8 soruda fetiş ve fetişizm / Haberin Peşinde Urfa
Fetişizm normal mi, sapkınlık mı? Fetiş nedir, fetişizm nedir? Fetişizm türleri nelerdir?
Uzman Psikolojik Danışman / Cinsel Terapist Buket Bayındır, Doğan Burda Dergi Grubu’na ait kadın dergisi elele için fetiş ve fetişizm hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
İşte o sorular ve yanıtlar…
- Fetiş nedir, fetişizm nedir?
Fetiş sözcüğünün kökeni, ilkel kabilelerin büyülü güçleri bulunduğuna inandıkları, uğurlu saydıkları ve tapındıkları nesnelere verilen isme dayanmaktadır. Daha sonra “akıldışı biçimde saygı duyulan ve cinsel heyecan veren herhangi bir nesne” anlamını kazanmıştır. Burada söz konusu olan, fetiş, bir kişi değil, kişiyi temsil eden bir nesnedir. Fetiş nesne, kişinin bir parçasını, kişiyle ilgili bir nesneyi ya da simgesel olarak kişinin yerine geçen bir nesneyi veya bir durumu temsil etmektedir. Esas olan durum, bütünün yerine parçanın geçiyor olmasıdır. Yani cinsel dikkat bedeninin bütününe değil, vücudunun bir parçasına ya da partnerinin bir eşyasına yönelmektedir.
Fetişizm en az 6 aylık bir süre boyunca, düşlemler ya da davranışlar olarak kendini gösteren, yaşamayan (cansız) nesneleri kullanmaktan ya da cinsel organlar dışı bir vücut bölgesine veya vücut bölgelerine son derecede özel olarak odaklanmaktan, yineleyici bir biçimde, cinsel açıdan çok uyarılma durumu olarak literatürde yer almaktadır.
Buradan özetle, cinsel uyarımın saplantılı bir şekilde eşleştiği, kendi başına bir cinsellik aracı olmayan nesneye fetiş denmektedir. Fetişizm ise normal hayatın sürdürülmesine, sağlıklı ve doyumlu cinsel yaşamın hayata geçmesine engel olacak kadar, fetiş uğraşların ya da nesnelerin cinsel hayata egemen olması halidir. Bu düzeyde yaşanan fetişizm psikiyatride parafili olarak tanımlanan cinsel uyum bozuklukları sınıfında yer almaktadır.
FETİŞİZM TÜRLERİ NELERDİR?
- Cinsel fetişizm türleri nelerdir?
Fetiş nesnesi olarak akla gelebilecek her tür nesneden bahsedebiliriz. Bu nesneler insan vücudu ile direkt ya da dolaylı olarak bağlantılıdır. Fetiş nesnesi arzu edilen kişiden bağımsız tek başına erotik bir anlam kazanmaktadır. Bu nesneler yalnızca cinsel birliktelik sırasında değil mastürbasyon sırasında da kullanılabilir. Fetiş türlerine bakacak olursak; ayak fetişizmi, ayakkabı, el, çorap, ırk, iç çamaşırı, kürk, göbek fetişizmi, şişman fetişizmi, üniforma, yaşlı kadın, gıdıklama, robot, saç, deri ve balon fetişizmi olarak söylenebilir. Ayrıca meme (küçük-büyük), kulak, saç ve özel saç renkleri (kızıl), çiller, eller, ense, burun gibi vücudun bir parçası da fetiş nesne konumunda olabilir.
Her bir fetişizm türünde, fetiş nesne durumunda yer alan nesne olmadan, uyarılma ya da orgazm gerçekleştirilememekte ve fetiş nesne, normal cinsel yaşama tercih edilmektedir.
Fetişistlerin topladıkları nesneler, onların içinde gizli kalmış cinsel eğilimler ile bağlantılıdır. Kamçılardan veya bıçaklardan hoşlanan ve bunları toplayan bir insan bilinçdışında “sadist” olabilir. Aynı şekilde yüksek topuklu ayakkabılara veya dar korselere eğilimi fazla olan kişilerde de gizli kalmış bir “mazoşizm” mevcuttur.
