2021’in küresel resmi / Haberin Peşinde Urfa
ABD’de Kongre baskınından Süveyş Kanalı’nda meydana gelen kazaya ve Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele geçirmesine kadar önümüzdeki yıllara etki edecek pek çok gelişme 2021 yılında hafızalarımıza kazındı. İsrail bir kez daha Gazze’de katliam gerçekleştirirken, pek çok bölgede yangın ve seller küresel ısınma ve iklim krizinin etkilerini fazlasıyla hissetmemize neden oldu. İşte 2021 yılının kilometre taşları:
OCAK- ABD’NİN CİLASINI DÖKEN BASKIN
Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimlerini kaybeden Donald Trump seçimlere hile karıştırıldığı iddialarını 2021 yılı başına kadar sürdürürken, aşırı sağcı gruplar 6 Ocak’ta başkent Washington’da gösteri düzenleyerek ABD Kongre Binası’nı bastı. Ülkede savaş hali dışında ilk kez böyle bir olay yaşanırken, ülkenin küresel itibarı ve inandırıcılığı büyük darbe aldı.
MART- KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİNİ VURAN KAZA
Dünyanın en önemli su yollarından biri olan Süveyş Kanalı’nda 24 Mart’ta dev konteyner gemisi “The Ever Given”, ülkede yaşanan kum fırtınası ve kötü hava koşulları neticesinde görüş mesafesinin düşmesi sonucu kıyıya çarparak kaza yaptı. Geminin dar kanalda enlemesine sıkışarak geçiş yolunu kapatması sonucu kanalda uzun gemi kuyrukları oluştu. Kaza, Avrupa başta olmak üzere pek çok bölgede ürün kıtlığının oluşmasına sebep oldu. Bir hafta süren çalışmalar sonucu kanal trafiği normale döndü. Kaza sonrası, küresel tedarik zincirinin güvenliği ve alternatif rotaların önemi gündeme geldi.
MAYIS – İSRAİL’DEN GAZZE’DE KATLİAM
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne 11 gün boyunca düzenlediği saldırılarda 66’sı çocuk, 39’u kadın toplam 248 Filistinli hayatını kaybetti, bin 900 kişi de yaralandı. Bombardımanlarda uluslararası medya kuruluşlarının da yer aldığı bir bina da hedef alındı. İsrail saldırılarında, bin 800 konut tamamen yıkıldı, 16 bin 800 konut ise kısmen hasar gördü. İşgalci gücün saldırıları Gazze’yle sınırlı kalmadı. Ramazan ayı süresince Mescid-i Aksa hem İsrail güçlerinin hem de aşırı sağcı Yahudi teröristlerin saldırılarına maruz kaldı. Doğu Kudüs’te Şeyh Cerrah Mahallesi’nde yaşayan Filistinlilere evlerine terk etmesi için yoğun taciz ve baskılar yaşandı.
HAZİRAN – 12 YILLIK NETANYAHU DÖNEMİ SONA ERDİ
İsrail Meclisi’nde 14 Haziran günü yapılan oylamada, Yamina Partisi lideri Naftali Bennett ve Yesh Atid Partisi lideri Yair Lapid öncülüğündeki koalisyon hükümetinin güvenoyu alması ile 12 yıllık Binyamin Netanyahu dönemi resmen sona erdi. Netanyahu’yu görevinden eden koalisyon 8 partiden oluşuyor.
TEMMUZ- İKLİM KRİZİNİN YIKICI ETKİSİ
Batı Avrupa’da yoğun yağışların neden olduğu şiddetli sel sonucu Almanya’da en az 103 Belçika’da ise en az 15 kişi hayatını kaybetti. Almanya’nın Rheinland-Pfalz ve Kuzey Ren-Vestfalya eyaletleri, binaların ve arabaların su altında kalmasından en çok etkilenen yerler oldu. Diğer yandan, İtalya, İspanya, Fransa, Portekiz, Bosna Hersek, Yunanistan ve Türkiye başta olmak üzer Avrupa’nın pek çok noktasında, ABD, Rusya Meksika, Kanada ve Orta Doğu’da 2021 yılı içerisinde meydana gelen yangınlardan milyonlarca hektar ormanlık alan kül oldu. Çok sayıda kişi de hayatını kaybetti. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de tarihinin en büyük ikinci yangını çıktı.
