme hastalığı arasındaki ortak özellikleri sıraladı.
Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin; kene, sivrisinek, bit, pire gibi kan emen canlıların yanı sıra kedi, köpek gibi evcil hayvanlardan da bulaşan ve yüzlerce hastalığı taklit eden Lyme’ın, Covid-19 ile birçok ortak özelliği olduğuna dikkat çekti. Hastalık hakkında şöyle konuştu:
SESSİZ KATİL: Corona virüsü (Covid-19) gibi dünyayı tehdit eden Lyme da sinsi bir hastalık… Öyle ki 350’den fazla hastalığı taklit ediyor.
‘Borrelia Burgdorferi’ bakterisinden kaynaklanan ve “İçimizdeki sessiz katil” olarak da nitelendirilen hastalık; kalp krizinden bazı kanser türlerine, MS’ten (Multiple Skleroz) şizofreniye, bipolar bozukluktan otizme, Hashimoto (haşimato) tiroitinden Alzheimer’a kadar pek çok hastalığı taklit ediyor.
EYLEM YAPIYORLAR: Her yılın mayıs ayı ‘Lyme hastalığı ile mücadele ve protesto’ olarak kabul edilir. Dünyanın birçok ülkesinde ucuz ve kolay tedavi olanaklarına kavuşamayan milyonlarca “kronik Lyme hastası” sesini duyuruyor. Yeterli önlemleri alamayan hükümetlerini ve sağlık sistemlerini, eylemlerle protesto etmek suretiyle farkındalık yaratmaya çalışıyor.
ARTIK PANDEMİ: Lyme hastalığının dünya çapında artık bir salgın (Pandemi) olarak görülmesi nedeniyle başta ABD, İngiltere, Nijerya, Belçika, Fransa, Avustralya ve Kanada olmak üzere 38 ülke parlamentosunda acilen görüşmeler 2015 yılında başladı. Ülkemizde de bu konuda acilen harekete geçilmesi gerekiyor.
BİRÇOK KİŞİ FARKINDA DEĞİL
Dünya Sağlık Örgütü’nün, ICD- 11 kodlamasında 15 ana başlıkta yer verdiği ve dünyanın bütün ülkelerinde görülen Lyme
hastalığı 63 ülkede “Endemik/Kalıcıdır”. Bu ülkelerden biri de Türkiye’dir. Ülkemizde yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre yaklaşık 7-10 milyon kişi muhtemel Lyme hastasıdır. Test yapılmadığı için birçok kişi bunun farkında değildir. Dolayısıyla bir an önce bu konuda uzman hekimler yetiştirmemiz şart.
İşte Covid-19 ile ortak özellikleri:
1- Her ikisi de zoonoz kökenli hastalıktır.
2- Her ikisi de dünya çapında yaygındır.
3- Her ikisi de bazı insanlarda belirti göstermemektedir.
4- Her ikisi de farklı hastalarda, farklı semptom spektrumuna sahiptir.
5- Her ikisinin de karmaşık fizyolojik yapısını anlamak zordur.
6- Her ikisinin de ko-enfeksiyonlarla (birden fazla enfeksiyonla) ilişkisi vardır.
7- Her ikisi de karmaşık bağışıklık sistemiyle ilişkilidir.
8- Her ikisi de çok sistemli hastalıklardır.
9- Her ikisi de zayıf kalitede teste sahiptir.
10- Her ikisinin de tedavi masrafları fazladır.
11- Her ikisi de hastalığı önleme ve aşılara odaklanmaktadır, maalesef Lyme’ın aşısını yapmak mümkün görünmemektedir.
12- Her ikisi de tedaviye yetersiz vurgu yapmaktadır.
13– Her ikisi de koruma tedbirleri sayesinde önlenebilmektedir.
14- Her ikisi de tekrarlamaktadır.
15- Her ikisinde de sitokin fırtınası ortaya çıkmaktadır.
16- Her ikisi de zihinsel semptomlara sahiptir.
17- Her ikisinin de nörolojik belirtileri ve tutulumları vardır.
18- Her ikisinin de birden çok türü vardır.
19- Her ikisi de yorgunluk ile ilişkilidir.
20- Her ikisinde de koruyucu izolasyon gereklidir.
21- Her ikisi de kas ağrılarıyla ilişkilidir.
22- Her ikisi de beyin sisi (odaklanamama, sersemlik hissi) ile ilişkilidir.
