Döviz ve altın alımlarında kambiyo vergisinin artırılması sermaye kontrolü kaygılarını büyüttü. CHP’li Faik Öztrak, tasarrufların yastık altına kaçabileceği uyarısında bulundu.
Hükümetin vatandaşa bayram hediyesi kambiyo vergisi oldu. Bayramın ilk gününde Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, döviz ve altın alım satımında uygulanan Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) 5 kat artarak, binde 2’den yüzde 1 düzeyine yükseltildi.
Yani, her 100 dolar alımında 1 dolar vergi ödenecek. Diğer yandan, bankaların çıkardığı finansman bonosunda sadece bireysel yatırımcıları kapsayan yüzde 10 düzeyindeki stopaj oranı da yüzde 15’e çıkarıldı.
Faik Öztrak
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ‘Sermaye kontrolleri getirmeyeceğiz’ açıklamasının üzerinden sadece 10 gün geçtiğini hatırlatan CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, “Bu aslında bakanların kendi ağızlarından çıkan sözlerin ne anlama geldiğini bilmediklerini de gösterir.
Artırılan vergi kambiyo vergisidir ve sermaye kontrolüdür. Bayramın birinci gününde saray vatandaşa bayram şekeri yerine biber ikram etti” dedi.
Öztrak’a göre sermaye hareketlerinde sınırlama başladığı zaman vatandaşın tasarruflarla ilgili beklentileri değişmeye başlıyor ve tasarruflar önce ‘tezgah altı’ alışverişe sonra da yastık altına kaçıyor.
Öztrak, “Belirsizlik ortadan kaldırılmalı. Dış tasarruflar ‘acaba bunun devamı gelir mi’ diye düşünmeyecek mi” dedi.
TEZGAH ALTI ARAYIŞI
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu da böyle kritik süreçlerde hükümetlerin sermaye kontrolleri uygulayabileceğini ancak Merkez Bankası’nın 2019 sonundan itibaren 32 milyar dolar döviz sattıktan ve yabancıların borsa ve DİBS’lerde 10 milyar dolar satış yaptıktan sonra gelen bu kararın gecikmiş olduğunu söyledi. Kozanoğlu, “Korkarım ki gerek mevduatta gerek dövizde tezgah altı arayışlar gündeme gelebilir” dedi.
Z. İmamoğlu
‘Tobin vergisi’ sorunları düzeltmez
Kambiyo vergilerini artırırken, aynı zamanda bir program açıklanmazsa ‘daha fazlası da gelebilir’ korkusuyla sermaye çıkışlarının hızlanabileceğine işaret eden TÜSİAD Baş Ekonomisti Zümrüt İmamoğlu, “Tobin vergisi olarak bilinen bu vergi tipik bir sermaye kontrolü aracıdır.
Sorunları düzeltmez. Şiddetli kur dalgalanmalarında zaman kazandırır. Peki biz bu zamanı ne için kullanacağız? Var mı bir plan, swap dışında” yorumunu yaptı.
EKONOMİSTLER VE SİYASETÇİLER TEPKİ GÖSTERDİ:
Kaynak vatandaşın cebinde aranıyor
Döviz ve altın alımında verginin artırılması Twitter’da da tepkilere neden oldu.
– CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu: Döviz veya altın alım satımı aşırı vergilendiriliyorsa ve sisteme güven yoksa bankadan çıkar kayıt dışına veya yurtdışına yönelirsiniz.
– İYİ Parti Ankara Milletvekili Koray Aydın: İsrafla, şatafatla ekonomiyi batıran iktidar, kaynağı yine vatandaşın cebinde arıyor. Deli Dumrul’u kıskandıran hareketler bunlar.
– Ekonomi yazarı Uğur Gürses: Döviz swapı peşinde koşan, son 10 yılın rekor döviz borçlanmasını yapan ekonomi yönetimi, vergi artışı ile vatandaşa ve şirketlere siz koşmayın diyor. TL’ye yatırım yapanları cezalandırıyor.
– Ekonomist Murat Kubilay: Süreç adım adım 1980 öncesine doğru ilerliyor ve ötesi şu anda Osmanlı’dan beri hiç olmadığı kadar finansal bağımsızlığı yitirmiş durumdayız.
