Bankaların aktif rasyo oranını tutturma telaşı banka bilançolarında ciddi değişimleri de beraberinde getirdi. Kredi artırımını riskli gören ve mevduat küçültme yolunu seçen özel bankalar, TL ve döviz tasarruflarını kamu bankalarına kaptırdı.
Söz konusu rasyoyu her hafta inceleyip dört haftanın ortalamasına göre oran belirleyecek olan bankalar, topladıkları mevduat ile bu kaynağı değerlendirdikleri krediler, menkul kıymetler ve swap işlemleri arasında bu formüle göre bir denge kurmak zorundalar.
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK), kararın açıklandığı 17 Nisan ile 15 Mayıs tarihleri arasını kapsayan dönemde özel bankaların TL mevduat hesaplarından 18.5 milyar TL, döviz hesaplarından 6.8 milyar dolar çıkış olduğu hesaplanıyor.
Söz konusu dönemde kamu bankalarının TL mevduat hesaplarında 74.8 milyar TL artış görülürken, döviz hesaplarında 6.6 milyar dolar artış oldu.
Toplam TL mevduatlar içinde kamu bankalarının payı söz konusu dönemde 3.2 puan artarak yüzde 49’a ulaştı. Aynı dönemde yerli özel bankaların payı 1.9 puan gerileyerek yüzde 27’ye, yabancı bankaların payı da 1.2 puanlık düşüşle yüzde 23.9’a indi.
Kamu bankalarının döviz cinsi mevduatlardaki payı ise 3.1 puan artışla yüzde 35.4’e ulaştı, özel bankaların ise aynı oranda azalışla 64.5’e indi.
BDDK, uygulama için 1 Mayıs tarihini vermiş ve aktif rasyosu yüzde 100’ün altında kalan bankaların, eksik miktarın yüzde 5’ine kadar ceza ödeyeceğini duyurmuştu.
CEZA VATANDAŞA KESİLİYOR
Bu dönemde özel bankaların formülden kaynaklı mevduat toplayamaması nedeniyle hem TL hem de dolar mevduat faizleri ciddi oranda düştü.
Bazı özel bankalar mevduat faizlerini yüzde 6’ya kadar indirirken, kamu bankalarında yüzde 9 seviyesinde. Bankalar aktif rasyo cezasından sıyrılırken, düşen faizler mevduat sahiplerini cezalandırıyor.
Bankacılar, özel bankaların TL ve döviz mevduatı hesaplarından kamu bankalarına ciddi oranda geçiş olduğunu belirtiyor.
Hazine yerli yatırımcıya dolar tahvili çıkarabilir
Turkishbank Yönetim Kurulu Danışmanı Tuğrul Belli, mayıs ayı raporunda, aktif rasyosu nedeniyle bankaların artık mevduat istemediğine değinerek, “Bu nedenle hem TL hem de dolar faizlerini iyice düşürdüler.
Dövizde kalmak isteyen yatırımcı için TC Eurobond’ları bir alternatif. Ancak oluşan talep bu enstrümandan çıkmak isteyen yabancının işini kolaylaştırıp döviz üzerinde dolaylı bir baskı yapabilir.
Bugünlerde Hazine’nin iç yatırımcıya yönelik bir dolar tahvili çıkarması yerinde olacaktır” değerlendirmesini yaptı.
