Altın alım satımının döviz işlemi gibi kabul edilip vergi getirilmesinin yasaya aykırı ‘hukuksuz idari işlem’ olduğu bildirildi. Prof. Semih Öz, yasanın sadece döviz işlemlerini kapsadığını belirtti.
Ekonomi yönetiminin dövize ve altına olan talebi azaltmak amacıyla bankaların fiziki olmayan altın alım satımlarına da yüzde 1 oranında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) getirmesinin yasaya aykırı ‘hukuksuz idari işlem’ olduğu uyarısı geldi.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Semih Öz, 32 sayılı kararda BSMV için sadece dövizin tarif edildiğini, Gelir İdaresi’nin yasada olmayan tanımı kendi idari kararıyla altına da uyguladığını, bu uygulamanın yasal dayanağının olmadığını söyledi.
KARARDA ALTIN TANIMI YOK
Türkiye’de büyük tartışmalara yol açan ve yavaş yavaş Tobin vergisine doğru adımlar atıldığı yorumlarına neden olan uygulamayı değerlendiren Prof. Semih Öz, 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar’da, kambiyo kelimesinin dövizle eş anlamlı olarak kullanıldığını ve “döviz efektif dahil yabancı parayla ödemeyi sağlayan her nev’i hesap, belge ve vasıtaları” olarak tanımlandığını dolayısıyla bu tanımın içerisinde ‘altın’ ile ilgili bir tarifin yer almadığını söyledi.
TAMAMINDAN VERGİ ALINAMAZ
Prof. Öz, buna karşılık Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Türkiye Bankalar Birliği Başkanlığı’na gönderilen 21 Mayıs tarihli yazı ile fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemlerinin kambiyo işlemi kapsamında değerlendirilerek bu işlemler üzerinden yürürlükteki oranlara göre kambiyo muamele vergisi hesaplanması gerektiğini bildirildiğini belirtti. Prof. Öz, şu değerlendirmeyi yaptı:
*Fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemlerinin kambiyo işlemi olarak tanımlanması, 32 sayılı kararda yer alan kambiyo tanımına uygun değildir.
Prof. Semih Öz
*Bankalar, fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemleri üzerinden kendi lehlerine kalan para üzerinden BSMV hesaplayabilirler ancak satış ya da alış tutarının tamamı üzerinden BSMV hesaplanmasının istenmesi yanlıştır.
*Bu uygulama ne yazık ki, 32 sayılı karar ile Gider Vergileri Kanunu’na aykırı, hukuki dayanağı bulunmayan idari bir işlemdir.
Türkiye’nin aleyhine olur
Kambiyo muamelelerinde BSMV oranı, geçen aralık ayında Gider Vergileri Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle matrahın binde 2’si olarak belirlenmiş, ancak Cumhurbaşkanı Kararı ile 5 kat artırılarak yüzde 1’e çıkarılmıştı.
Prof. Semih Öz, alım ve satım işlerinde ayrı ayrı uygulanacak toplam yüzde 2 oranındaki verginin, Türkiye’ye sermaye akışını olumsuz etkileyebileceği ve işlemlerin kayıt dışına çıkmasına yol açabileceğini de dile getirerek, “Bu tür vergiler uygulamada Tobin vergisi olarak adlandırılır ve bütün ülkeler aynı anda uygulamazsa, uygulayan ülke aleyhine sonuç doğurur diye belirtilir” dedi.