PEGASUS SKANDALI
İsrailli NSO Group adlı şirketin geliştirdiği casus yazılım Pegasus aracılığıyla, aralarında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da bulunduğu birçok siyasinin, aktivistin ve gazetecinin dinlendiği ortaya çıktı.
AĞUSTOS – Afganistan’ın yönetimi Taliban’da
Afganistan’da Amerika Birleşik Devletleri’nin askerlerini çekmeye başlamasıyla ülkenin büyük bir kısmını hızla kontrol altına alan Taliban son olarak 15 Ağustos’ta başkent Kabil’e de girerek yönetimi ele geçirdi. Afgan ordusunun ciddi bir direnişi ile karşılaşmayan Taliban güçleri Kabil’in eteklerine ulaştığında Devlet Başkanı Eşref Gani ülkeyi terk etti. ABD ve Batılı ülkeler askerleri ve vatandaşlarını tahliye etme yarışına girerken onbinlerce Afgan, sınır kapıları ve Kabil Havalimanı önüne yığıldı.
EYLÜL- FRANSA’YA AUKUS ÇELMESİ
Avustralya, Fransa ile yürüttüğü 56 milyar euro değerinde nükleer denizaltı projesini iptal ederek ABD ve İngiltere ile anlaştı. Paris yönetimi tepki olarak Washington ve Canberra büyükelçilerini geri çağırdı. ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison ile 16 Eylül’de düzenlediği çevrim içi basın toplantısında, AUKUS adı altında yeni bir güvenlik iş birliği kurulduğunu ve bu kapsamda ABD ve İngiltere’nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı teknolojisini paylaşacağını duyurmuştu.
20 yıllık işgalin sonu
11 Eylül 2021’de son Amerikan askeri Afganistan’dan ayrıldı ve ABD ülkeden tamamen çekildi. 20 sene süren ABD’nin Afganistan işgali sonucu, yüzbinlerce sivil hayatını kaybederken geride, alt yapısı çökmüş bir ülke ve boşa harcanan milyarlarca dolar kaldı. ABD’nin Afganistan’dan çekilen son askeri olan 82. Hava İndirme Tümeni Komutanı Tümgeneral Chris Donahue’nin gece görüş kamerasıyla çekilen fotoğrafı ise şimdiden tarihe geçti.
KASIM- COP26 FARE DOĞURDU
İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılan 26. Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP26) 100’den fazla lider başta orman kaybı olmak üzere yaşanan iklim problemlerini görüşmek için bir araya geldi ancak herhangi bir somut çıktı alınamadı. Liderlerin iklim krizi ile mücadele için uzun vadeli planlar açıklamaması büyük tepkilere neden oldu.
TENEKE NAPOLYON PALYAÇO KRİZİ
Brexit sonrası, Kasım ayında İngiltere ve Fransa arasında balıkçılık ve düzensiz göçmen konularında tansiyon yükseldi. İngiltere’nin kendi karasularında Fransız balıkçıların avlanmasına izin vermemesi ve Fransız balıkçıkların avlanmalarına olanak tanıyan lisanları çıkarmamasına Fransa büyük tepki gösterdi. İngiliz basını, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron için “Teneke Napolyon” lakabını kullanırken, Macron’un da kapalı kapılar ardında İngiliz Başbakanı Boris Johnson’dan “Palyaço” diye bahsettiği ortaya çıktı.
ARALIK – MERKEL DÖNEMİ KAPANDI
Eylül ayında Sosyal Demokrat Parti’nin birinci çıktığı seçimlerin ardından 8 Aralık günü Almanya’da Angela Merkel’in 16 yıllık kesintisiz başbakanlık dönemi resmen kapandı. Almanya Federal Meclisi’ndeki oylamada Sosyal Demokrat Parti Milletvekili ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, ilk turda yeni Başbakan seçildi. 2005’te Başbakan seçilen Merkel, Almanya tarihinde 16 yıl 16 gün ile Helmut Kohl’den sonra en uzun süre başbakanlık yapan ikinci siyasi oldu.
ABD,Washingoton,Süveyş Kanalı,Angela Merkel,Emmanuel Macron,Afganistan,Taliban