EN YAYGIN FETİŞLER NELERDİR?
- En popüler, en yaygın fetişler nelerdir?
En yaygın fetiş türü ayakkabı ve ayak fetişidir. Bu grubun en çok bilineni de topuklu ayakkabılardır. Giysi ve iç çamaşırları ikinci sırada yer alır. İkinci grupta ise çoraplar, jartiyerler, parlak tayt ve dar kıyafetler de en yaygın olarak sayılabilir. Kaplan ya da leopar desenli giysiler, naylon, lateks ve deriden oluşan kıyafetler, çeşitli üniformalar, renkli iç çamaşırları ve gecelikler popüler olarak karşılaşılan fetiş nesnelerdir.
- Fetişizm cinsel hayata nasıl renk katar?
Bütün normal insanlar bir dereceye kadar bir şekilde aslında fetişisttirler. Burada durumu iki farklı açıdan ele almak gerekir. Bir grup insan, cinsel yaşamları sürmesine rağmen fetişleri olmadan uyarılma ya da orgazm deneyimi yaşayamamaktadırlar. Diğer grup insan ise, cinsel yaşamlarında fetiş nesneleri yalnızca renk ve heyecan unsuru olarak görmekte, onlar olmadan da orgazm deneyimi yaşayabilmektedirler. İkinci grup için şunu söyleyebiliriz ki, bir yere kadar fetişist olmak cinsel birleşmeden daha çok zevk alınmasına yardımcı olmaktadır. Vajina penis birleşimi zevk vericidir, evet, ama cinsel ilişkide her şey demek değildir. Biz biliyoruz ki güzel sevişme sanatının içerisinde aşk oyunlarının da yer alması ilişkiyi daha doyurucu bir hale getirmekte ve alınan hazzı arttırmaktadır.
FETİŞİZM NORMAL MİDİR? DOĞAL MIDIR? SAPKINLIK MIDIR?
- Fetişizm cinsel sapkınlık mıdır? Tamamen doğal mıdır? Sınırları nelerdir?
Fetiş ancak normal cinsel birleşmeyi idaresi altına aldığı zaman, istekten bir gereksinime dönüştüğü zaman ve fetiş nesne olmadan ereksiyon oluşmadığı zaman bir “sapkınlık” olarak ortaya çıkar.
Örneğin; bir kadın çorabını, fetiş nesne kullanarak mastürbasyon yapan ve bunu normal birleşmeye tercih eden bir erkek için sapkın olduğu söylenebilir ya da partnerine üniforma giydiren ve cinsel ilişkide zevki verenin üniforma olduğuna inanan, hayal eden ve buna bağımlı olan, üniforma olmadan ereksiyonunu sağlayamayan bir erkek için de sapkın olduğu söylenebilir.
Tüm bunların yanı sıra zaman zaman partnerinden çorap, eldiven, üniforma gibi şeyleri giymesini isteyen, bunu sadece zevki arttırmak için bir araç olarak kullanan kişinin sapkın olduğu söylenemez.
Buradan hareketle görüyoruz ki fetişizm cinsel hayatı renkli hale getirmek için kullanılabildiği gibi sapkınlık olarak da karşımıza çıkmaktadır. İkisini birbirinden ayıran en önemli sınır, sağlıklı olan durumda fetiş nesne, bir istek olarak yer alırken, sapkın durumlarda gereksinim haline gelmektedir.
- Fetişler hangi noktada tedavi gerektirir ya da gerektirir mi?
Bir hekimin veya ruh sağlığı profesyonelinin, bir fetişiste ne derecede yardımcı olabileceğini söylemek gerçekten güçtür. Fetişizm, sapkınlık boyutunda yaşandığı durumlarda kişinin destek alması gerekebilir. Bu desteği, tedaviden ziyade sağlıklı cinsel yaşama adaptasyon şeklinde tanımlamak daha doğru olacaktır.
Fetişizm bozukluğunda, ağır durumlarda psikiyatrist değerlendirmesinin ardından, dürtülerinin kontrolünü sağlayabilmek amacıyla ilaç kullanımına başlanabilir. Diğer yandan ruh sağlığı profesyonellerinden alabileceği grup terapileri, davranışçı ve psikodinamik terapi tekniklerini içeren cinsel terapi desteğine başvurulabilir. Partneri olan kişiler için ise, bir çift terapisine başlamak doğru bir adım olacaktır. Fakat sapkınlığından hoşnut insanları cinsel terapiye almanın güç olduğunu da unutmamak gerekir. Çünkü onların dünyasında, normal cinsel zevk, haz vermeyen bir şey olarak karşılık bulmaktadır.
Sürecin seyri, her şeyden önce danışanın tedavi olma veya adapte olma konusundaki kararlılığına bağlıdır. Yani bu noktada dışsal motivasyona değil, içsel motivasyona ihtiyaç duyulur. Kişinin kendi hoşnutsuzluğunun yanı sıra, partnerinin ve kendisine yakın insanların görüşleri de içsel motivasyonu arttırma noktasında etkili olabilmektedir.
FETİŞİST MİYİM? KİŞİ BUNU NASIL ANLAR?
- Fetişizm nasıl gelişir? Kişi nasıl fark eder?
Gerçek fetiş, genel olarak kişinin çocukluğunda tesadüfi bir şekilde ona büyük ve büyülü etkisi olmuş ve çok güçlü bir ruhsal enerji (kateksis) yatırılan bir nesne ya da durumdur.
Fetişizmin ortaya çıkışında, çocukluk yıllarından itibaren bazı nesnelerin cinsel uyarıcı olarak eşleşmesi, öğrenme ve deneyimi ile açıklanabilir. Fetişizm çoğu zaman “bir tür şartlı refleks yaratan bir çocukluk yaşantısı” dır ve bu yaşantının yetişkin cinsel yaşamda sürdürülmesidir. Nedenlerini özetleyecek olursak; çözümlenememiş ödipus kompleksi, sapkın cinsel heyecan modeli, cinsel iktidarsızlık korkusu, güvenlik ihtiyacı, vajina ve vajinaya girme korkusu, anneyle partneri birbirinden ayırma ihtiyacı, benlik bütünlüğünü onarma ihtiyacı ve tesadüfler sonucu ortaya çıkan davranışlar olarak sıralanabilir.
Kişi yavaş yavaş cinsel ilgisini partnerinden, partnerinin giydiklerine veya partnerinin bir parçasına yöneldiğini gördükçe bunu fark edebilir. Hatta zamanla cinsel birleşmeden tamamen vazgeçebilir. Bu durum evlilik ve ilişki sorunlarına ya da çeşitli cinsel sorunlara sebebiyet vererek kendini daha çok gösterecektir.
- Kişilerin özellikleri ile fetişizmleri arasında bir bağ var mıdır?
Fetişizm bir tür şartlı refleks yaratan bir çocukluk yaşantısıdır. Bu sebeple bireyin çocukluk dönemlerinden itibaren yaşamış olduğu, ilk cinsel birleşmeye şahit olma anı, ilk cinsel birleşmeye şahit olduğu anda gördüğü nesne, ilk mastürbasyon, ilk erotik haz, ilk cinsel temas, cinsel fantezi öyküleri gibi birçok unsur fetişizmin yetişkin cinsel yaşamda ortaya çıkışında etken olmaktadır.
Fetişist bireylerin aile öykülerine baktığımızda, kısıtlı anne-baba sevgisi, ihmal edilmişlik ve sosyal izolasyon ortaya çıkmaktadır. Fetişistler, yakınlık problemleri olan ve kendilerini yalnız hisseden bireylerdir. Bu etkenler de bireyin kişilik yapılanmasını doğrudan etkileyen unsurlar olduğu için kişilik yapılanması ile de bağlantı kurmak mümkündür fakat dış görünüş ile fetişizm arasında bağ kurmak doğru olmayacaktır. Fetişizmin, erkeklerde kastrasyon tehdidine karşı geliştirilen çok özel bir savunma mekanizması olarak da karşımıza çıktığı söylenebilir.
T24.com
